Rau quả sớm hồi phục, thủy sản tăng trưởng mạnh
Trung Quốc là thị trường tiêu thụ chủ lực của nhiều ngành hàng xuất khẩu Việt Nam. Vì vậy, việc nước này mở cửa thị trường trở lại từ đầu năm 2023 mang đến kỳ vọng lớn cho các DN, ngành hàng, nhất là rau quả, thủy sản, xơ sợi, xi măng, cao su, thép, dệt may…
Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam Đặng Phúc Nguyên chia sẻ, DN đón chờ động thái mở của Trung Quốc, từ đó thúc đẩy thông quan hàng hóa tại các cửa khẩu, cảng biển nhanh hơn, lượng hàng hóa xuất khẩu sẽ gia tăng. Nhất là đối với hàng loạt sản phẩm đã có “visa” xuất khẩu chính ngạch sang các thị trường Trung Quốc như: Thanh long, chanh leo, chuối, sầu riêng.
Trước đó, việc Trung Quốc siết chặt phòng, chống Covid-19 ở khu vực cửa khẩu đã ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động xuất khẩu rau quả của Việt Nam. Cụ thể, 11 tháng năm 2022, xuất khẩu rau quả sang thị trường này chỉ đạt 1,4 tỷ USD, giảm 21,7% so với cùng kỳ năm 2021.
Tăng trưởng mạnh nhất được dự báo phải kể đến là ngành thủy sản xuất khẩu Việt Nam. Phó Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản (Bộ NN&PTNT) Lê Bá Ánh cho biết, dự báo xuất khẩu thủy sản của Việt Nam tăng trưởng mạnh mẽ sau khi Trung Quốc mở cửa biên giới từ ngày 8/1/2023. Trong đó, sản phẩm được dự báo tăng mạnh gồm: Tôm hùm, tôm thẻ, tôm sú, cua...
Năm 2022, nhiều sản phẩm thủy sản giá trị cao như: Cua, tôm hùm, tôm thẻ, tôm sú... bị tắc ở đường biển, phần lớn chuyển qua vận chuyển theo đường bộ. Theo đó, khi Trung Quốc mở cửa trở lại các cửa khẩu đường bộ, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sẽ rất thuận lợi, rút ngắn được thời gian, chi phí.
Bên cạnh đó, Trung Quốc là thị trường có sức tiêu thụ rất lớn. Dự báo sau khi gỡ bỏ các biện pháp chống dịch Covid-19, hệ thống nhà hàng, cơ sở cung cấp dịch vụ ăn uống ở Trung Quốc hoạt động trở lại, nhu cầu tiêu thụ sản phẩm hải sản tươi sống cao cấp như tôm hùm, tôm thẻ, cua... sẽ tăng rất cao.
Đáng chú ý, thời gian qua dù chịu tác động của chính sách "Zero Covid-19", Trung Quốc và Việt Nam vẫn duy trì việc đăng ký, cấp phép cho các DN hai nước được xuất nhập khẩu thủy sản. Đến nay, Trung Quốc đã công nhận, cấp phép cho 802 DN Việt Nam. Ở chiều ngược lại, Việt Nam cũng công nhận, cấp phép cho 780 DN Trung Quốc.
DN gia tăng cơ hội xuất khẩu trở lại
Các DN ngành xi măng cũng hy vọng, Trung Quốc mở cửa giúp nối lại hoạt động xây dựng, đẩy mạnh đầu tư hạ tầng, từ đó giúp nhu cầu xi măng phục hồi, các DN có cơ hội tăng xuất khẩu trở lại. Trong 11 tháng qua, xuất khẩu nhóm hàng này giảm 32% về lượng và 21,2% về trị giá, chỉ đạt 28,4 triệu tấn, trị giá 1,25 tỷ USD, nguyên nhân do giảm xuất khẩu sang Trung Quốc.
Với DN ngành cao su, việc Trung Quốc mở cửa cho hoạt động xuất khẩu không chỉ gỡ được nút thắt về sản lượng đầu ra của cao su, mà còn tạo đà tăng cho giá cao su, tới từ nhu cầu cao su khá cao cho sản xuất lốp xe của quốc gia này.
