Hà Nội đẩy mạnh giải ngân, chuẩn bị đầy đủ nguồn lực cho khoa học – công nghệ và chuyển đổi số năm 2026

Chỉ rõ các điểm nghẽn, phấn đấu giải ngân đạt 100%

Tại cuộc họp, đại diện Sở Tài chính trình bày báo cáo chi tiết về tiến độ giải ngân và những khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thực hiện các nhiệm vụ thuộc lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Theo số liệu cập nhật, tổng dự toán lĩnh vực KHCN – CĐS năm 2025 là 914.897 triệu đồng, chiếm 1,4% chi ngân sách Thành phố. Sau điều chỉnh, mức dự toán còn lại 618.093 triệu đồng, ước thực hiện đến cuối năm đạt 536.179 triệu đồng, tương đương 86,7% dự toán, mức cao nhất trong nhiều năm gần đây. Tuy vậy, theo đánh giá của Sở Tài chính, tiến độ giải ngân vẫn đối mặt với nhiều điểm nghẽn lớn, cả về cơ chế lẫn triển khai thực tế.

Một là, vướng mắc do sắp xếp tổ chức bộ máy. Năm 2025, Thành phố tiến hành tái cơ cấu tổ chức các đơn vị, khiến nhiều nhiệm vụ ứng dụng CNTT được đăng ký đầu năm không còn phù hợp. Một số nhiệm vụ buộc phải dừng, hủy, điều chỉnh hoặc chờ hướng dẫn mới.

Hai là, tác động từ quy định pháp lý mới. Việc Chính phủ ban hành Nghị định số 214/2025/NĐ-CP về lựa chọn nhà thầu khiến nhiều đơn vị phải rà soát lại toàn bộ quy trình, làm chậm đáng kể các thủ tục lựa chọn nhà thầu.

Ba là, trang thiết bị CNTT của nhiều đơn vị quá lạc hậu. Trong giai đoạn 2021–2025, hầu hết đơn vị không được đầu tư thay thế thiết bị theo chu kỳ hao mòn 5 năm để ưu tiên tiết kiệm chi thường xuyên. Do đó, nhiều cơ quan không có đủ máy tính cấu hình cao phục vụ nhiệm vụ chuyển đổi số, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ thực hiện các phần mềm, nền tảng số mới.

Đối với chi đầu tư công, giai đoạn 2021–2025, TP bố trí 143 tỷ đồng cho lĩnh vực KHCN. Riêng năm 2025, ngân sách Thành phố bố trí 33,389 tỷ đồng cho 4 dự án, nhưng tính đến 22/11 mới giải ngân 11,168 tỷ đồng, đạt 33%. Ngân sách Trung ương giao 51,6 tỷ đồng cho một dự án nhưng chưa giải ngân được.

Các dự án thuộc Khu công nghệ cao Hòa Lạc tiếp tục gặp khó khăn lớn về giải phóng mặt bằng. Tại xã Hòa Lạc và Phú Cát, còn nhiều hộ dân chưa đồng thuận phương án bồi thường do thay đổi chính sách, đồng thời thiếu quỹ tái định cư. Đây là nguyên nhân trực tiếp khiến các gói thầu quan trọng chưa thể triển khai.

Ngoài ra, mặc dù Thủ tướng Chính phủ đã điều chỉnh 563 tỷ đồng vốn ngân sách Trung ương về Hà Nội để thực hiện các dự án tại Khu CNC Hòa Lạc, nhưng đến nay Bộ Tài chính chưa nhập vốn trên hệ thống Tabmis, dẫn đến UBND TP chưa thể phân bổ dự toán chi tiết. Điều này khiến tiến độ giải ngân vốn đầu tư công bị đình trệ so với kế hoạch.

Tại cuộc họp, đại diện các sở, ngành và địa phương cũng nêu rõ nguyên nhân giải ngân chậm.

