Bệnh viện chủ động phòng bệnh viêm gan cấp tính
Tại Bệnh viện (BV) Đa khoa Đống Đa, khoảng gần 1 tháng trở lại đây, số trẻ có biểu hiện mệt mỏi, vàng da, nôn, tiêu chảy... đến khám có xu hướng tăng. Do đây cũng là một trong những biểu hiện của bệnh viêm gan cấp nên khi tiếp nhận các bệnh nhân, các bác sĩ sẽ khai thác kỹ tiền sử bệnh, đồng thời, với các trường hợp nghi ngờ, sẽ làm các xét nghiệm cần thiết, để phát hiện sớm.
Bác sĩ Đặng Khánh Ly - Trưởng khoa Nhi, BV Đa khoa Đống Đa cho biết, bệnh nhân đến khám thường mệt mỏi có biểu hiện vàng mắt, vàng da, sốt dai dẳng kéo dài... Những bệnh nhân đó đã được làm xét nghiệm kiểm tra chức năng gan, thận để phát hiện sớm và xử lý kịp thời nếu bệnh nhân mắc viêm gan cấp... Bên cạnh việc giám sát chặt các ca nghi ngờ, BV còn đảm nhận việc tham mưu cho Sở Y tế xây dựng kế hoạch, phòng, chống các bệnh dịch truyền nhiễm nguy hiểm và tổ chức tập huấn cho những đơn vị trong ngành…
Đề cập đến vấn đề này, TS Phạm Bá Hiền - Giám đốc BV Đa khoa Đống Đa cho hay, thời gian qua, để chủ động phòng bệnh, BV Đa khoa Đống Đa đã tăng cường công tác chẩn đoán, phát hiện sớm ca bệnh, tránh lây lan ra cộng đồng. Bên cạnh công tác tiếp nhận khám, điều trị người bệnh, người mắc truyền nhiễm theo đúng tuyến, BV luôn có phương án phòng, chống dịch bệnh để bảo vệ và chăm sóc sức khỏe Nhân dân. BV đã tập huấn, cập nhật kiến thức cho các y bác sĩ tại BV và đơn vị y tế trong ngành. Từ đó, trang bị kiến thức và chủ động rà soát cơ sở vật chất, trang thiết bị cần thiết, sẵn sàng tiếp nhận trường hợp bệnh nhân đến khám nghi ngờ có hội chứng viêm gan cấp hoặc các bệnh lý liên quan đến gan... để có tư vấn, chỉ định xét nghiệm cho phù hợp, phát hiện sớm và xử lý kịp thời theo quy định.
“Người dân chủ động phòng, chống bệnh viêm gan, bảo vệ sức khỏe bản thân; đảm bảo vệ sinh phòng bệnh cá nhân. Mỗi người nên rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và các dung dịch sát khuẩn thông thường, che miệng khi hắt hơi, ăn chín, uống sôi, sử dụng nguồn nước sạch...” - TS Phạm Bá Hiền khuyến cáo.
Để tăng cường giám sát, quản lý bệnh viêm gan cấp ở trẻ em, Sở Y tế Hà Nội yêu cầu Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội hướng dẫn, phối hợp với các trung tâm y tế (TTYT), cơ sở khám chữa bệnh trên địa bàn triển khai các nội dung liên quan đến bệnh viêm gan cấp tính không rõ nguyên nhân. Trong đó, CDC Hà Nội tập trung phối hợp với Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, các đơn vị liên quan tăng cường giám sát tại cảng hàng không nhằm phát hiện những trường hợp có triệu chứng nghi ngờ, triển khai các biện pháp quản lý, xét nghiệm, phòng, chống dịch phù hợp.
Cùng với đó, CDC Hà Nội thường xuyên theo dõi, cập nhật thông tin về tình hình bệnh viêm gan cấp tính không rõ nguyên nhân ở trẻ em trên thế giới, Việt Nam và các hướng dẫn, biện pháp phòng, chống của Bộ Y tế... CDC Hà Nội kịp thời tham mưu cho Sở Y tế, UBND TP để chủ động có kế hoạch ứng phó, chuẩn bị nhân lực, phương tiện, vật tư, trang thiết bị phòng ngừa, điều trị bệnh viêm gan cấp không rõ nguyên nhân ở trẻ em. Bên cạnh đó, đơn vị tổ chức truyền thông cho người dân biết về tình hình bệnh viêm gan cấp không rõ nguyên nhân và các biện pháp phòng, chống tạm thời. Trước mắt, tập trung vào các biện pháp như: đảm bảo vệ sinh phòng bệnh cá nhân; rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và các dung dịch sát khuẩn thông thường, che miệng khi hắt hơi để phòng bệnh viêm gan chưa rõ nguyên nhân và một số bệnh truyền nhiễm phổ biến khác. Mục tiêu đặt ra là người dân hiểu được tình hình dịch bệnh, các biện pháp phòng, chống; phối hợp với ngành y tế triển khai biện pháp phòng, chống dịch, không gây tâm lý hoang mang, lo lắng quá mức trong Nhân dân.
Ngoài ra, CDC Hà Nội phối hợp với Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương và đơn vị thuộc ngành y tế Hà Nội triển khai công tác giám sát, điều tra dịch tễ, thu thập mẫu bệnh phẩm xét nghiệm các trường hợp nghi ngờ.
