Nguy cơ bùng dịch cao
Năm 2021, công tác phát triển chăn nuôi, phòng chống dịch bệnh đàn gia súc gia cầm gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng của dịch Covid-19. Trong thời gian TP thực hiện giãn cách xã hội, công tác tiêm phòng, tổng tẩy uế môi trường, kiểm dịch kiểm soát giết mổ gặp trở ngại; nhiều cơ sở giết mổ tập trung phải tạm dừng hoạt động. Song, đến nay tổng đàn gia súc, gia cầm của TP vẫn đảm bảo phát triển, cơ bản đáp ứng đủ nhu cầu sử dụng của người dân Thủ đô.
Hiện, tổng đàn trâu, bò của TP có 170.000 con, trong đó bò sữa là 15.000 con, trâu bò sinh sản hơn 88.000 con; sản lượng thịt trâu bò hơi xuất chuồng là 1.000 tấn. Sản lượng sữa tươi 3.000 tấn. Đàn lợn khoảng 1,5 triệu con, trong đó lợn sinh sản là 176.000 con; sản lượng lợn hơi xuất chuồng 19.000 tấn; đàn gia cầm hiện có 39 triệu con; sản lượng hơi xuất chuồng đạt 13.000 tấn; đàn chó mèo 462.000 con.
Tổng số cơ sở sản xuất, kinh doanh thức ăn chăn nuôi trên địa bàn là 1.063, trong đó 26 cơ sở sản xuất thức ăn chăn nuôi hỗn hợp và thức ăn bổ sung; cơ sở kinh doanh thức ăn chăn nuôi gồm 1.037 cơ sở kinh doanh thức ăn hỗn hợp và thức ăn đậm đặc cho động vật; số cơ sở buôn bán thuốc thú y trên địa bàn là 692. Cơ sở, điểm, hộ giết mổ động vật trên địa bàn Thành phố hiện có 732, điểm, hộ giết mổ (84 cơ sở có giết mổ trâu bò, 208 giết mổ lợn, 439 cơ sở có giết mổ gia cầm); có 368 cơ sở ấp nở gia cầm, thủy cầm.
Dự báo trong thời điểm trước, trong và sau Tết Nguyên đán nguy cơ xảy ra dịch bệnh đàn gia súc gia cầm là rất cao. Nguyên nhân đầu tiên phải kể đến do diễn biến dịch bệnh Covid-19 vẫn còn diễn biến phức tạp, khó lường tiếp tục ảnh hưởng trực tiếp đến các hoạt động chuyên môn. Nguyên nhân tiếp theo là do thời tiết khí hậu biến đổi bất thường, nhất là dịp cuối năm, mưa phùn kéo dài, nhiều đợt rét đậm rét hại xảy ra đột ngột. Do môi trường bị ô nhiễm nặng, nhất là các khu chăn nuôi lớn, các chợ đầu mối, nơi giết mổ tập trung do điều kiện khí hậu ẩm thấp kèm theo mưa phùn mức độ ô nhiễm càng cao.
Thêm vào đó là do nhu cầu sử dụng động vật và sản phẩm động vật trong giai đoạn này cũng tăng cao (thông thường tăng khoảng 20 - 30% so với trạng thái bình thường); việc vận chuyển lưu thông động vật và sản phẩm động vật là rất lớn do nhu cầu, người dân, người tiêu dùng có thể tính dự trữ để giành cho những ngày nghỉ, trong dịp Tết.
Đặc biệt tại chợ đầu mối, cơ sở giết mổ tập trung gia súc, gia cầm từ các tỉnh thành vận chuyển về, việc kiểm soát gặp nhiều khó khăn. Dịp trước và sau Tết cũng là mùa lễ hội truyền thống, hội làng của các địa phương, việc sử dụng động vật và sản phẩm động vật cũng tăng song khó kiểm soát hơn. Hiện tại một số bệnh chưa có vaccine, thuốc điều trị đặc hiệu như bệnh dịch tả lợn châu Phi, Cúm gia cầm chủng mới (Cúm A/H5N8, A/H5N9...).
Thực tế số lượng đàn gia súc, gia cầm lớn nhưng phương thức chăn nuôi nhỏ lẻ, tận dụng còn cao (khoảng 55 %), nhất là ở khu đông dân cư, nhiều hộ chăn nuôi vẫn nuôi trong khu vực gần nhà ở, hộ gia đình nên mức độ lây nhiễm nhiễm rất cao.
Tập trung cao độ nhiều giải pháp
Để chủ động phòng chống dịch bệnh trong dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán, mùa lễ hội, ngành chăn nuôi, thú y Hà Nội đã và đang tập trung cao độ các giải pháp. Đầu tiên là tuyên truyền sâu rộng để đảm bảo cho nguồn nhân lực (hệ thống thú y từ TP đến xã phường) đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chuyên môn trong tình hình mới vừa phòng chống dịch Covid-19, vừa triển khai có hiệu quả các hoạt động phòng chống dịch bệnh cho đàn gia súc, gia cầm.
