Viễn cảnh dư thừa nam giới không tìm được vợ để kết hôn
Phó Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm Nguyễn Quốc Hoàn cho biết, Ngày Quốc tế Trẻ em gái ra đời nhằm mục đích trao cơ hội nhiều hơn cho trẻ em gái và nâng cao nhận thức về bất bình đẳng giới, bao gồm các lĩnh vực: Giáo dục, dinh dưỡng, y tế, bảo vệ khỏi sự kỳ thị, bạo lực và không còn nạn tảo hôn...
Với việc lấy ngày 11/10 hằng năm là Ngày Quốc tế Trẻ em gái, thể hiện sự quan tâm của thế giới đối với trẻ em gái. Trẻ em gái trên toàn cầu xứng đáng đón nhận sự giáo dục, bảo vệ tốt hơn và một tương lai tươi đẹp hơn.
Tỷ số giới tính khi sinh được xác định bằng số trẻ trai được sinh ra trên 100 trẻ gái trong một thời kỳ nhất định (thường là 1 năm), là một chỉ số nhân khẩu học, phản ánh cơ cấu giới tính của một quần thể dân số. Tỷ số giới tính khi sinh ở mức sinh học bình thường là từ 104 - 106 trẻ trai/100 trẻ gái.
Ở Việt Nam, theo số liệu của Tổng điều tra dân số năm 2019, tỷ số này đã vượt mức sinh học bình thường và đang ở ngưỡng đáng báo động là 111,5 trẻ trai/100 trẻ gái, chỉ thấp hơn Trung Quốc và Ấn Độ, 2 quốc gia đông dân nhất thế giới.
Tại Hà Nội, tỷ số giới tính khi sinh năm 2010 là 117 trẻ trai/100 trẻ gái, giảm dần qua các năm. Năm 2019 giảm còn 112,9 trẻ trai/100 trẻ gái. 9 tháng đầu năm 2022, tỷ số giới tính khi sinh toàn TP là 112,7 trẻ trai/100 trẻ gái.
Tại quận Hoàn Kiếm, tỷ số giới tính khi sinh năm 2018 là 105,2 trẻ trai/100 trẻ gái. Năm 2020 là 112,5 trẻ trai/100 trẻ gái. Thời điểm cuối tháng 9/2022 tỷ số này của quận là 119 trẻ trai/100 trẻ gái. Trong đó các phường có tỷ số giới sinh cao gồm: Hàng Bông, Hàng Gai, Hàng Bài, Hàng Bồ, Lý Thái Tổ, Tràng Tiền, Chương Dương, Phúc Tân, Hàng Đào.
Với thực trạng này, nếu không có những biện pháp can thiệp kịp thời, dự tính đến năm 2050, Việt Nam sẽ phải đối mặt với một viễn cảnh dư thừa từ 2,3 triệu đến 4,3 triệu nam giới không tìm được vợ để kết hôn. Các hậu quả về lâu dài rất nghiêm trọng như: Việc thiếu phụ nữ sẽ làm gia tăng áp lực buộc các em gái phải kết hôn sớm hơn và có thể bỏ học để lập gia đình; có thể có sự gia tăng về đường dây buôn bán phụ nữ…
Thay đổi hành vi, kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh
Mất cân bằng giới tính khi sinh (MCBGTKS) chủ yếu do việc lựa chọn giới tính thai nhi, định kiến giới, ưa thích con trai. Để kiểm soát MCBGTKS, UBND TP Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 208 về triển khai kiểm soát MCBGTKS của TP Hà Nội giai đoạn 2016 - 2025; Đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2025 đưa tỷ số này đạt khoảng 107 trẻ trai/100 trẻ gái sau năm 2025, đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên.
UBND quận đã ban hành Kế hoạch số 35 ngày 27/1/2022 về thực hiện các hoạt động kiểm soát MCBGTKS trên địa bàn quận Hoàn Kiếm với mục tiêu đưa tỷ số giới tính khi sinh ở mức 113 trẻ trai/100 trẻ gái.
Để đạt được mục tiêu đó, UBND - Ban chỉ đạo công tác Dân số - Kế hoạch hóa gia đình quận xác định một số giải pháp: Tăng cường vận động, truyền thông, nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi đối với công tác kiểm soát MCBGTKS; Xây dựng chính sách khuyến khích hỗ trợ đối với các đối tượng là người cao tuổi, nhất là người cao tuổi sinh con 1 bề gái, các cặp vợ chồng sinh con 1 bề gái thuộc hộ nghèo và cận nghèo.
Nâng cao hiệu lực thực thi pháp luật về kiểm soát MCBGTKS, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ làm y tế, dân số; Phổ biến các luật nhằm nêu cao vai trò của phụ nữ trong xã hội hiện nay như: Luật Bình đẳng giới, Luật Phòng chống bạo lực gia đình, Luật Hôn nhân và gia đình nhằm thúc đẩy cộng đồng thực hiện các chính sách hỗ trợ nâng cao vai trò, vị thế của trẻ em gái và phụ nữ nói chung, đặc biệt là trẻ em gái của các gia đình sinh con 1 bề gái.
Trong đợt cao điểm hưởng ứng Ngày Quốc tế Trẻ em gái 11/10 và Ngày Quốc tế Người cao tuổi Việt Nam năm 2022, Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình TP Hà Nội phối hợp với Ban Chỉ đạo công tác Dân số - Kế hoạch hóa gia đình quận Hoàn Kiếm tổ chức điểm truyền thông hưởng ứng Ngày Quốc tế Trẻ em gái. Ban Chỉ đạo công tác Dân số - Kế hoạch hóa gia đình quận và 18 phường đã tổ chức 18 buổi truyền thông về bình đẳng giới, phòng chống bạo lực gia đình, nâng cao vai trò, vị thế của phụ nữ và trẻ em gái tại địa bàn 18 phường; Cấp phát tờ rơi, sách tuyên truyền về bình đẳng giới, MCBGTKS…
Ngay sau khi chương trình truyền thông kết thúc, đoàn xe tuyên truyền lưu động của quận đã diễu hành trên các tuyến phố trên địa bàn nhằm nhằm tuyên truyền sâu rộng trong Nhân dân nâng cao vai trò, vị thế của trẻ em gái góp phần giảm thiểu MCBGTKS.
Kỷ niệm 11 năm Ngày Quốc tế Trẻ em gái năm nay, Liên Hợp Quốc lựa chọn chủ đề: “Nâng cao vai trò, vị thế của trẻ em gái góp phần giảm thiểu MCBGTKS”. Để hưởng ứng Ngày Quốc tế Trẻ em gái, Ban Chỉ đạo công tác Dân số - Kế hoạch hóa gia đình quận Hoàn Kiếm đề nghị các cấp ủy Đảng, chính quyền, ban, ngành, đoàn thể quận và phường, đặc biệt là Nhân dân quan tâm, tích cực tham gia, đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức và chuyển đổi hành vi. Qua đó triển khai hiệu quả Chiến lược Quốc gia về Dân số và Sức khỏe sinh sản giai đoạn 2020 - 2025, Chương trình hành động quốc gia về Bình đẳng giới giai đoạn 2020 - 2025.