Phát biểu khai mạc phiên chất vấn, Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết: HĐND Thành phố sẽ dành 1 ngày tiến hành chất vấn trực tiếp tại hội trường 2 nhóm vấn đề: Công tác quản lý nhà nước về khai thác cát, sỏi, lòng sông; Việc thực hiện Quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong các cơ quan thuộc Thành phố, Quy tắc ứng xử nơi công cộng trên địa bàn Thành phố.
Đối với công tác quản lý nhà nước về khai thác cát, sỏi, lòng sông, mặc dù thời gian qua đã được UBND các cấp có biện pháp để bảo vệ, quản lý nhằm đảm bảo việc khai thác hợp lý, hiệu quả, đúng pháp luật. Tuy nhiên qua khảo sát của các Ban HĐND Thành phố cho thấy công tác quản lý khai thác cát, sỏi, lòng sông, việc quản lý bến bãi chứa cát, đá, sỏi còn nhiều bất cập, hạn chế; hoạt động khai thác cát, sỏi trái phép vẫn đang diễn biến rất phức tạp gây lãng phí nguồn tài nguyên, ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến an toàn hệ thống đê điều, an ninh trật tự và ảnh hưởng đến sản xuất, đời sống của Nhân dân, gây bức xúc dư luận thời gian qua.
Đối với việc thực hiện Quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và Quy tắc ứng xử nơi công cộng trên địa bàn Thành phố, Thường trực HĐND Thành phố đã tổ chức phiên giải trình vào tháng 3/2018 và Ban Thường vụ Thành ủy đã kiểm tra các cấp ủy về việc triển khai kết quả Chương trình 04 về “Phát triển văn hóa - xã hội, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực Thủ đô, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh”, trong đó có nội dung triển khai 2 Bộ quy tắc ứng xử.Sau phiên giải trình, UBND Thành phố đã chỉ đạo các sở, ban, ngành và chính quyền các cấp thực hiện nhiều giải pháp nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm, thái độ phục vụ của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong các cơ quan của Thành phố và xây dựng hình ảnh người Hà Nội thanh lịch, văn minh, có văn hóa ứng xử tốt đẹp tại nơi công cộng, kết quả đã có những chuyển biến tích cực.
Tuy nhiên, đến nay việc thực hiện 2 bộ quy tắc này vẫn chưa đạt kết quả như mong muốn. Một số cán bộ, công chức, viên chức nhất là tại cấp xã, phường vẫn còn thái độ chưa đúng mực, ý thức và tinh thần trách nhiệm chưa cao trong giải quyết các thủ tục hành chính đối với người dân và doanh nghiệp; hiện tượng vi phạm các chuẩn mực đạo đức, thuần phong mỹ tục, nếp sống văn minh tại nơi công cộng vẫn còn diễn ra tại nhiều nơi, nhiều lúc, nhất là trong văn hóa ứng xử khi tham gia giao thông.
"Có thể nói đây là những lĩnh vực các cấp, các ngành chưa có các biện pháp hữu hiệu để quản lý. Qua các buổi tiếp xúc cử tri cho thấy, đây là vấn đề cử tri quan tâm, phản ánh. Do đó, việc Thường trực HĐND lựa chọn 02 nhóm vấn đề trên để chất vấn là xuất phát từ thực tiễn của công tác quản lý điều hành của chính quyền các cấp, đồng thời cũng là đáp ứng yêu cầu cử tri và dư luận quan tâm", Chủ tịch HĐND TP cho biết.Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, HĐND ta đã thực hiện hoạt động chất vấn tại 9 kỳ họp, mỗi kỳ chất vấn đều có nét mới và chất lượng hơn theo hướng; thẳng thắn, dân chủ, theo đến cùng vấn đề vì vậy đã tạo ra chuyển biến trong các lĩnh vực HĐND chất vấn. Sau mỗi phiên chất vấn, UBND Thành phố đã tập trung lãnh đạo, điều hành các cấp, các ngành, chính quyền địa phương khắc phục kịp thời, qua đó đã các vấn đề còn nhiều hạn chế, bất cập đã được xem xét, giải quyết và có những chuyển biến tích cực.| Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Nguyễn Thị Bích Ngọc phát biểu khai mạc phiên chất vấn |
"Tại phiên chất vấn này, tôi đề nghị các vị đại biểu tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, nêu cao tinh thần trách nhiệm trước cử tri và Nhân dân, thực hiện hoạt động chất vấn đạt hiệu quả cao, giúp cho các cấp, các ngành, chính quyền địa phương thấy rõ các tồn tại, hạn chế cũng như nguyên nhân để từ đó đề ra các giải pháp khắc phục kịp thời” - Chủ tịch HĐND TP nêu rõ.
Nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng cát tặc lộng hành?
Mở đầu phiên chất vấn, ĐB Nguyễn Minh Đức (tổ ĐB quận Thanh Xuân) chất vấn Giám đốc Công an TP Hà Nội về việc TP còn 13 điểm khai thác cát trái phép, gây bức xúc dư luận, thất thoát tài nguyên, thất thu ngân sách Nhà nước. TP đã có quy chế phối hợp với các tỉnh giáp ranh, nhưng đến nay việc thực hiện còn nhiều hạn chế, đề nghị Giám đốc Công an TP cho biết nguyên nhân, giải pháp xử lý?
| ĐB Nguyễn Minh Đức (tổ ĐB quận Thanh Xuân) chất vấn Giám đốc Công an TP Hà Nội |
ĐB Dương Thị Hằng (tổ ĐB Gia Lâm) nêu câu hỏi đến Chủ tịch UBND xã Xuân Đình và Chủ tịch UBND huyện Phúc Thọ về vấn đề tình trạng khai khác cát trái phép, đề nghị Chủ tịch xã Xuân Đình cho biết biện pháp xử lý như thế nào? Đề nghị Chủ tịch UBND huyện cho biết trách nhiệm chính quyền địa phương?
ĐB Trần Thị Vân Hoa (tổ ĐB Tây Hồ) nêu câu hỏi đến Chủ tịch UBND và Trưởng công an huyện Đan Phượng về tình trạng khai thác cát trái phép tại 6 xã ven sông Hồng, đề nghị cho biết nguyên nhân, nhất là nguyên nhân chủ quan và giải pháp trong thời gian tới?
| ĐB Trần Thị Vân Hoa (tổ ĐB Tây Hồ) nêu câu hỏi đến Chủ tịch UBND và Trưởng công an huyện Đan Phượng về tình trạng khai thác cát trái phép tại 6 xã ven sông Hồng |
Đại biểu Nguyễn Kim Dung (tổ ĐB huyện Gia Lâm) nêu tình trạng cát tặc trên sông Cà Lồ đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân. ĐB đặt câu hỏi cho Trưởng công an huyện Sóc Sơn về việc kiểm tra việc này trên xã Xuân Thu và có hay không tình trạng “bảo kê”?
“Cát như con gái 18 thường xuyên bị nhòm ngó"
Sau 4 câu hỏi chất vấn, Chủ tịch HĐND TP Nguyễn Thị Bích Ngọc yêu cầu Chủ tịch UBND xã Xuân Đình (huyện Phúc Thọ) Hồ Quốc Khánh trả lời về vấn đề tình trạng khai khác cát trái phép tại xã.
| ĐB Dương Thị Hằng (tổ ĐB Gia Lâm) nêu câu hỏi đến Chủ tịch UBND xã Xuân Đình và Chủ tịch UBND huyện Phúc Thọ |
Trả lời câu hỏi, Chủ tịch UBND xã Xuân Đình cho biết, sông Hồng chảy qua địa bàn xã Xuân Đình nên bị cát tặc nhòm ngó. Từ năm 2018 đến nay, cát tặc ồ ạt đến xã khai thác cả ngày đêm, tàu cuốc hút cát rất nhiều. Cao điểm năm 2018 – 2019, có lúc có khoảng 10 tàu hút cát. Sau khi xảy ra tình trạng khai thác cát trên địa bàn, xã đã báo cáo UBND huyện và TP. Huyện đã ban hành văn bản, quyết liệt xử lý.
Cuối năm 2019, tình trạng khai thác cát cơ bản chấm dứt nhưng trong năm 2020, một số tàu cuốc lại đến, khai thác vào ban đêm, quy mô nhỏ hơn, chỉ khoảng 1-2 tàu cuốc. Huyện và xã đã ra quân quyết liệt, đến nay cơ bản chấm dứt nhưng mấy đêm gần đây vẫn có 1-2 tàu khai thác từ 21 giờ đêm đến 4 - 5 giờ sáng.
