Hà Nội nỗ lực kiến tạo hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

Điểm tựa chính sách

Đổi mới sáng tạo được xem là chìa khóa cho sự phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia trong bối cảnh toàn cầu hóa và cạnh tranh gay gắt, thế giới đang chuyển mình mạnh mẽ dưới tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, sự trỗi dậy của nền kinh tế số. Tại Việt Nam, chính sách hỗ trợ và thúc đẩy đổi mới sáng tạo đã, đang và sẽ luôn được xem là một trong những quyết sách quan trọng giúp Việt Nam vượt qua thách thức “bẫy” thu nhập trung bình và xây dựng một nền kinh tế thịnh vượng, bền vững, có tính thích ứng cao.

Trong bối cảnh môi trường kinh doanh không ngừng biến đổi, việc thúc đẩy và hỗ trợ đổi mới sáng tạo là một nhiệm vụ cấp bách, không chỉ của các cấp T.Ư mà còn của chính quyền địa phương, trong đó có Hà Nội. Với vai trò là một trong những trung tâm kinh tế đầu tàu của cả nước, Nghị quyết Đại hội đại biểu lần thứ XVII (nhiệm kỳ 2020 - 2025) Đảng bộ TP Hà Nội đã xác định, một trong những định hướng lớn và nhiệm vụ trọng tâm đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn phát triển của Thủ đô đến năm 2025 đó là: tận dụng hiệu quả cơ hội từ hội nhập quốc tế, thành tựu của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đổi mới mạnh mẽ mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế dựa trên ứng dụng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Những năm qua, cùng với các cơ chế, chính sách chung của cả nước, Hà Nội ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật khác để thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ nói chung, đổi mới sáng tạo nói riêng.

Bên cạnh tập trung hỗ trợ phát triển cơ sở hạ tầng, kỹ thuật, mặt bằng cho hoạt động khởi nghiệp sáng tạo, ngân sách TP dự kiến sẽ hỗ trợ 50% kinh phí xây mới, cải tạo, nâng cấp cơ sở hạ tầng nhưng không quá 1 tỷ đồng/đơn vị/năm. Ngoài ra, Hà Nội dự kiến hỗ trợ 100% chi phí thuê trang thiết bị tại các cơ sở kỹ thuật, cơ sở ươm tạo, khu làm việc chung, tổ chức hỗ trợ đổi mới sáng tạo nhưng không quá 50 triệu đồng/DN/năm. Thời gian hỗ trợ tối đa 3 năm kể từ ngày có quyết định phê duyệt hỗ trợ của cơ quan có thẩm quyền.

Đồng thời, dự kiến hỗ trợ 100% giá trị hợp đồng thuê mặt bằng tại các cơ sở kỹ thuật, cơ sở ươm tạo, khu làm việc chung, tổ chức hỗ trợ đổi mới sáng tạo trên địa bàn TP. Hà Nội nhưng không quá 10 triệu đồng/tháng/DN. Thời gian hỗ trợ tối đa 3 năm kể từ ngày có quyết định phê duyệt hỗ trợ của cơ quan có thẩm quyền.

Đặc biệt là Luật Thủ đô (sửa đổi) đã bổ sung những cơ chế, chính sách ưu đãi đặc thù, nhằm hỗ trợ Hà Nội phát triển các khu công nghệ cao, trung tâm đổi mới sáng tạo và các mô hình kinh doanh công nghệ tiên tiến. Điều này giúp tháo gỡ những vướng mắc trong cơ chế quản lý khoa học và thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo trong viện nghiên cứu, trường đại học và các DN.

Hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại Hà Nội diễn ra khá sôi nổi và mạnh mẽ. Hiện nay, trên địa bàn Thủ đô có khoảng 1.000 DN khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trên tổng số hơn 3.800 DN khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của cả nước. Đồng thời, với 32 vườn ươm DN hoạt động đa ngành, đa lĩnh vực; 14 tổ chức cung cấp chương trình thúc đẩy kinh doanh đã cho thấy tinh thần khởi nghiệp đổi mới sáng tạo có sức hấp dẫn lớn và lan tỏa mạnh mẽ.

