Gỡ rào cản, thúc đẩy ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong khu vực công

Nhận diện khó khăn, thách thức

Trong thời gian gần đây, một số cơ quan Nhà nước đã bước đầu ứng dụng AI vào hoạt động quản lý hành chính và cung cấp dịch vụ công. Tuy nhiên, việc ứng dụng này vẫn còn tồn tại nhiều khoảng trống cần được điều chỉnh để đảm bảo sự phát triển AI bền vững và hiệu quả trong khu vực công.

Một nghiên cứu được Viện Nghiên cứu Chính sách và Phát triển truyền thông (IPS) công bố chiều 18/3 cho thấy, thực tế hiện nay, các cơ quan Nhà nước đang sở hữu lượng dữ liệu lớn, nhưng phân tán và thiếu liên kết. Hạn chế này đã và đang gây nhiều trở ngại cho việc triển khai các giải pháp AI trên diện rộng.

Bên cạnh đó, hạn chế về nguồn nhân lực và năng lực công nghệ cũng là một thách thức lớn. Số lượng chuyên gia về AI trong khu vực công có rất ít, dẫn tới sự phụ thuộc nặng nề lên khu vực tư nhân.

Cũng theo nghiên cứu của IPS, vấn đề tài chính là thách thức đáng quan tâm khi việc triển khai AI đòi hỏi nguồn lực lớn, trong khi ngân sách Nhà nước còn hạn chế. Cơ chế tài chính có những điểm chưa phù hợp, khiến cho việc đầu tư vào ứng dụng AI còn nhiều khó khăn.

Ngoài ra, khung chính sách và cơ chế chưa rõ ràng cũng là trở ngại lớn. Mặc dù đã có chiến lược phát triển AI, nhưng Việt Nam vẫn chưa có hệ thống pháp lý và quy chuẩn kỹ thuật hoàn thiện, đặc biệt trong quản lý dữ liệu và đạo đức AI.

Ứng dụng AI cần chọn lọc

Theo Phó Trưởng đại diện Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) tại Việt Nam Patrick Haverman, AI đang tạo nên những thay đổi trong cách con người sống, làm việc và quản trị. AI cung cấp những cơ hội lớn nếu chúng ta ứng dụng một cách có trách nhiệm.

Ông Patrick đồng thời nhấn mạnh, Việt Nam đang ở thời điểm then chốt. Với chiến lược đúng đắn, đầu tư hợp lý và đảm bảo về đạo đức, AI có thể trở thành một động lực mạnh mẽ thúc đẩy phát triển quốc gia và tiến bộ con người.

Để ứng dụng AI hiệu quả, Phó Vụ trưởng Vụ Công nghệ cao (Bộ KH&CN) Trần Anh Tú cho rằng, các cơ quan Nhà nước cần tăng cường đầu tư vào dữ liệu, cơ sở hạ tầng dữ liệu và hệ thống điện toán hiệu suất cao cho AI.

“Tăng cường đào tạo nguồn nhân lực cho vận hành và phát triển AI nhằm nâng cao năng lực của cán bộ công chức, tận dụng nguồn lực chuyên gia từ khu vực tư nhân và khuyến khích hợp tác giữa các bên liên quan trong phát triển AI cũng là vấn đề cần quan tâm…” - ông Trần Anh Tú nói thêm.

Ông Nguyễn Quang Đồng, Viện trưởng IPS khẳng định, ứng dụng AI trong khu vực công ở Việt Nam có tiềm năng to lớn, đặc biệt ở các khía cạnh về hỗ trợ năng lực ra quyết định chính sách, nâng cao hiệu suất công việc và cải tiến cung ứng dịch vụ công.

“Việt Nam cần ứng dụng AI một cách có chọn lọc, thiết thực và phù hợp với điều kiện thực tế cũng như nhu cầu cụ thể trong khu vực công, tránh chạy theo trào lưu công nghệ, để đảm bảo hiệu quả thực sự và lợi ích công cộng” - ông Nguyễn Quang Đồng bày tỏ quan điểm.

Đại diện IPS cũng cho rằng, mỗi cơ quan cần khai mở tiềm năng này bằng việc xác định rõ “bài toán" riêng của mình nhằm lựa chọn công nghệ AI phù hợp, đồng thời đánh giá mức độ sẵn sàng của nội bộ tổ chức để xây dựng lộ trình triển khai một cách có hiệu quả.