Hà Nội mạnh tay chống hàng lậu, hàng giả để môi trường kinh doanh trong sạch minh bạch

Đã thành thông lệ, cứ vào dịp cuối năm, các đối tượng lại đẩy mạnh vận chuyển, tiêu thụ hàng giả, hàng nhái. Để đối phó với tình trạng này lực lượng QLTT Hà Nội đã triển khai các biện pháp gì thưa ông?

- Thời gian qua, Ban Chỉ đạo 389 TP Hà Nội đã tập trung triển khai các chỉ thị, công điện và ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả. Từ đầu năm 2025 đến nay, lực lượng QLTT Hà Nội đã kiểm tra, xử lý 4.263 vụ buôn lậu, hàng giả, thu nộp ngân sách Nhà nước 90,57 tỷ đồng. Riêng trong tháng 10, lực lượng QLTT TP Hà Nội kiểm tra, xử lý 723 vụ việc, chuyển cơ quan điều tra 21 vụ, tổng thu nộp ngân sách Nhà nước 12,6 tỷ đồng.

Mới đây nhất, ngày 5/11, Đội QLTT số 14 (Chi cục QLTT TP Hà Nội) đã kiểm tra cơ sở kinh doanh túi xách tại số 248 Thượng Yên, xã Chuyên Mỹ. Qua đó, phát hiện 1600 sản phẩm giả mạo nhãn hiệu nổi tiếng tổng trị giá lô hàng ước tính khoảng 168,8 triệu đồng.

Kết quả hoạt động kiểm tra kiểm soát thị trường cho thấy, hàng hóa vi phạm rất đa dạng, từ quần áo, mỹ phẩm, thực phẩm, dược phẩm, thực phẩm chức năng đến đồ điện tử, điện lạnh… Thương mại điện tử và mạng xã hội bị lợi dụng trở thành “địa bàn” tiêu thụ hàng lậu, hàng giả. Thực trạng này không chỉ gây nguy hại trực tiếp đến sức khỏe, tài sản của người dân mà còn làm méo mó môi trường kinh doanh, ảnh hưởng đến uy tín doanh nghiệp chân chính và niềm tin thị trường.

Để qua mắt lực lượng chức năng đối tượng sản xuất hàng giả còn nhập sản phẩm thuốc chính hãng, sau đó thay thế một số viên bằng thuốc giả kém chất lượng nên rất khó phát hiện bằng kiểm tra thông thường. Bên cạnh đó, các đối tượng cũng sử dụng bao bì, nhãn hiệu, tem chống hàng giả sao chép từ hàng thật, thậm chí đặt in màng nhôm, in vỏ hộp giống nguyên mẫu để đánh lừa người tiêu dùng và lực lượng chức năng kiểm tra…

Trong quá trình kiểm tra ngăn chặn hàng giả, hàng lậu, lực lượng chức năng đã gặp những khó khăn gì?

 - Thực tế kiểm tra cho thấy hiện nhiều quy định của pháp luật chưa theo kịp thực tế đã gây khó khăn không nhỏ cho lực lượng chức năng trong quá trình kiểm tra xử lý.

Cụ thể, theo quy định nhóm sản phẩm bổ sung vi chất dinh dưỡng, thực phẩm chức năng, hay dược phẩm có thành phần dinh dưỡng đặc biệt do Bộ Y tế quản lý. Với nhóm sản phẩm này, lực lượng QLTT không được thanh tra chuyên ngành, kiểm tra định kỳ hay hậu kiểm, mà chỉ có thể kiểm tra khi phát hiện dấu hiệu vi phạm trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao.

Với mặt hàng nông sản, Nghị định số 15/2018/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm có đưa ra các quy định về truy xuất nguồn gốc đối với thực phẩm. Nhưng quy định này chỉ áp dụng đối với hàng xuất khẩu, không áp dụng đối với các loại hàng hóa lưu thông trên thị trường nội địa. Do vậy, các cơ quan chức năng không biết phải căn cứ vào quy định nào để xác định đó có phải là nông sản Việt Nam hay không.

