Dẫn đầu về đầu tư hệ thống quan trắc
Từ tháng 12/2016, TP Hà Nội đã giao Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội (TN&MT) đã đưa vào vận hành 10 trạm quan trắc không khí tự động (2 trạm cố định, 8 trạm cảm biến) do Tập đoàn Vingroup tài trợ; 6 trạm quan trắc nước mặt do Công ty Phú Điền tài trợ. Tháng 7/2019, tiếp nhận dữ liệu quan trắc từ trạm quan trắc cố định đặt tại Đại sứ quán Pháp. Tháng 5/2020, tiếp nhận 24 trạm quan trắc không khí cảm biến do Công ty TNHH Phát triển THT tài trợ.
| Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Thế Hùng và đại diện Đại sứ quán Hàn Quốc tại Việt Nam, nhà tài trợ bấm nút kết nối 24 trạm quan trắc vào hệ thống của TP. |
Đến tháng 10/2020, Sở TN&MT đã quản lý vận hành ổn định, liên tục hệ thống 35 trạm quan trắc không khí tự động. Đồng thời, đang triển khai dự án đầu tư 15 trạm quan trắc môi trường không khí cố định, tích hợp 3 thiết bị quan trắc phóng xạ; 5 trạm quan trắc môi trường nước, tích hợp 1 thiết bị quan trắc phóng xạ trên trạm quan trắc nước mặt tự động cố định và 6 trạm quan trắc nước dưới đất; hoàn thiện mạng lưới quan trắc môi trường trên địa bàn Thành phố trong năm 2021.
Đáng nói, năm 2018, sự kiện TP Hà Nội tiếp nhận và vận hành hệ thống quan trắc tự động được Bộ Tài nguyên và Môi trường ghi nhận là 1 trong 10 sự kiện tiêu biểu của ngành Tài nguyên Môi trường. Hiện nay, TP Hà Nội vẫn đang giữ vị trí dẫn đầu này.
Để tăng cường công tác truyền thông, nâng cao nhận thức của người dân về tác hại, các hành vi gây ô nhiễm không khí và các biện pháp phòng ngừa, ứng phó cũng như cải thiện chất lượng không khí trên địa bàn Thành phố, Sở TN&MT liên tục tổng hợp, gửi thông tin chất lượng không khí hàng ngày tới các cơ quan báo chí, truyền hình để đưa các bản tin môi trường không khí trên các phương tiện truyền thông đại chúng, kịp thời khuyến cáo tới người dân các biện pháp bảo vệ, phòng ngừa trong điều kiện chỉ số chất lượng không khí AQI có ảnh hướng tới sức khỏe.
Triển khai 19 giải pháp
Trên cơ sở tổng hợp, xử lý chuỗi dữ liệu từ hệ thống quan trắc tự động liên tục, Sở TN&MT đã tham mưu xác định nguyên nhân và đề xuất giải pháp khắc phục ô nhiễm không khí.
Theo đó, nguyên nhân chính gây nên ô nhiễm không khí là do: Khí xả thải từ các phương tiện ô tô, xe máy tập trung mật độ cao tại khu vực đô thị; hoạt động đun bếp than tổ ong trong sinh hoạt; đốt rơm rạ, rác sau thu hoạch; hoạt động xây dựng, phá dỡ công trình cũ; vận chuyển vật liệu xây dựng, phế thải; Khói bụi từ các cơ sở sản xuất trên địa bàn Thành phố và một số tỉnh lân cận; đặc điểm địa hình và khí hậu cực đoan cộng với hiệu ứng đô thị có tác động tiêu cực đến chất lượng không khí tại Hà Nội. Ô nhiễm bụi mịn thường tăng cao tập trung vào thời gian mùa đông, đầu xuân và vào những thời điểm chuyển mùa và tình trạng ô nhiễm môi trường cao thường xảy ra khi có hiện tượng cực đoan về thời tiết. Đây cũng là hiện tượng thường gặp trong nhiều năm qua, tuy nhiễn diễn biến chất lượng không khí có xu hướng suy thoái.
Để cải thiện môi trường không khí trên địa bàn TP Hà Nội, đến nay, TP Hà Nội đã và đang triển khai 19 giải pháp tổng thể, cho phép tiến hành tưới nước rửa đường trong những ngày thời tiết hanh khô để giảm nồng độ bụi phát sinh. UBND TP đã ban hành Chỉ thị số 15/CT-UBND ngày 30/10/2019 về thay thế và loại bỏ toàn bộ việc sử dụng than tổ ong làm nhiên liệu trong sinh hoạt, kinh doanh dịch vụ nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường trên địa bàn TP và Chỉ thị số 19/CT-UBND ngày 25/12/2019 về các biện pháp khắc phục, hạn chế ô nhiễm, cải thiện chỉ số chất lượng không khí trên địa bàn TP.
Thành phố đã hoàn thành kế hoạch trồng hơn 1.000.000 cây xanh và tiếp tục trồng bổ sung thêm 600.000 cây xanh trong giai đoạn 2019 - 2020; tăng cường cơ giới xe quét, hút bụi trong công tác vệ sinh môi trường; Quản lý, thắt chặt việc thực hiện che chắn công trình khi phá dỡ, xây dựng; tăng cường kiểm tra, xử lý xe vận chuyển vật liệu xây dựng, phế thải xây dựng, rác thải không đảm bảo che chắn, gây phát sinh ô nhiễm; triển khai chiến dịch “Cánh đồng không đốt rơm rạ”; triển khai đề án “Tăng cường quản lý phương tiện giao thông đường bộ nhằm giảm ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2017 - 2020 tầm nhìn 2030”...
Trong thời gian tới, Sở TN&MT Hà Nội sẽ tiếp tục nghiên cứu đưa vào ứng dụng phần mềm mô hình hóa lan truyền ô nhiễm, dự báo ô nhiễm, xác định nguyên nhân ô nhiễm, xây dựng kế hoạch hành động ngắn hạn/trung hạn/dài hạn bảo vệ chất lượng môi trường, chủ động ứng phó sự cố môi trường và biến đổi khí hậu.
