Rà soát, xác định tính pháp lý của các cơ sở thuộc diện phải di dời
Tại buổi làm việc, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội Mai Trọng Thái cho biết, đến nay, đơn vị đã phối hợp cùng Sở Quy hoạch – Kiến trúc và 12 quận rà soát, cập nhật hồ sơ (đợt 1 các cơ sở nhà đất do các doanh nghiệp đang sử dụng nhà, đất làm cơ sở sản xuất) phải di dời do không phù hợp với quy hoạch xây dựng, tại 12 quận là 90 cơ sở, gồm: Danh mục 81 cơ sở công nghiệp phải di dời theo quy hoạch xây dựng đô thị ra khỏi khu vực nội thành Hà Nội theo thẩm quyền phê duyệt danh mục của Thủ tướng Chính phủ theo Quyết định số 130/QĐ-TTg ngày 23/01/2015 của Thủ tướng Chính phủ; UBND Thành phố báo cáo Thủ tướng phê duyệt duyệt danh mục, lộ trình di dời đến năm 2030.
Danh mục 9 cơ sở nhà, đất thuộc Doanh nghiệp Nhà nước không phù hợp quy hoạch thuộc thẩm quyền theo quy định tại Nghị định số 167/2017/NĐ-CP ngày 31/12/2017 của Chính phủ về sắp xếp lại, xử lý tài sản công (đã được HĐND Thành phố thông qua tại Nghị quyết số 17/NQ-HĐND ngày 8/7/2022).
Đối với 5 huyện có đề án thành lập quận, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tổng hợp danh mục 114 cơ sở nhà, đất có cơ sở công nghiệp đề xuất đưa vào danh mục di dời. Sở Tài nguyên và Môi trường đề xuất sẽ tiếp tục cập nhật báo cáo sau khi có quyết định thành lập quận theo Quyết định số 130/QĐ-TTg ngày 23/01/2015 của Thủ tướng Chính phủ.
Về tiến độ triển khai và tổ chức thực hiện Nghị định số 167/2017/NĐ-CP ngày 31/12/2017, Nghị định số 67/2021/NĐ-CP ngày 15/7/2021 của Chính phủ, hiện UBND Thành phố đã trình HĐND ban hành Nghị quyết số 17/NQ-HĐND ngày 8/7/2022 thông qua danh mục nhà, đất phải di dời theo quy hoạch trên địa bàn thành phố Hà Nội (đợt 1 tại 12 quận nội thành) gồm 9 cơ sở sở nhà, đất do các Doanh nghiệp (do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, Công ty cổ phần và Công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ).
Đối với việc thực hiện Nghị quyết số 17/NQ-HĐND ngày 8/7/2022 của HĐND Thành phố, hiện Sở Tài nguyên và Môi trường đang tổng hợp, báo cáo UBND Thành phố kiện toàn Ban Chỉ đạo công tác di dời thay thế Quyết định số 5270/QĐ-UBND ngày 16/12/2021 của UBND Thành phố.
Nghiên cứu cơ chế mới để tạo động lực cho các doanh nghiệp di dời
Theo Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường, việc triển khai thực hiện các chủ trương, chính sách này còn một số khó khăn như còn bất cập trong việc xác định đối tượng áp dụng và thẩm quyền phê duyệt danh mục đề xuất di dời.
Để đẩy nhanh tiến độ thực hiện công tác di dời mà vẫn đảm bảo chặt chẽ, tránh khiếu nại của các doanh nghiệp có cơ sở công nghiệp di dời, Sở Tài nguyên và Môi trường kiến nghị với UBND Thành phố cho phép Sở chủ trì cùng các sở, ngành, UBND 12 quận và 5 huyện có đề án thành lập quận (Gia Lâm, Đông Anh, Đan Phượng, Hoài Đức, Thanh Trì) lập danh mục các cơ sở nhà, đất của các Doanh nghiệp phải di dời do không phù hợp quy hoạch theo Nghị định số 167/2017/NĐ-CP ngày 31/12/2017 và Nghị định số 67/2021/NĐ-CP ngày 15/7/2021 của Chính phủ (chưa xét đến tiêu chí gây ô nhiễm môi trường do thẩm quyền phê duyệt danh mục là Thủ tướng Chính phủ).
Đồng thời, đề xuất giao Sở Tài chính chủ trì, thực hiện việc lập phương án xử lý, hình thức xử lý nhà, đất tại vị trí cũ khi di dời theo quy định tại điểm b Khoản 2 Điều 4 Nghị định số 167/2017/NĐ-CP ngày 31/12/2017...
Tại buổi làm việc, các thành viên Đoàn khảo sát nêu một số vấn đề về công tác thực hiện di dời phải đảm bảo quan điểm di dời các cơ sở phải mang lại lợi ích cho cộng đồng. Một số cơ sở dù đã dừng sản xuất nhưng vẫn cắm lại một số bộ phận hoặc đang hoạt động theo dạng văn phòng giới thiệu sản phẩm gây lãng phí quỹ đất, trong khi rất cần quy hoạch thêm trường học để tránh quá tải, đảm bảo trường chuẩn quốc gia về sĩ số học sinh...
Sau khi nghe đại diện một số sở, ngành, quận, huyện nói về kết quả thực hiện chủ trương cũng như một số tồn tại, vướng mắc, trao đổi tại buổi làm việc, Trưởng Ban Đô thị HĐND Thành phố Đàm Văn Huân khẳng định: Chủ trương di dời các cơ sở sản xuất công nghiệp gây ô nhiễm môi trường và không phù hợp với quy hoạch trên địa bàn Thành phố là đúng đắn, việc di dời là rất cấp thiết với Hà Nội. Đây là vấn đề thiết thực, không chỉ giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường mà còn tạo dư địa phát triển kinh tế-xã hội và thực hiện những vấn đề liên quan đến đời sống dân sinh tốt hơn.
Ghi nhận các sở, ngành đã tham mưu tốt trong thời gian qua, không chỉ tuyên truyền vận động mà còn tạo điều kiện cho các cơ sở di dời, nhận được sự đồng thuận của Nhân dân Thủ đô, Trưởng Đoàn khảo sát cũng chỉ ra một số vướng mắc cần thực hiện để đẩy nhanh tiến độ. Cụ thể, cần ban hành quyết định di dời theo Nghị quyết 17 của HĐND Thành phố; đẩy nhanh tiến độ kiện toàn Ban chỉ đạo; tiếp tục đề xuất các giai đoạn tiếp theo và đưa vào danh mục đề xuất.
Với 12 quận, phải khẩn trương rà soát, xác định tính pháp lý của các cơ sở thuộc diện phải di dời. Có kế hoạch rà soát, đề xuất theo giai đoạn để HĐND Thành phố thông qua danh mục.
Đối với 114 cơ sở của 5 huyện lên quận và 2 khu vực dự kiến phát triển lên thành phố, sẽ thực hiện trong chu kỳ tiếp theo, tuy nhiên cần phải làm sớm để hạn chế công nghiệp-nhất là công nghiệp không phải ngành công nghiệp xanh, thông minh. Trên cơ sở đó, Sở Tài nguyên và Môi trường cần sớm báo cáo UBND Thành phố để Thành phố sớm có lộ trình dài hạn-Trưởng Đoàn kháo sát đề nghị.