Ô nhiễm không khí gây hệ lụy cho sức khỏe
Sáng nay 10/3, trên ứng dụng quan trắc không khí của Bộ Nông nghiệp và Môi trường ghi nhận chất lượng không khí ở miền Bắc phổ biến ở ngưỡng đỏ và tím. Kết quả quan trắc lúc 9 giờ đăng tải trên trang của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội cho thấy, có 1 khu vực chất lượng không khí ở ngưỡng xấu là thị trấn Xuân Mai (huyện Chương Mỹ), chỉ số AQI là 173.
Có 5 khu vực ở ngưỡng kém, gồm: xã Vân Hà (huyện Đông Anh), chỉ số AQI ở ngưỡng 144, xã An Khánh (huyện Hoài Đức) ở ngưỡng 138, phố Lưu Quang Vũ, phường Trung Hòa (quận Cầu Giấy) ở ngưỡng 123, phường Minh Khai (quận Bắc Từ Liêm) ở ngưỡng 111, thị trấn Sóc Sơn (huyện Sóc Sơn) ở ngưỡng 105. Duy nhất khu vực số 50 Đào Duy Từ (quận Hoàn Kiếm) chất lượng không khí ở mức trung bình, chỉ số AQI ở ngưỡng 93.
So với 3 ngày trước đó, chất lượng không khí trong ngày có sự gia tăng ô nhiễm. Việc chủ động theo dõi chất lượng không khí và thực hiện các biện pháp bảo vệ sức khỏe là cần thiết để giảm thiểu tác động xấu, đặc biệt đối với những người dễ bị tổn thương như trẻ em, người già, người mắc bệnh mãn tính.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) liên tục cảnh báo mối đe dọa tới sức khoẻ từ ô nhiễm môi trường. WHO đã chỉ ra rằng, tiếp xúc lâu dài với các chất ô nhiễm trong không khí có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh viêm đường hô hấp cấp, viêm phổi tắc nghẽn mãn tính, hen suyễn, bệnh tim mạch và đột quỵ. Ô nhiễm không khí cũng có thể gây tổn thương da, các bệnh về mắt, tác động xấu đến hệ thần kinh, hệ miễn dịch và sức khỏe tâm thần.
Đề cập đến vấn đề này, bác sĩ Bùi Thu Hương - khoa Khám bệnh theo yêu cầu, Bệnh viện (BV) Phổi T.Ư cho biết, trong những đợt không khí ô nhiễm, lượng bệnh nhân đến thăm khám tăng khoảng 20%. Trong đó, hệ hô hấp sẽ bị ảnh hưởng đầu tiên khi không khí bị ô nhiễm.
“Những chất có hại trong môi trường không khí sẽ ảnh hưởng đến hệ miễn dịch hô hấp làm suy giảm đề kháng. Đặc biệt trong mùa lạnh, kèm theo nhiệt độ xuống thấp khiến cơ thể không thích nghi gây ra phản ứng. Ban đầu có thể là những cơn ho nhưng sau đó có thể dẫn đến nguy cơ nặng hơn. Đặc biệt đối với những người mắc phổi tắc nghẽn mạn tính và hen suyễn sẽ dễ chuyển nặng, gây ra những đợt hen cấp” - bác sĩ Bùi Thu Hương cảnh báo.
Các biện pháp bảo vệ sức khỏe
PGS.TS Phan Thu Phương - Giám đốc Trung tâm Hô hấp, BV Bạch Mai cho hay, ô nhiễm không khí đang âm thầm gây ra các bệnh lý không phải ngày một ngày hai dễ nhìn thấy mà sẽ gây hệ lụy cho sức khỏe con người về lâu dài.
Thời điểm ô nhiễm không khí, BV thường tiếp nhận nhiều bệnh nhân đến khám với các triệu chứng bệnh lý về đường hô hấp. Điều này gây ra những đợt cấp của bệnh lý hô hấp, khi xâm nhập vào máu có thể gây ảnh hưởng đến các bệnh lý thần kinh, gây nên những bệnh lý tim mạch, bệnh ngoài da và ảnh hưởng đến mắt...
Theo Bác sĩ Vũ Văn Thành - Trưởng khoa Bệnh phổi mạn tính, BV Phổi T.Ư, tại Việt Nam, theo điều tra dịch tễ bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), các ca COPD chiếm tỷ lệ 4,2% ở đối tượng trên 40 tuổi trở lên.
Người bệnh COPD thường có các đợt cấp tính, đó là những đợt nặng lên của các triệu chứng về hô hấp như ho, khạc đờm, khó thở, nguyên nhân thường gặp do nhiễm trùng, không khí bị ô nhiễm.
Bác sĩ Vũ Văn Thành lưu ý, để phòng tránh đợt cấp, người bệnh COPD cần được giữ ấm khi trời trở lạnh; tránh tiếp xúc với môi trường ô nhiễm như khói thuốc lá, khói bụi, hoá chất độc hại,…; rèn luyện sức khoẻ, các bài tập phục hồi chức năng phổi như thở hoành, thở chúm môi, đi bộ….
Trước tình trạng ô nhiễm không khí ngày càng gia tăng, bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng - Phụ trách Trung tâm Oxy Cao áp Việt Nga, Bộ Quốc phòng khuyến cáo, khi không khí bị ô nhiễm, người dân hạn chế ra ngoài khi chất lượng không khí kém.
Mặt khác, các gia đình nên sử dụng máy lọc không khí ở nhà, nơi làm việc, trong ô tô...; sử dụng nước muối sinh lý, súc miệng, nhỏ mắt, mũi... sau khi về nhà. Bên cạnh đó, nên tăng cường vận động theo thể trạng, vận động nhẹ nhàng trong nhà, hoặc ngoài trời khi chất lượng không khí không quá xấu...
Các chuyên gia y tế cũng lưu ý, người dân nên thường xuyên sử dụng khẩu trang, kính che mắt khi đi đường hoặc tiếp xúc với môi trường nhiều khói, bụi; hạn chế lưu thông qua các khu vực nhiều khói công nghiệp, chú ý bảo vệ sức khỏe trong điều kiện ô nhiễm đặc thù này.
Ngoài ra, người dân chú trọng việc ăn đủ chất, với các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, các loại thực phẩm lên men (natto, kombucha, sữa chua kefir...).
Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế khuyến cáo, người dân không tập thể dục ngoài trời, đóng cửa sổ để tránh không khí bẩn bên ngoài, đeo khẩu trang khi ra ngoài, chạy máy lọc không khí.
Bên cạnh đó, các gia đình tăng cường dọn dẹp và thông thoáng không gian sống, sử dụng khẩu trang và kính bảo vệ mắt khi vệ sinh nếu không khí ô nhiễm; hạn chế sử dụng bếp than tổ ong, củi; thay thế bếp than tổ ong, củi bằng bếp điện, bếp từ hoặc bếp ga để giảm phát thải khí ô nhiễm. Ngoài ra, mọi người nên khám sức khỏe định kỳ để phát hiện kịp thời các bệnh lý liên quan đến ô nhiễm không khí.