"Chúng khai thác 1 - 2 ngày lại nghỉ, và việc khai thác cát giữa dòng sông Hồng, công an huyện và xã không được trang bị lực lượng và phương tiện chuyên dụng để có thể ngăn chặn triệt để", Chủ tịch UBND xã Xuân Đình cho hay.
| Chủ tịch UBND xã Xuân Đình (huyện Phúc Thọ) Hồ Quốc Khánh |
Chủ tịch UBND xã Xuân Đình ví "cát như con gái 18 thường xuyên bị nhòm ngó", nhân dân bức xúc, chủ tịch xã cũng rất áp lực. "Xã muốn xin 1 tàu cao tốc, lực lượng chuyên dụng, đề nghị TP hỗ trợ. Nếu không được, chúng tôi đề xuất lực lượng công an giao thông chốt trực tại đây để ngăn chặn triệt để cát tặc” - Chủ tịch UBND xã Xuân Đình kiến nghị.
Trả lời thêm về trách nhiệm của UBND huyện, Chủ tịch UBND huyện Phúc Thọ Doãn Trung Tuấn nêu trách nhiệm của huyện là phối hợp bảo vệ tài nguyên, bảo vệ cát sỏi chưa khai thác, có hành động ngăn chặn đối với các tình trạng khai thác cát trái phép, đối với các nội dung vượt thẩm quyền thì báo cáo cấp trên.
Trong thời gian qua, huyện đã thực hiện nhiều giải pháp để thực hiện đúng thẩm quyền, tuy nhiên tình trạng khai thác cát trên địa bàn huyện còn phức tạp. Năm 2018, huyện đã tập trung chỉ đạo các lực lượng chức năng xử lý bắt 9 vụ, 9 đối tượng, phạt 775 triệu đồng, trong đó có 1 vụ xử lý hình sự, thu giữ các phương tiện như máy xúc, xe ô tô. Năm 2019, xử lý 6 vụ, 7 đối tượng, thu giữ các phương tiện. Năm 2020, xử lý 4 vụ, 4 đối tượng, xử phạt 65 triệu đồng.
Trong công tác phối hợp, ông Doãn Trung Tuấn cho hay huyện đã chủ động phối hợp với các địa bàn lân cận để quản lý khai thác cát trên lòng sông Hồng. Đối với công tác chỉ đạo, huyện thường xuyên chỉ đạo, đôn đốc, ban hành chỉ thị, kế hoạch để giải quyết tình trạng này.
“Nhờ đó, tình trạng khai thác trái phép như công trường vào ban ngày đã chấm dứt, song vẫn còn tình trạng khai thác cát trái phép vào buổi đêm” – ông Doãn Trung Tuấn nói.
| Chủ tịch UBND huyện Phúc Thọ Doãn Trung Tuấn trả lời chất vấn |
Chủ tịch UBND huyện Phúc Thọ nêu khó khăn như công an huyện chỉ có 1 xuồng, có 1 đồng chí công an cấp phép lái xuồng đó. Nếu điều tra truy bắt vào ban đêm thì rất phức tạp. Ông Tuấn cũng đề xuất Sở Nội vụ tham mưu xác định mốc giới trên lòng sông giữa địa bàn huyện Phúc Thọ với 2 xã của Vĩnh Phúc để thuận tiện quản lý. Ngoài ra, ông Tuấn cũng đề xuất Sở Tài nguyên & Môi trường sớm đẩy nhanh tiến độ phê duyệt giá khởi điểm đấu giá khai thác để Nhà nước vừa quản lý được, đảm bảo nguồn thu.
Khai thác cát trái phép như một tệ nạn xã hội
Trả lời câu hỏi của ĐB Trần Thị Vân Hoa về tình trạng khai thác cát trái phép tại 6 xã ven sông Hồng, Trưởng Công an huyện Đan Phượng Nguyễn Văn Khanh cho biết, huyện có 15km sông Hồng chảy qua, các điểm có giấy phép khai thác cát nhưng đã hết thời gian khai thác từ ngày 1/5/2020, dù các doanh nghiệp đã có giấy phép nhưng chưa hoạt động do chưa xong thủ tục.