Bên cạnh đó việc giám định chất lượng hàng hóa liên quan đến an toàn thực phẩm vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Đơn cử, cùng là phòng xét nghiệm an toàn thực phẩm nhưng hiện cả ba Bộ Y tế, Công Thương, Nông nghiệp và Môi trường có quyền chỉ định các phòng xét nghiệm để kiểm tra các chỉ tiêu an toàn thực phẩm thuộc lĩnh vực mình phụ trách. Trong khi đó, một số mặt hàng thực phẩm như thịt, hải sản tươi sống, đông lạnh, rau, củ, trái cây… yêu cầu phải bảo quản ở điều kiện riêng. Thế nhưng cơ sở vật chất về kho, trang thiết bị bảo quản của các lực lượng thu giữ không bảo đảm, thậm chí một số đơn vị không có kho bảo quản.

Để đấu tranh chống buôn lậu, hàng giả và gian lận thương mại đạt hiệu quả cao hơn, Ban Chỉ đạo 389 Hà Nội có đề xuất gì, thưa ông?

 - Để tạo thuận lợi cho lực lượng chức năng trong quá trình kiểm tra, kiểm soát thị trường, Ban Chỉ đạo 389 TP Hà Nội đề xuất sớm sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành, trong đó có các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia và tiêu chuẩn quốc gia đối với thực phẩm. 

Cụ thể: Chính phủ giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường rà soát các quy định về ghi nhãn hàng hóa đối với nông thủy sản tại Nghị định 43/2017/NĐ-CP. Giao Bộ Y tế rà soát lại các quy định về truy xuất nguồn gốc thực phẩm tại Nghị định 15/2018/NĐ-CP. Ngoài ra, để kiểm soát truy xuất nguồn gốc đạt hiệu quả, cơ quan chức năng phải quy định rõ trách nhiệm của cơ quan thương mại biên giới như hải quan, biên phòng… trong quá trình kiểm soát hàng nhập khẩu.

Bên cạnh đó, các bộ, ngành xem xét, bổ sung nhân lực, trang thiết bị, vật tư và ứng dụng khoa học công nghệ cho các tổ chức giám định chất lượng, phòng thí nghiệm, kiểm nghiệm… Bổ sung kho vật chứng chuyên dụng, có điều kiện bảo quản phù hợp với đặc thù hàng hóa thu giữ như: thực phẩm, mỹ phẩm, thiết bị điện tử...

Các lực lượng chức năng tăng cường chia sẻ thông tin, phối hợp, công khai địa chỉ thư điện tử, số điện thoại đường dây nóng để tiếp nhận và xử lý kịp thời các tin báo về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Từ nay đến cuối năm là thời điểm các đối tượng lợi dụng nhu cầu mua sắm tăng cao để tuồn hàng giả, hàng lậu ra thị trường, lực lượng QLTT sẽ có những giải pháp như thế nào để ổn định thị trường hàng hóa, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trước, trong và sau Tết Nguyên đán 2026?

 - Nhằm góp phần ổn định tình hình thị trường hàng hóa lưu thông trên địa bàn thành phố, phục vụ nhu cầu mua sắm, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng Thủ đô dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán 2026, Chi Cục QLTT Hà Nội sẽ tiếp tục ban hành kế hoạch và văn bản chỉ đạo cụ thể triển khai đợt cao điểm, tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường dịp Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán và lễ hội Xuân Bính Ngọ 2026.

Hiện TP Hà Nội đã thành lập 2 đoàn kiểm tra liên ngành chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên địa bàn TP Hà Nội gồm QLTT, Công an thành phố (PC03, PA04), Chi cục Hải quan khu vực I, Thuế Hà Nội, Sở Y tế, Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Khoa học và Công nghệ…

Các đoàn kiểm tra liên ngành sẽ thực hiện theo đúng nội dung của Kế hoạch số 78/KH-BCĐ389/TP, tập trung vào việc ngăn chặn các hành vi kinh doanh hàng giả, hàng cấm, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ và các hành vi gian lận thương mại. Đồng thời, tăng cường kiểm tra việc chấp hành các quy định pháp luật trong hoạt động sản xuất, kinh doanh như: Đăng ký, giấy phép kinh doanh, hóa đơn chứng từ, ghi nhãn hàng hóa, chất lượng, giá cả, hoạt động thương mại điện tử và nguồn gốc xuất xứ hàng hóa.

Lực lượng QLTT Hà Nội cam kết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, không để xảy ra tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và hàng kém chất lượng, góp phần bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và uy tín hàng hóa của Thủ đô.