Tăng cường giám sát, quản lý bệnh viêm gan cấp ở trẻ em
Liên quan đến vấn đề này, Sở Y tế Hà Nội yêu cầu các cơ sở khám, chữa bệnh trên phối hợp với CDC Hà Nội, TTYT tổ chức tốt việc phân tuyến, thu dung, cấp cứu, điều trị bệnh nhân viêm gan cấp không rõ nguyên nhân, đặc biệt ở các đối tượng là trẻ em dưới 16 tuổi. Các cơ sở thực hiện nghiêm túc việc quản lý chất thải của người bệnh không để mầm bệnh phát tán gây dịch trong bệnh viện hoặc lan ra cộng đồng. Khi phát hiện các trường hợp viêm gan cấp tính, đặc biệt ở nhóm trẻ dưới 16 tuổi, phải khám, xác định để phát hiện các trường hợp không rõ nguyên nhân. Khi phát hiện trường hợp nghi ngờ, cần liên hệ ngay với TTYT quản lý địa bàn, CDC Hà Nội để phối hợp điều tra dịch tễ, thu thập bệnh phẩm và triển khai các biện pháp phòng, chống dịch.
Trong khi đó, theo chỉ đạo của Bộ Y tế, những ngày qua, BV Nhi Trung ương đã và đang tăng cường giám sát trẻ có các dấu hiệu nghi ngờ, điều tra dịch tễ, đánh giá lâm sàng, thực hiện các xét nghiệm cần thiết để xác định nguyên nhân, báo cáo các cơ quan dịch tễ và Bộ Y tế.
Theo TS Nguyễn Phạm Anh Hoa – Trưởng khoa Gan mật, BV Nhi Trung ương, trong giai đoạn này, tất cả ca bệnh có triệu chứng tiêu hóa kèm theo có tổn thương gan cấp vào viện sẽ được đặc biệt lưu ý tới tiền sử dịch tễ, các triệu chứng bất thường ở đường tiêu hoá và ngoài đường tiêu hoá… Sau khi loại trừ tất cả nguyên nhân gây tổn thương gan thường gặp sẽ được tiến hành thêm các xét nghiệm chuyên sâu để tìm nguyên nhân gây bệnh, bao gồm cả sàng lọc Adenovirus. Việc ghi nhận, báo cáo, điều trị và giám sát các ca bệnh mới được tuân thủ đúng qui định của trung tâm phòng dịch và cơ quan liên quan nhằm hạn chế tối đa số ca mắc bệnh, tử vong.
Đồng thời, chuyên gia khuyến cáo, do tới nay, nguyên nhân tổn thương gan ở nhóm bệnh nhân này vẫn chưa rõ nên chưa thể khuyến cáo các biện pháp phòng bệnh chủ động và đặc hiệu. Tuy vậy, cha mẹ trẻ không nên quá hoang mang lo lắng. Chúng ta cần bình tĩnh và chú ý để có thể phát hiện sớm các triệu chứng bệnh đường tiêu hóa và tổn thương gan ở trẻ. Những trẻ có những triệu chứng sốt, đau bụng, nôn – buồn nôn, tiêu chảy, mệt mỏi, vàng da, viêm kết mạc… cần được tới khám tại các cơ sở y tế.
Đề cập đến vấn đề này, GS.TS Nguyễn Văn Kính - Chủ tịch Hội Truyền nhiễm Việt Nam cho hay, hiện bệnh viêm gan cấp tính chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Khi phát hiện bệnh, các y bác sĩ sẽ tư vấn và điều trị triệu chứng. Vì vậy, để phòng ngừa bệnh, người dân cần sử dụng nguồn nước sạch trong sinh hoạt; bảo đảm vệ sinh cá nhân; rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và các dung dịch sát khuẩn thông thường, che miệng khi hắt hơi để phòng bệnh viêm gan chưa rõ nguyên nhân, một số bệnh truyền nhiễm phổ biến khác.
Trước tình hình trên thế giới ghi nhận các trường hợp viêm gan cấp tính ở trẻ em, để chủ động giám sát ca bệnh viêm gan cấp chưa rõ nguyên nhân tại Việt Nam, kịp thời triển khai các biện pháp phòng chống, hạn chế tối đa số mắc và tử vong, Bộ Y tế đề nghị các Sở Y tế chỉ đạo tăng cường lấy mẫu xét nghiệm trường hợp nghi ngờ viêm gan cấp tính không rõ nguyên nhân để xác định căn nguyên. Nếu phát hiện trường hợp bất thường, không rõ nguyên nhân, đề nghị báo cáo ngay về Bộ Y tế (Cục Y tế dự phòng) để theo dõi, chỉ đạo kịp thời. Các địa phương cần thực hiện tốt việc khám, sàng lọc nhằm phát hiện sớm trường hợp nhiễm virus viêm gan để điều trị kịp thời.
Theo thông tin cập nhật từ Tổ chức Y tế thế giới (WHO), hiện nay trên thế giới đã ghi nhận hơn 300 trường hợp trẻ bị viêm gan cấp tính không rõ nguyên nhân tại 23 quốc gia thuộc khu vực châu Âu, châu Mỹ, Đông Nam Á, Tây Thái Bình Dương, trong đó đã có 9 trường hợp tử vong. Bệnh xảy ra ở trẻ từ 1 tháng tuổi đến 16 tuổi. Hầu hết bệnh nhi hồi phục hoàn toàn, tuy nhiên có một số trường hợp chuyển nặng, gần 10% các trường hợp phải ghép gan. Theo WHO, ca bệnh có thể (ca bệnh giám sát) là những trẻ dưới 16 tuổi có biểu hiện viêm gan cấp tính (không do virus viêm gan A, B, C, D, E) với men gan tăng trên 500 IU/l (SGOT hoặc SGPT) và thời gian xuất hiện triệu chứng bắt đầu từ 1/10/2021 đến nay. Hiện tại, nguyên nhân chính xác gây ra viêm gan cấp tính ở trẻ em nêu trên vẫn chưa được xác định, các cuộc điều tra và nghiên cứu về bệnh viêm gan cấp tính không rõ nguyên nhân đang được tiến hành.