Song song với đó, Sở KH&CN báo cáo thêm nhiều vướng mắc trong quá trình tổng hợp nhiệm vụ theo Thông báo 12-TB/BCĐ và văn bản 6093/UBND-ĐMPT, đặc biệt là tình trạng một số đơn vị chậm gửi báo cáo, chưa chủ động thực hiện các nhiệm vụ được giao, thậm chí có nhiệm vụ được giao từ nhiều tháng nhưng chưa triển khai hoặc triển khai nhưng không có tài liệu kiểm chứng.

Phát biểu kết luận phần nội dung này, Phó Chủ tịch UBND TP Trương Việt Dũng yêu cầu các đơn vị “đạt mục tiêu giải ngân 100%, không để xảy ra tình trạng trả vốn”, đồng thời nhấn mạnh thủ trưởng các đơn vị phải chịu trách nhiệm trực tiếp nếu nhiệm vụ không hoàn thành đúng tiến độ. Tháng 12 là thời điểm cuối cùng để rà soát, điều chỉnh, bổ sung nhiệm vụ, tuyệt đối không để tồn nhiệm vụ không phù hợp hoặc để vốn chậm được giải ngân.

Chuẩn bị nhiệm vụ năm 2026, bảo đảm hoàn thành chỉ tiêu 4% ngân sách cho KHCN – ĐMST – CĐS

Nội dung thứ hai của cuộc họp tập trung vào đề xuất các dự án, nhiệm vụ khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số năm 2026, nhằm bảo đảm chỉ tiêu bố trí 4% chi ngân sách địa phương theo yêu cầu của Thành ủy và Nghị quyết 57-NQ/TW.

Theo báo cáo của Sở Tài chính, tổng chi cân đối ngân sách địa phương năm 2026 là 227.211 tỷ đồng; trong đó 4% tương ứng 9.088 tỷ đồng dành cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Thành phố dự kiến bố trí 4.089 tỷ đồng, đạt đúng tỷ lệ 4% tổng chi ngân sách địa phương. Đặc biệt, Thành phố dự kiến bố trí 600 tỷ đồng góp vốn vào Quỹ Đầu tư mạo hiểm – công cụ quan trọng để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển công nghệ mới theo tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW.

Phó Chủ tịch UBND TP Trương Việt Dũng yêu cầu các đơn vị gửi đầy đủ danh mục nhiệm vụ năm 2026, bám sát ba trụ cột: khoa học – công nghệ; đổi mới sáng tạo; chuyển đổi số. Ông nhấn mạnh việc mở rộng quan niệm về đổi mới sáng tạo, không bó hẹp trong nghiên cứu truyền thống mà cần bao gồm cả mô hình vận hành mới, ứng dụng mới, phương thức quản trị mới.

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm được Phó Chủ tịch nhấn mạnh là hoàn thiện cơ chế thuê thiết bị vận hành chính quyền số, giảm áp lực đầu tư cho các đơn vị và bảo đảm thiết bị luôn được cập nhật công nghệ mới. Một số thiết bị đặc thù sẽ xem xét mua sắm theo nhu cầu thực tế.

Bên cạnh đó, Phó Chủ tịch đề nghị các đơn vị áp dụng ngay bộ chỉ số chuyển đổi số cấp tỉnh đã được Thành phố ban hành, đồng thời tiếp thu bộ chỉ số chuyển đổi số quốc gia mới được Chính phủ công bố. Việc này sẽ là căn cứ quan trọng để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ trong năm 2026.

Phó Chủ tịch UBND TP Trương Việt Dũng nhấn mạn: Quán triệt chỉ đạo của Bí thư Thành ủy và BCĐ 57 Thành ủy, yêu cầu các sở ngành và các địa phương phải xác định một “tâm thế mới – cách làm mới” trong triển khai nghị quyết 57 cũng như các nội dung liên quan đến đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; đẩy nhanh tiến độ, nâng cao trách nhiệm người đứng đầu, hoàn thiện phương án bảo đảm đủ nguồn lực cho khoa học – công nghệ – đổi mới sáng tạo – chuyển đổi số, đáp ứng mục tiêu năm 2026.