Đặc biệt, đối với hệ thống cán bộ thú y làm nhiệm vụ kiểm dịch, kiểm soát giết mổ tại các cơ sở giết mổ tập trung, không để đứt gãy, ảnh hưởng tới hoạt động của cơ sở. Cùng với đó, tuyên truyền để người chăn nuôi, chủ các cơ sở kinh doanh (sản phẩm động vật tại các chợ, thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y...) hiểu, thực hiện, hoặc góp phần vào công tác phòng chống dịch bệnh trên đàn gia súc, gia cầm.
Duy trì để các chuỗi cung ứng động vật, sản phẩm động vật tại chỗ và đặc biệt là chuỗi cung ứng từ các tỉnh khác về chợ đầu mối, về cơ sở giết mổ tập trung thông qua việc phối hợp cung cấp thông tin để không để đứt gãy nguồn cung cũng như việc đảm bảo chất lượng khi cung cấp về TP Hà Nội. Duy trì tốt hoạt động tại chốt kiểm dịch đầu mối giao thông tại các chợ Hà Vĩ (Thường Tín), Hải Bối (Đông Anh), Vạn Phúc (Thanh Trì), để kiểm soát chặt chẽ việc nhập gia súc, gia cầm về các địa phương. Kiên quyết xử lý những vi phạm khi động vật và sản phẩm động vật về Hà Nội không đủ điều kiện thủ tục hành chính cũng như chất lượng sản phẩm hàng hóa.
Thực hiện tốt việc giám sát dịch bệnh, duy trì trực tiếp nhận và xử lý thông tin báo cáo hàng ngày qua đường dây nóng. Hướng dẫn, đôn đốc thú y cơ sở giám sát dịch bệnh chặt chẽ đến tận hộ chăn nuôi trên địa bàn. Thông tin báo cáo, điều tra, xác minh kịp thời khi có ổ dịch xảy ra. Tổ chức tốt việc tiêm phòng cho đàn gia súc, gia cầm đạt tỷ lệ cao, đặc biệt đối với các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm (Viêm da nổi cục, LMLM, Tai xanh, Cúm gia cầm...). Mặt khác, tổ chức tổng tẩy uế môi trường toàn TP đợt trước và sau Tết Nguyên đán (dự kiến sẽ có trên 3 triệu m2 diện tích sẽ được tiêu độc).
Tăng cường quản lý thực hiện tốt công tác kiểm dịch vận chuyển, phối hợp với các tỉnh thành để thông tin về kiểm dịch vận chuyển động vật, không nhập gia súc, gia cầm ở những nơi đang có dịch. Thường xuyên kiểm tra các cơ sở giết mổ về công tác phòng chống dịch bệnh Covid-19 để đảm bảo cho những người hoạt động tại cơ sở giết mổ, những người ra, vào cơ sở đã được tiêm phòng vaccine đầy đủ (không có trường hợp F0, F1) để cơ sở không phải tạm dừng hoạt động. Những chốt kiểm dịch lớn như chợ Hà Vĩ, chợ đầu mối phía Nam (Đông Anh), Cơ sở giết mổ Vạn Phúc (Thanh Trì), Minh Hiền (Thanh Oai), Hồng Phong, Chúc Sơn (Chương Mỹ) tăng cường hoạt động kiểm dịch để đảm bảo kiểm soát tốt gia súc, gia cầm trước, trong và sau bán, giết mổ để góp phần vào công tác phòng chống dịch bệnh.
Tăng cường công tác thanh, kiểm tra quản lý sử dụng vật tư, vaccine hóa chất và kiểm tra, đánh giá các cơ sở giết mổ, sơ chế, chế biến, kinh doanh thực phẩm và hành nghề thú y theo phân công, phân cấp để kịp thời phát hiện và xử lý hành vi vi phạm. Thành lập các đoàn thanh, kiểm tra tiến hành thanh tra, kiểm tra, đôn đốc công tác phòng, chống dịch bệnh, kiểm dịch, kiểm soát giết mổ trên địa bàn TP. Đặc biệt kiểm soát việc vận chuyển kinh doanh gia súc, gia cầm lưu thông trên địa bàn Hà Nội. Kiên quyết xử lý những trường hợp vi phạm theo quy định của pháp luật.
Duy trì cơ sở an toàn dịch bệnh tại 42 cơ sở chăn nuôi gia súc gia cầm, đồng thời kiểm tra hướng dẫn các cơ sở đăng ký xây dựng cơ sở an toàn dịch bệnh để vừa tăng số lượng cơ sở an toàn dịch, vừa tạo lợi thế trong kiểm dịch vận chuyển lưu thông động vật bán đi các tỉnh, thành phố khác khi dịch bệnh xảy ra. Tăng cường kiểm tra, hướng dẫn các trang trại chăn nuôi thực hiện tốt việc khai báo chăn nuôi, khai báo dịch bệnh theo quy định của Luật Chăn nuôi và Luật Thú y.
