Hành lang pháp lý mới giúp mục tiêu xây dựng nhà ở xã hội chuyển biến tích cực

TP Hồ Chí Minh sau sáp nhập với tầm nhìn trở thành “siêu đô thị quốc tế của Đông Nam Á, top 100 TP đáng sống nhất thế giới, nhằm thực hiện sứ mệnh tiên phong, dẫn dắt và lan tỏa phát triển cho đất nước”. TP trở thành "thủ phủ công nghiệp" cả nước, nơi hội tụ lượng lớn lao động nhập cư, tạo nên động lực tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ.

Tuy nhiên, đi kèm với sự phát triển là áp lực về an sinh xã hội, mà đỉnh điểm là vấn đề nhà ở. Hàng trăm nghìn công nhân vẫn đang chật vật sống trong những khu nhà trọ chật hẹp, luôn đau đáu ước mơ về một mái nhà thuộc sở hữu của chính mình.

Thực tế thị trường bất động sản cho thấy sự chênh lệch cung - cầu nghiêm trọng đang xảy ra, khi nguồn cung nhà ở giá bình dân liên tục sụt giảm. Trong khi đó, giá nhà ở thương mại không ngừng biến động theo hướng tăng lên. Điều này khiến nhà ở xã hội (NƠXH) trở thành giải pháp then chốt để cân bằng lại cơ cấu thị trường, lấp đầy khoảng trống nhà ở "vừa túi tiền".

Về vấn đề giải quyết nhu cầu NƠXH, ngày 16/8/2025, đã diễn ra Hội nghị sơ kết trực tuyến toàn quốc về việc thực hiện chỉ tiêu phát triển NƠXH 7 tháng đầu năm và kế hoạch triển khai 5 tháng cuối năm 2025 do Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì. Theo báo cáo, TP Hồ Chí Minh chỉ tiêu được giao năm 2025 là 13.040 căn, đã hoàn thành 4.277 căn; đang đầu tư xây dựng: 13.727 căn. Khả năng hoàn thành trong năm 2025: 6.902 căn, đạt 53%, (còn thiếu 6.138 căn). Tại Hội nghị, Phó Chủ tịch UBND TP Nguyễn Lộc Hà cho biết “Đề án của Chính phủ về Đầu tư xây dựng, giao TP hoàn thiện ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp, giai đoạn 2021 - 2030. Từ đầu nhiệm kỳ đến tháng 8/2025, TP đã đầu tư xây dựng hoàn thành, đưa vào hơn 5.000 căn NƠXH. Mục tiêu đến giờ này chưa đạt như Bộ Xây dựng đã báo cáo”.

Ngoài chủ trương chung của Chính phủ, Nhà nước, TP Hồ Chí Minh... thị trường NƠXH trong giai đoạn 2024 - 2025 được kỳ vọng sẽ được thúc đẩy mạnh mẽ bởi hành lang pháp lý mới. Cụ thể, Luật Nhà ở 2023 (có hiệu lực từ ngày 1/8/2024) và các nghị định hướng dẫn đã thực hiện một cuộc "cởi trói" toàn diện, giải quyết các vướng mắc tồn đọng suốt nhiều năm.

Luật mới rút gọn đáng kể thủ tục đầu tư, giải quyết bài toán lớn nhất là quỹ đất và ưu đãi thuế. Chủ đầu tư được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với toàn bộ dự án và không phải thực hiện các thủ tục xác định giá đất phức tạp. Ngoài ra, quy định về mở rộng biên lợi nhuận định mức đã tạo ra động lực thực tế, thu hút các doanh nghiệp lớn tham gia phát triển NƠXH một cách nghiêm túc, loại bỏ dần tâm lý đầu tư cầm chừng.

Tuy nhiên, thách thức vẫn còn đó, đặc biệt là liên quan đến Gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng vay mua NƠXH. Mặc dù gói tín dụng này là giải pháp hỗ trợ vốn quan trọng, tiến độ giải ngân đến nay vẫn còn chậm. Điều này đòi hỏi các địa phương phải khẩn trương công bố danh mục dự án đủ điều kiện và đơn giản hóa thủ tục vay vốn, đảm bảo dòng vốn thực sự đến tay chủ đầu tư và người mua để duy trì động lực thị trường.

Về nguồn cung căn hộ NƠXH ở TP rất nhiều chủ đầu tư lớn đã tham gia vào lĩnh vực. Đơn cử, tại phường Tân Hiệp, Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Phúc Đạt đang triển khai dự án Phúc Đạt Tower Tân Uyên. Dự án xây dựng trên diện tích khu đất 4.291,08m², quy mô 936 căn hộ, tổng diện tích sàn 68.701,54m², tổng mức đầu tư 1.256,84 tỷ đồng.

Dự án được triển khai trên cơ sở Quyết định số 1481/QĐ-UBND ngày 23/02/2022 của UBND thị xã Tân Uyên, Bình Dương cũ (nay là phường Tân Hiệp) phê duyệt điều chỉnh cục bộ Quy hoạch chi tiết 1/500 Khu nhà ở thương mại Phúc Đạt, phường Tân Hiệp; Quyết định số 1705/QĐ-UBND ngày 07/3/2024 của UBND TP Tân Uyên cũ về việc điều chỉnh thông tin quy hoạch khu đất nhà ở xã hội trong Quyết định 1418/QĐ-UBND; cùng các Công văn số 890/UBND-SX ngày 7/4/2008 và 1861/UBND-KTN ngày 6/7/2009 của UBND tỉnh Bình Dương cũ chấp thuận chủ trương đầu tư khu nhà ở - thương mại tại xã Tân Hiệp cũ. Ngoài ra, dự án còn căn cứ theo Công văn số 1170/SXD-KTKT ngày 14/4/2025 của Sở Xây dựng Bình Dương cũ về kết quả thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi.