Hà Nội quyết liệt tháo gỡ “18 điểm nghẽn”, khơi thông đổi mới sáng tạo

Chiều 14/11, Ban Chỉ đạo 57 Thành uỷ Hà Nội tổ chức Hội nghị đánh giá tiến độ thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW, ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị "về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia" và triển khai các nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới.

Tập trung xử lý 4 điểm nghẽn cốt lõi

Phát biểu kết luận tại hội nghị, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Nguyễn Duy Ngọc - Trưởng Ban Chỉ đạo 57 Thành uỷ Hà Nội đánh giá, công tác hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách đã được triển khai đồng bộ và đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm để cụ thể hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW của ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị và thi hành Luật Thủ đô (sửa đổi). Các Nghị quyết này có nhiều chính sách đặc thù, vượt trội nhằm thúc đẩy phát triển hệ sinh thái khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo như: cơ chế, chính sách về đầu tư, hỗ trợ phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo của thành phố Hà Nội; thử nghiệm có kiểm soát (sandbox); thí điểm thành lập Quỹ Đầu tư mạo hiểm thành phố Hà Nội; đề án “Thành lập Sàn Giao dịch công nghệ Hà Nội”; đề án “Thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo Hà Nội”. Đáng chú ý, tỷ lệ hồ sơ trực tuyến tăng mạnh, từ 23,45% lên 99% chỉ trong vài tháng. “Tinh thần chủ đạo của phiên họp là không thỏa mãn với kết quả bước đầu” - Bí thư Thành ủy nhấn mạnh.

Theo Bí thư Thành ủy, báo cáo của Ban Chỉ đạo tại hội nghị đã chỉ ra 17 nhóm tồn tại, 11 nguyên nhân và 18 điểm nghẽn, trong đó có 4 nhóm lớn. Đối với điểm nghẽn đầu tiên thuộc về công tác lãnh đạo, chỉ đạo và kỷ luật thực thi. Mặc dù thể chế đã mở, năng lực tổ chức thực thi còn yếu; tình trạng “trên nóng, dưới lạnh” vẫn tồn tại. Thành phố còn 30 nhiệm vụ quá hạn; một số đơn vị chậm báo cáo, phối hợp chưa chặt chẽ, đánh giá thiếu định lượng. Việc triển khai ở cơ sở chưa đồng đều, một số xã chưa đạt đủ 17 tiêu chí chuyển đổi số.

Điểm nghẽn thứ hai là dữ liệu và hạ tầng. Dữ liệu vẫn “phân tán”, không liên thông; một số đơn vị không chia sẻ dữ liệu, thể hiện tư duy “cát cứ” gây cản trở lớn cho điều hành. Về hạ tầng cấp xã, khảo sát tại 126 đơn vị cho thấy nhiều nơi chưa đáp ứng yêu cầu về trụ sở, thiết bị, nhân lực và hạ tầng mạng.

Điểm nghẽn thứ ba là về nguồn lực. Giải ngân chi sự nghiệp khoa học - công nghệ giai đoạn 2021-2024 rất thấp, dưới 42%, một phần do xu hướng tiết kiệm chi để bổ sung thu nhập. Chính sách thu hút nhân tài chưa hiệu quả; thành phố chưa tuyển được chuyên gia đầu ngành, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo còn rời rạc, thiếu nhân lực trình độ cao dẫn dắt các lĩnh vực chiến lược.

Điểm nghẽn thứ tư liên quan đến chất lượng phục vụ. Dù tỷ lệ hồ sơ trực tuyến tăng mạnh, tình trạng “chậm, muộn”, bổ sung nhiều lần vẫn xảy ra. Một số cơ quan còn gửi – nhận văn bản ngoài hệ thống điện tử. Công tác bảo đảm an toàn thông tin chưa đầy đủ, chưa có hệ thống giám sát tập trung; nhiều đơn vị chưa đánh giá cấp độ an toàn và chưa sao lưu dữ liệu định kỳ.

Từ thực tiễn đó, Bí thư Thành ủy nêu rõ quan điểm và phương châm hành động để tạo chuyển biến thực chất. Trước hết, phải kiên định nguyên tắc “Kỷ cương đi trước – Nguồn lực đi cùng – Kết quả là thước đo”, bảo đảm mọi nỗ lực đều được lượng hóa bằng kết quả cụ thể. Đồng thời, ưu tiên tháo gỡ điểm nghẽn thể chế, đặc biệt là chia sẻ dữ liệu nhằm phá vỡ tư duy cục bộ, cùng cơ chế bảo vệ cán bộ dám nghĩ dám làm.

Tư duy quản lý phải chuyển sang kiến tạo, phục vụ; dữ liệu là tài sản chung, chia sẻ dữ liệu là trách nhiệm bắt buộc. Thành phố cũng xác định doanh nghiệp là trung tâm của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, Nhà nước đóng vai trò kiến tạo, dẫn dắt. Cuối cùng, người dân và doanh nghiệp phải là trung tâm của mọi chính sách; mức độ hài lòng là thước đo quan trọng nhất.

Về mục tiêu chiến lược, Hà Nội đặt mục tiêu trở thành Thủ đô hàng đầu ASEAN về phát triển bền vững và sáng tạo. Kinh tế số dự kiến chiếm 40-50% GRDP vào năm 2030; tăng trưởng đạt tối thiểu 11%/năm; chi cho khoa học – công nghệ đạt trên 4% GRDP. Thành phố hướng tới đào tạo 50% lao động có kỹ năng số, phát triển 50.000 nhân lực số/năm thông qua liên kết với các trường đại học lớn; xây dựng cơ chế visa Hà Nội Talent cho chuyên gia quốc tế.

Về hệ sinh thái, thành phố đặt mục tiêu có 5.000 doanh nghiệp khởi nghiệp, 20% trong số đó đạt doanh thu từ 100 tỷ đồng; hình thành quỹ đầu tư mạo hiểm tối thiểu 1.000 tỷ đồng. Về hạ tầng, Hà Nội sẽ phát triển Khu Công nghệ cao Hòa Lạc thành cực tăng trưởng, bảo đảm 100% hộ dân và doanh nghiệp tiếp cận internet tốc độ cao, xây dựng thành phố thông minh xanh với mạng lưới IoT, AI và 5G/6G.

Để bảo đảm đạt được mục tiêu, Bí thư Thành ủy yêu cầu, thể chế hóa và nhân rộng Mô hình Quản trị thực thi đột phá cho các nhiệm vụ phức tạp, liên ngành. Mô hình này gồm ba trụ cột: xác định rõ mục tiêu gắn với bối cảnh và thời hạn cụ thể; xây dựng hệ thống đo lường minh bạch, cập nhật theo thời gian thực và thành lập các tổ công tác có đủ thẩm quyền để điều phối liên ngành, trực tiếp tháo gỡ khó khăn và đôn đốc tiến độ.

Tập trung thực hiện chuyển đổi số toàn diện

Về nhiệm vụ thời gian tới, Bí thư Thành ủy Nguyễn Duy Ngọc yêu cầu tập trung chỉ đạo thực hiện ngay các nhiệm vụ trọng tâm. Trong đó, về công tác tổ chức, chỉ đạo và kỷ luật, kỷ cương, giao Văn phòng Thành ủy khẩn trương hoàn thành việc hợp nhất Ban Chỉ đạo 57 và 204, tham mưu thành lập Tổ tư vấn chuyên gia. Hoàn thành trong tháng 11/2025. Ban Chỉ đạo 57 Thành ủy Hà Nội cần được kiện toàn theo hướng tinh gọn, chuyên sâu, chia thành bốn nhóm chuyên trách: Thể chế – Hạ tầng – Nhân lực – Đổi mới sáng tạo, gắn với chỉ tiêu định lượng và báo cáo tiến độ hàng tuần. Tập trung mọi nguồn lực, hoàn thành dứt điểm 12 nhiệm vụ quá hạn theo chỉ đạo của T.Ư và 18 nhiệm vụ quá hạn của TP.

Bí thư Thành ủy đề nghị Ủy ban Kiểm tra Thành ủy kiểm tra, giám sát việc thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, giám sát việc thực hiện các kết luận chỉ đạo của Thành ủy, báo cáo về các tập thể, cá nhân thiếu trách nhiệm, vi phạm kỷ luật số và chế độ thông tin báo cáo.

Về thể chế và chính sách, Bí thư Thành ủy giao Đảng ủy UBND Thành phố và Đảng ủy HĐND Thành phố tập trung lãnh đạo, chỉ đạo hoàn thiện ngay các văn bản hướng dẫn để đưa 7 Nghị quyết của HĐND về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo vào cuộc sống và phát huy hiệu quả. Sở Khoa học và Công nghệ chủ trì phối hợp Sở Tư pháp rà soát, đề xuất sửa đổi cơ chế phân cấp, ủy quyền, cơ chế thử nghiệm (sandbox). Trong tháng 11/2025, phải hoàn thành Quy chế phối hợp liên ngành và triển khai đầy đủ 6 Nghị quyết chuyên đề của HĐND Thành phố về Trung tâm Đổi mới sáng tạo, Sàn Giao dịch công nghệ, Quỹ đầu tư mạo hiểm, sandbox và chính sách hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp…

Đối với giải quyết ngay các điểm nghẽn cốt lõi về dữ liệu, Bí thư Thành ủy giao Sở Khoa học và Công nghệ chủ trì, làm việc và yêu cầu các đơn vị chưa mở dữ liệu phải mở dữ liệu và kết nối ngay lập tức, hoàn thành trong tháng 11/2025. Công bố Danh mục dữ liệu dùng chung của Thành phố trước 31/12/2025. Các cơ sở dữ liệu chuyên ngành phải vận hành, bảo đảm tiêu chí “đúng – đủ – sạch – sống – thống nhất – dùng chung”.

Về hạ tầng cấp xã, Bí thư Thành ủy giao Sở Tài chính, Sở Khoa học và Công nghệ khẩn trương báo cáo UBND Thành phố phương án đầu tư đồng bộ hạ tầng CNTT cho 126 xã, phường. Phải giải quyết dứt điểm tình trạng "chưa đáp ứng" trong đầu năm 2026.

Bí thư Thành ủy cũng yêu cầu thành lập Tổ công tác đặc biệt về giải ngân và hạ tầng số do một đồng chí Phó Chủ tịch UBND Thành phố làm Tổ trưởng và phải hoạt động thường xuyên, rà soát hằng tuần. Sở KH&CN khẩn trương hoàn thành đảm bảo tính chính xác, vừa linh hoạt trước sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ. Giao Sở Nội vụ chủ trì, phối hợp Sở Khoa học và Công nghệ, xây dựng chính sách thu hút nhân tài. “Mục tiêu là mời được các chuyên gia, nhà khoa học giỏi. Cần triển khai chương trình đào tạo “Công chức số Thủ đô”” - Bí thư Thành ủy nhấn mạnh.

Đối với công tác cải cách thủ tục hành chính, Bí thư Thành ủy Hà Nội yêu cầu các sở, ngành tập trung tái cấu trúc toàn bộ 50 thủ tục hành chính trọng điểm. Cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình cho 100% thủ tục thuộc lĩnh vực doanh nghiệp trước ngày 20/12/2025. Đối với Trung tâm Hành chính công, trước ngày 5/12/2025, phải hoàn thành kiện toàn Trung tâm Phục vụ hành chính công theo mô hình tập trung, thống nhất, hiện đại, kết nối đồng bộ 100% xã, phường.

Đối với hệ sinh thái, Bí thư Thành ủy yêu cầu trong 12/2025, đưa vào hoạt động Trung tâm Đổi mới sáng tạo Thành phố Hà Nội làm đầu mối kết nối mạng lưới nghiên cứu – doanh nghiệp – nhà đầu tư. Đồng thời, hoàn thiện Sàn Giao dịch công nghệ và Quỹ Đầu tư mạo hiểm Thành phố để đưa vào vận hành ngay từ trung tuần tháng 12/2025. Tập trung đầu tư trọng điểm cho năm lĩnh vực công nghệ chiến lược gồm trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn, y-sinh học, lượng tử và công nghệ vũ trụ.

Đối với các kiến nghị, đề xuất của các xã, phường, Bí thư Thành ủy giao Văn phòng Thành ủy tham mưu văn bản của Ban chỉ đạo 57 Thành ủy giao Đảng ủy UBND Thành phố để chỉ đạo các cơ quan chuyên môn xem xét trả lời cụ thể các kiến nghị, đề xuất trên trong tháng 11/2025.

Bí thư Thành ủy cho biết, Nghị quyết số 57-NQ/TW là cơ hội, là động lực, nhưng cũng là thách thức vô cùng lớn. Khối lượng công việc đồ sộ nhưng qua hội nghị hôm nay đã thấy rõ khó khăn lớn nhất là ở trong tư duy, trong thói quen và trong sự thiếu quyết tâm của.

“Tôi yêu cầu một sự chuyển động thực sự, từ tư duy đến hành động; phải rất quyết liệt, rất cụ thể, gắn với trách nhiệm người đứng đầu. Tôi kêu gọi toàn hệ thống chính trị Thành phố hành động với tinh thần 6 rõ để Hà Nội thực sự bứt phá, trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ và chuyển đổi số của cả nước. Với tinh thần “Hà Nội đã nói là làm – làm nhanh, làm đúng, làm hiệu quả, làm đến cùng”, tôi tin tưởng, với truyền thống đoàn kết, sáng tạo, Thủ đô Hà Nội sẽ vượt qua mọi thách thức, thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 57-NQ/TW” - Bí thư Thành ủy nhấn mạnh.