Ngày 5/9, tại Hải Phòng tổ chức họp báo thông tin về việc chỉ đạo, tổ chức di dời, giải tỏa hoạt động nuôi ngao không phép tại khu vực biển trên địa bàn quận Hải An và huyện Kiến Thụy.
Thực trạng nuôi ngao trái pháp luật
Theo báo cáo của UBND TP Hải Phòng, các hộ dân nuôi ngao trên khu vực ven biển thuộc quận Hải An và huyện Kiến Thụy là tự phát, ban đầu các hộ nuôi ngao với quy mô, diện tích nhỏ.
Năm 2011, UBND xã Đại Hợp, huyện Kiến Thụy đã triển khai rà soát các hộ nuôi ngao vùng ven biển huyện Kiến Thụy, tại thời điểm này, chỉ có khoảng 32 hộ nuôi ngao với diện tích 147,1 ha/30 chòi trông coi. Sau đó, các hộ dân đã tự mở rộng diện tích nuôi, lấn ra phía ngoài biển không được cơ quan có thẩm quyền cấp phép; chồng lấn vào khu vực của các tổ chức đã được UBND TP giao, cho thuê để thực hiện khai thác khoáng sản cát, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của TP Hải Phòng.
Hiện nay, có 28 hộ đang nuôi ngao trên địa bàn quận Hải An với diện tích 726,36ha; có 89 hộ đang nuôi ngao trên địa bàn huyện Kiến Thụy với diện tích 2.557,5ha. Các hộ nuôi ngao tại 2 khu vực trên không chỉ là người dân thường trú trên địa bàn quận Hải An, huyện Kiến Thụy mà gồm nhiều hộ dân thường trú tại các tỉnh khác như: Thái Bình, Nam Định, Thanh Hóa...
Theo kết quả rà soát, các địa phương đều có văn bản yêu cầu các hộ dân dừng việc nuôi ngao từ trước đây nhiều năm. UBND huyện Kiến Thụy đã có Thông báo số 282/TB-UBND ngày 16/12/2011, chỉ cho phép các hộ tiếp tục nuôi thả trên diện tích cũ tại khu vực trên đến hết vụ nuôi, nghiêm cấm việc tự ý cắm thêm lưới cây và thả thêm giống.
Ngày 18/8/2017, UBND huyện Kiến Thụy tiếp tục ban hành Công văn số 1295/UBND-NN yêu cầu các hộ dân dừng ngay việc đầu tư, mở rộng diện tích nuôi thả mới ngao tại bãi triều ven biển xã Đại Hợp. Tuy nhiên, các hộ dân không chấp hành mà tiếp tục tự ý quây bãi, mở rộng hoạt động nuôi trồng thủy sản (nuôi ngao).
Qua rà soát của các địa phương cho thấy, tất cả hộ nuôi ngao trên khu vực biển không cung cấp được giấy tờ liên quan đến việc cho phép nuôi trồng thuỷ sản trên biển của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền, không nộp bất cứ khoản thuế, phí gì cho địa phương nơi có biển. Do đó, các hộ dân này đã vi phạm các quy định về điều kiện nuôi trồng thuỷ sản trên biển theo quy định tại Điều 38, 39 và 44 Luật Thuỷ sản năm 2017 và Điều 37 Nghị định số 26/2018/NĐ-CP ngày 08/3/2019 của Chính phủ, Điều 17 Nghị định số 42/2019/NĐ-CP ngày 16/5/2019 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuỷ sản và Nghị định số 91/2019/NĐ-CP ngày 19/11/2019 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai.
Việc các hộ dân đã tiến hành nuôi ngao tự phát, vi phạm các quy định pháp luật về nông nghiệp. Để thực thi nghiêm các quy định của pháp luật, đảm bảo an ninh trật tự trên khu vực biển do TP quản lý, UBND TP Hải Phòng đã ban hành Văn bản số 6761/UBND-KS ngày 22/9/2021 yêu cầu các tổ chức, cá nhân nuôi trồng thủy sản không phép trước 30/11/2021 phải thực hiện xong việc di dời toàn bộ tài sản, vật nuôi ra khỏi khu vực biển đã được cơ quan có thẩm quyền giao cho tổ chức khai thác khoáng sản. Tuy nhiên, đến nay (đã gần 12 tháng), các hộ dân vẫn chưa thực hiện di dời. Do đó, UBND TP Hải Phòng đã chỉ đạo UBND quận Hải An và huyện Kiến Thụy thiết lập các hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính và yêu cầu các hộ dân tự nguyện di dời, tháo dỡ công trình vi phạm.
Đến nay, tại quận Hải An đã cưỡng chế di dời toàn bộ tài sản, vật nuôi trong vi phạm 161ha tại Khu công nghiệp DeepC 2A; đã có 15/28 hộ dân tự nguyện di dời; còn lại 13/28 hộ dân, TP đang chỉ đạo UBND quận Hải An thực hiện cưỡng chế.
