Bám sát Vành đai 4
Mới đây, UBND thành phố Hà Nội vừa có văn bản gửi Cục Đường sắt Việt Nam liên quan đến Quy hoạch các tuyến, ga đường sắt khu vực đầu mối của Thủ đô.
Lãnh đạo UBND thành phố Hà Nội cho biết, về cơ bản thống nhất các nội dung báo cáo đề xuất của Sở Quy hoạch - Kiến trúc. Đồng thời đề nghị Cục Đường sắt Việt Nam chỉ đạo đơn vị tư vấn nghiên cứu tiếp thu, bổ sung, hoàn chỉnh hồ sơ quy hoạch tuyến, ga đường sắt khu vực đầu mối và khớp nối thông tin với thành phố để cập nhật vào đồ án đang triển khai, đảm bảo thống nhất giữa các nghiên cứu.
Theo đó, quy hoạch các tuyến, ga đường sắt khu vực đầu mối thành phố Hà Nội có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành, cụ thể hóa quy hoạch tổng thể quốc gia. Phạm vi quy hoạch được nghiên cứu bao gồm thành phố Hà Nội đến trung tâm các tỉnh giáp ranh lân cận (gồm: Thái Nguyên, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Hòa Bình, Hà Nam, Hưng Yên, Bắc Ninh và Bắc Giang).
Theo quy hoạch, dọc theo Vành đai 4 sẽ phát triển hệ thống đường sắt gồm: Vành đai phía Đông kết nối từ Ngọc Hồi - Lạc Đạo - Bắc Hồng - Thạch Lỗi; vành đai phía Tây kết nối từ Ngọc Hồi - Thạch Lỗi.
Thành phố Hà Nội đã dự trữ quỹ đất rộng 30m dọc theo phía ngoài đường Vành đai 4 để xây dựng đường sắt. Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc Nguyễn Trọng Kỳ Anh cho biết, tại đồ án quy hoạch các tuyến, ga đường sắt khu vực đầu mối thành phố Hà Nội cần lưu ý bố trí các tuyến đường sắt vành đai đi trong hành lang này để đảm bảo thống nhất.
Cùng với đó, đối với 5 tuyến đường sắt hướng tâm hiện có, tại đồ án Quy hoạch GTVT Thủ đô đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đều xác định nâng cấp thành đường sắt đôi, khổ 1435mm, điện khí hóa. Tuy nhiên, chưa xác định rõ phương án quy hoạch tuyến là đường sắt đơn hay đôi, quy mô hành lang xây dựng tuyến như thế nào.
Theo Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc Nguyễn Trọng Kỳ Anh, cần phải làm rõ, xác định lộ trình, thời điểm quy hoạch cải tạo, nâng cấp các tuyến đường sắt quốc gia. Từ đó cập nhật vào các quy hoạch của Thành phố đang triển khai cũng như dự trữ quỹ đất hành lang bố trí cho đường sắt quốc gia.
Đối với tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, theo Quy hoạch xác định điểm đầu từ ga Ngọc Hồi. Tại dự thảo quy hoạch các tuyến, ga đường sắt khu vực đầu mối, đơn vị tư vấn kiến nghị giữ hành lang đoạn tuyến ga Hà Nội - Ngọc Hồi để nghiên cứu khai thác tàu khách tốc độ cao tiếp cận ga Hà Nội. Theo Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội, nội dung này chưa phù hợp định hướng quy hoạch được duyệt.
Đầu mối logistic Tây Bắc Thủ đô
Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc Nguyễn Trọng Kỳ Anh cho biết, tại khu vực phía Nam Thủ đô, cần nghiên cứu, bổ sung một ga để kết nối với cảng hàng không thứ hai Thủ đô và đáp ứng nhu cầu đi lại của nhân dân khu vực. Ga này sẽ nằm tại đô thị vệ tinh Phú Xuyên, trên tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.
Đối với các ga đầu mối phía Bắc, ga Yên Thường được bổ sung làm đầu mối lập tàu hàng. Đồng thời kết hợp với ga Yên Viên - ga đầu mối lập tàu khách phía Bắc, Tây Bắc để thay thế cho chức năng ga đầu mối Bắc Hồng đã định hướng trong Quy hoạch giao thông vận tải Thủ đô. Điều này được Sở Quy hoạch - Kiến trúc đánh giá là thuận lợi trong khai thác vận hành mạng lưới đường sắt quốc gia. Tuy nhiên đối với phạm vi ga Yên Thường có một phần diện tích thuộc địa phận tỉnh Bắc Ninh, cần có ý kiến thống nhất của UBND tỉnh Bắc Ninh về phương án quy hoạch.
Với ga đầu mối phía Nam, hiện chưa xác định quy mô diện tích mở rộng tổ hợp ga Ngọc Hồi so với quy mô quỹ đất trong các đồ án đã được phê duyệt (khoảng 114ha).
Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc Nguyễn Trọng Kỳ Anh cho rằng, cần xác định cụ thể quy mô, diện tích khu vực dự kiến mở rộng để tích hợp depot của tuyến đường sắt tốc độ cao. Đồng thời, bố trí kết hợp các chức năng công nghiệp đường sắt để phục vụ di chuyển các cơ sở hiện ra khỏi nội đô theo định hướng Quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Việc di dời các cơ sở của ngành đường sắt trong nội thành như: nhà máy xe lửa Gia Lâm, Xí nghiệp đầu máy toa xe Hà Nội, … cũng cần xác định rõ thời điểm và đề xuất cụ thể về địa điểm chuyển đến, quy mô diện tích sử dụng đất.
Ngoài ra, theo Sở Quy hoạch - Kiến trúc, đồ án cần bổ sung đánh giá sự phù hợp, sự cần thiết, tính khả thi của vị trí quy hoạch một số ga trên mạng lưới. Trong đó, ga Tây Hà Nội nằm trong hành lang thoát lũ sông Đáy, khó xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật. Ga Hà Đông nằm giữa khu vực phát triển đô thị (khu vực Đồng Mai). Ga Thạch Lỗi dự kiến là ga trung gian nối ray giữa tuyến vành đai và tuyến Hà Nội - Lào Cai, đồng thời là hạt nhân đầu mối logistics phía Tây Bắc Thành phố, cần nghiên cứu bổ sung quỹ đất xây dựng ga mới. Đồng thời, nghiên cứu xây dựng ga Đông Anh thành trung tâm logistics kết nối với cảng hàng không quốc tế Nội Bài...