Hiện, Trung Quốc cũng là thị trường tiêu thụ cao su Việt Nam lớn nhất. Trong 11 tháng năm 2022, thị trường này chiếm tới 99,8% tổng lượng cao su tự nhiên và cao su tổng hợp xuất khẩu của cả nước, với 1,11 triệu tấn, trị giá 1,76 tỷ USD.
Đối với ngành xơ sợi, 11 tháng qua, xuất khẩu xơ sợi giảm 16%, đạt 4,36 tỷ USD. Trung Quốc là địa chỉ tiêu thụ 70% xơ sợi của Việt Nam. Thị trường này hồi phục sản xuất kéo theo nhu cầu sợi tăng sẽ tạo cơ hội cho các nhà xuất khẩu sợi Việt Nam.
Công ty CP Chứng khoán Agribank (Agriseco) đánh giá, các DN Việt Nam được kỳ vọng hưởng lợi khi Trung Quốc mở cửa, nối lại đường bay giữa hai nước.
Việt Nam nhập khẩu hơn 30% nguyên vật liệu đầu vào sản xuất từ Trung Quốc chủ yếu máy móc, linh kiện điện tử, nguyên phụ liệu dệt may, da giày. Trong thời kỳ Trung Quốc đóng cửa, các DN đã gặp không ít khó khăn do thiếu nguyên vật liệu, chi phí đầu vào tăng mạnh, hàng hóa tắc nghẽn.
Việc giá cước vận tải hạ nhiệt hơn 50% từ đầu năm, hàng hóa lưu thông trở lại, thời gian nhập khẩu nguyên liệu không bị chậm trễ sẽ giúp cải thiện hoạt động sản xuất, thương mại của DN.
Theo đó, nhóm DN có thể hưởng lợi bao gồm cơ khí, dệt may, da giày, điện tử, ô tô. Mặt khác, giá một số mặt hàng nguyên liệu đầu vào có thể tăng trở lại khi nhu cầu hồi phục như sắt thép, xi măng, kim loại cơ bản cũng sẽ cải thiện đầu ra cho DN. Nhóm DN xuất khẩu chính vào Trung Quốc kỳ vọng phục hồi như cá tra, dệt may, cao su.
Thương mại 2 chiều Việt Nam – Trung Quốc cải thiện tích cực
Trong 11 tháng của năm 2022, thương mại 2 chiều Việt Nam - Trung Quốc đạt 162 tỷ USD, gần bằng con số của cả năm 2021 (165 tỷ USD). Ở chiều xuất khẩu, Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lớn thứ 2 của Việt Nam, còn ở chiều nhập khẩu, đây là thị trường cung cấp máy móc thiết bị, nguyên vật liệu hàng đầu (11 tháng, kim ngạch nhập khẩu từ Trung Quốc là 109 tỷ USD, tăng 9% so với cùng kỳ năm 2021).
Nhận định về triển vọng xuất khẩu, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) Trần Thanh Hải dự báo, ngay trong tháng 12/2022 và tháng 1/2023, hoạt động xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Trung Quốc sẽ cải thiện mạnh mẽ. Đơn cử, xuất khẩu rau quả, thủy sản, gạo… của Việt Nam sang Trung Quốc tăng cao nhờ nhu cầu tăng trong dịp Tết Nguyên đán, và lượng xe làm thủ tục thông quan xuất khẩu sang Trung Quốc tăng dần.
“Trên thực tế, từ đầu tháng 12/2022, Trung Quốc đã bắt đầu nới lỏng dần các biện pháp phòng, chống Covid-19 và dự kiến mở cửa hoàn toàn nền kinh tế vào quý II/2023. Về tổng thể, điều này sẽ tác động tích cực lên hoạt động của nhiều DN Việt Nam” – ông Trần Thanh Hải nhấn mạnh.
Mới đây (ngày 30/11), Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) đã có thông báo cập nhật thông tin mới nhất từ Tổng cục Hải quan Trung Quốc đến các DN Việt Nam đang xuất khẩu vào nước này.
Cụ thể, Tổng cục Hải quan Trung Quốc thông báo, bắt đầu từ 8/1/2023, Trung Quốc sẽ gỡ bỏ tất cả biện pháp xét nghiệm axit nucleic phòng, chống Covid-19 tại các cửa khẩu đối với hàng hóa nhập khẩu vào nước này, bao gồm hàng hóa đông lạnh.