Ảnh hưởng tiêu cực
Quá trình các hộ dân tự ý quây bãi để nuôi ngao tự phát tại khu vực biển quận Hải An, huyện Kiến Thụy đã làm phát sinh những một số tranh chấp như giữa các ngư dân khai thác nguồn lợi hải sản tự nhiên tại ngư trường truyền thống với những người dân tự ý cắm cọc, vây bãi nuôi ngao; giữa các chủ bãi nuôi ngao với nhau do tranh chấp diện tích nuôi; giữa người dân tự nhận nuôi ngao với các doanh nghiệp được cấp phép khai thác khoáng sản cát để phục vụ các dự án phát triển kinh tế, xã hội TP. Các mâu thuẫn, tranh chấp trên có nguy cơ mất an ninh trật tự khu vực, làm ảnh hưởng tiêu cực tới hình ảnh thu hút đầu tư của TP Hải Phòng và hình ảnh của người dân quận Hải An, huyện Kiến Thụy. Ngoài ra, việc nuôi ngao không phép tại một số nơi đã làm cản trở việc đi lại của các tàu thuyền và công tác khảo sát, thăm dò, phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn trên biển.
Bên cạnh đó, do có sự ngăn cản trái phép của một số hộ dân nuôi ngao tự phát nên nhiều dự án TP đã chấp thuận đầu tư xây dựng khu công nghiệp, cảng biển, đê biển và các dự án khai thác cát để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội TP đã không thực hiện được, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến hình ảnh thu hút đầu tư của TP (nhất là đối với các nhà đầu tư nước ngoài) và nhu cầu cát phục vụ cho các dự án phát triển TP.
"Xoá" vùng nuôi ngao tự phát
Phát biểu tại họp báo, Phó Chủ tịch UBND TP Hải Phòng Lê Anh Quân cho biết, việc các hộ đang nuôi ngao trên địa bàn quận Hải An, huyện Kiến Thụy khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp phép nuôi trồng thủy sản, giao khu vực biển, cho thuê đất có mặt nước là vi phạm các quy định, điều kiện theo quy định pháp luật; ảnh hưởng tới hoạt động quản lý của cơ quan Nhà nước và quyền, lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân khác có liên quan.
Do đó, UBND TP Hải Phòng chỉ đạo di dời, giải tỏa hoạt động nuôi ngao trái pháp luật, lập lại an ninh, trật tự tại khu vực này là đúng quy định pháp luật. UBND TP Hải Phòng tiếp tục chỉ đạo UBND quận Hải An và UBND huyện Kiến Thụy, thực hiện việc di dời, giải tỏa các hộ nuôi ngao trái phép ra khỏi khu vực các mỏ cát đã được UBND TP cấp phép, cho thuê theo quy định; khu vực xung quanh khu vực mỏ cát và khu vực chuẩn bị xây dựng tuyến đê biển Nam Đình Vũ (dự kiến khởi công vào tháng 10 năm 2022).
Hoàn thiện hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính đối với các hộ nuôi ngao không phép theo đúng quy định pháp luật; buộc di dời, tháo dỡ công trình trong khu vực vi phạm, khôi phục lại tình trạng ban đầu. Trường hợp các hộ dân không thực hiện, thì tổ chức cưỡng chế thực hiện Quyết định xử phạt vi phạm hành chính theo quy định. Trường hợp không đồng ý với các Quyết định hành chính của Chủ tịch UBND TP Hải Phòng, Chủ tịch UBND quận Hải An, Chủ tịch UBND huyện Kiến Thụy và các cơ quan, đơn vị liên quan của TP, các hộ dân có quyền khởi kiện tại Tòa án theo quy định của pháp luật.
Ngoài ra, để giải quyết nhu cầu tiếp tục nuôi ngao của các hộ dân, UBND TP Hải Phòng đã chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, cùng các cơ quan, đơn vị liên quan đề xuất khu vực cho phép hoạt động nuôi ngao trên địa bàn. UBND TP Hải Phòng đã có Công văn số 4761/UBND-KS ngày 11/8/2022 xin ý kiến các Bộ: Quốc phòng, Công an, Ngoại giao, Tài nguyên và Môi trường về vị trí, ranh giới, diện tích khu vực biển để nuôi nhuyễn thể tại xã Vinh Quang, huyện Tiên Lãng giai đoạn 2022 - 2030 (khu vực biển huyện Tiên Lãng, với diện tích khoảng 3.000 ha). Sau khi các Bộ có ý kiến và vị trí, ranh giới, diện tích khu vực biển để nuôi nhuyễn thể được phê duyệt, UBND TP sẽ chỉ đạo các Sở, ngành, địa phương liên quan xem xét, thực hiện việc giao, cho thuê đất và khu vực biển để nuôi ngao theo đúng quy định pháp luật.