Tuy nhiên, theo Phó trưởng Ban Quản lý các Khu công nghệ cao và Khu công nghiệp Hà Nội Trần Đắc Trung đánh giá, mặc dù Hà Nội nhiều trung tâm nghiên cứu, quy tụ nhiều nhà khoa học nhất trong cả nước, đóng góp tỷ lệ cao nhất trong tiềm lực khoa học, công nghệ quốc gia, là một trong những địa phương có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển khoa học, công nghệ, đẩy mạnh đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên việc phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo được đánh giá là chưa xứng tầm với lợi thế và tiềm lực sẵn có. Vì vậy cần phải có giải pháp đột phá nhằm phát huy có hiệu quả nhất tiềm năng, thúc đẩy các hoạt động phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, ươm tạo công nghệ và DN khởi nghiệp trên địa bàn Thủ đô.

Kết nối mô hình “5 nhà”

Tại hội nghị gặp gỡ các nhà đầu tư chiến lược trong hệ sinh thái khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo Hà Nội mới đây, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Lê Hồng Sơn nhấn mạnh, vừa qua Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số Quốc gia. Tại Hà Nội, Luật Thủ đô 2024 được ban hành cũng mở đường cho phát triển lĩnh vực khoa học, công nghệ của Thủ đô.

Theo Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Lê Hồng Sơn, Hà Nội đang từng bước xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, lấy Khu công nghệ cao Hòa Lạc làm hạt nhân. Hệ sinh thái này sẽ tập trung vào việc kết nối hiệu quả mô hình “5 nhà”, bao gồm: Nhà nước, nhà khoa học, DN, nhà đầu tư và nhà truyền thông. Ngoài ra, thành phố sẽ đầu tư mạnh vào hạ tầng khoa học, công nghệ.

Hiện Hà Nội đang tập trung xây dựng các Nghị quyết của HĐND TP cụ thể hóa Luật Thủ đô về các thiết chế hỗ trợ đổi mới sáng tạo. Cụ thể, TP sẽ thành lập Sàn Giao dịch công nghệ Hà Nội; Quỹ đầu tư mạo hiểm; Trung tâm đổi mới sáng tạo, vườn ươm công nghệ và DN khởi nghiệp sáng tạo Hà Nội.

Từ sự phát triển của khoa học công nghệ sẽ xây dựng Hà Nội là thành phố đáng sống, Thủ đô văn minh hiện đại; vượt qua được bẫy thu nhập trung bình và đạt mục tiêu phát triển đến năm 2030 GRDP bình quân đầu người đạt 12.000 - 13.000 USD; đến năm 2045 Hà Nội sẽ có GRDP/người đạt trên 36.000 USD, đồng thời trở thành thành phố kết nối toàn cầu với mức sống và chất lượng cuộc sống cao.

Đề xuất biện pháp hỗ trợ thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo tại khu công nghệ cao của Hà Nội, Phó Giám đốc Trung tâm đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) Đỗ Tiến Thịnh cho rằng, sớm hay muộn Khu công nghệ Hoà Lạc cũng sẽ trở thành Hub. Do đó, Hà Nội phải chọn hạ tầng công nghệ để triển khai trước, trong đó chú trọng vào điện sạch, hạ tầng viễn thông, internet sau đó sẽ thực hiện đến hạ tầng đường bộ, nhà ở, trường học…

Bên cạnh đó, ông Đỗ Tiến Thịnh cũng đề xuất thêm các chính sách ưu đãi về thuế, đất đai cho các DN lớn; có chương trình hỗ trợ cho hoạt động kết nối, hợp tác giao thương nước ngoài của DN…