Thực hiện chỉ đạo của TP và Huyện ủy, UBND huyện đã tăng cường chỉ đạo các ngành chức năng kiểm tra xử lý những trường hợp khai thác cát trái phép, Công an huyện chủ động các biện pháp nghiệp vụ. Từ năm 2018 đến nay lực lượng chức năng đã bắt giữ 42 đối tượng vi phạm, tịch thu hàng tỷ đồng, trong đó khởi tố 2 đối tượng; riêng năm nay đã xử lý 7 vụ với 7 đối tượng, xử phạt gần 200 triệu đồng.
| Trưởng Công an huyện Đan Phượng Nguyễn Văn Khanh trả lời về tình trạng khai thác cát trái phép tại 6 xã ven sông Hồng |
Tuy nhiên trong thời gian Covid-19, nhiều đối tượng lợi dụng khai thác cát trái phép; Chủ tịch UBND huyện đã trực tiếp chỉ đạo Công an huyện thực hiện đợt cao điểm tuần tra xử lý; đầu tháng 6 thực hiện chỉ đạo của Công an TP, Công an huyện đã bắt 1 số đối tượng khai thác trên địa bàn giáp ranh với huyện, trong đó có những đối tượng ở địa bàn khác thường xuyên khai thác ở nơi giáp ranh này (nơi giáp ranh với các huyện Đông Anh, Mê Linh, Phúc Thọrất phức tạp).
Để xử lý dứt điểm tình trạng này, theo Trưởng Công an huyện còn nhiều khó khăn, như các lực lượng chức năng xã đã nêu ý kiến, sông Hồng chảy qua huyện có độ dài lớn nhưng chính quyền không có nhiều phương tiện, lực lượng. Dù vậy, Chủ tịch UBND huyện đã giao Chủ tịch các xã chịu trách nhiệm trực tiếp, góp phần đưa tình trạng vi phạm cơ bản đã được giải quyết, không còn tình trạng khai thác cát trái phép ban đêm.
"Tình trạng này như một tệ nạn xã hội, nhưng nhiều khó khăn để xử lý, trong đó có nguyên nhân nhu cầu cát sỏi xây dựng của người dân rất cao, bến bãi hạn chế, tức là cầu và cung chưa đi đôi. Do đó, đề nghị tăng cường lực lượng chức năng vào cuộc, có chế tài mạnh và cần tính đến nhu cầu người dân'", Trưởng Công an huyện Đan Phương bày tỏ.
Chủ tịch HĐND TP hỏi lại: Ngay cả những điểm được cấp phép cũng khai thác sai, chưa kể các điểm khai thác trái phép, tại sao chính quyền vẫn kêu khó không xử lý triệt để được? - Trưởng Công an huyện trả lời, để đưa ra các giải pháp, trước hết cơ quan chức năng phải tăng cường, chế tài xử lý hình sự phải làm rõ. Trong khi, bộ phận phòng chống tệ nạn môi trường của Công an huyện mỏng lực lượng, phương tiện thiếu, nên đề nghị tăng cường lực lượng và phương tiện nhất là lực lượng công an chính quy cho cơ sở, cấp phép cho các bãi nổi để phục vụ nhu cầu người dân, cấp phép cho các bãi trung chuyển, để đáp ứng nhu cầu cao.
Trả lời thêm về vấn đề này, Chủ tịch UBND huyện Đan Phượng Nguyễn Hữu Hoàng cho biết, bản thân Chủ tịch huyện đã cùng lực lượng công an trực tiếp đi kiểm tra. Với sự phối hợp với các lực lượng tăng cường kiểm tra, xử lý, hiện nay việc khai thác cát trên địa bàn huyện đến nay giảm rất nhiều. Những người khai thác cát chủ yếu gia đình khó khăn, việc truy tố cũng gặp khó khăn, huyện đã mời các cơ quan tư pháp của TP vào cuộc.
| Chủ tịch UBND huyện Đan Phượng Nguyễn Hữu Hoàng |
Trách nhiệm khai thác cát trái phép trên địa bàn thuộc về trách nhiệm chủ tịch huyện, chủ tịch xã, trưởng công an huyện, chúng tôi đã họp kiểm điểm trước Nhân dân. Thời gian tới, huyện tiếp tục tuyên truyền, vận động người dân, rà soát, yêu cầu các chủ phương tiện trên địa bàn ký cam kết không tái phạm. TP nên quy hoạch chỗ để phương tiện khi địa phương bắt được, tuy nhiên lại không có nơi để phương tiện, trong khi đi thuê không có chỗ để, rất khó khăn.
Ngoài ra, đề nghị TP, các sở ngành sớm xem xét giao đất, cấp phép cho các đơn vị trong chỉ đạo của TP với quy hoạch hơn 200ha. Đối với huyện được giao công tác giải phóng mặt bằng, huyện đã hoàn thành. TP xem xét để các đơn vị triển khai dự án, hạn chế tình trạng khai thác cát trên địa bàn.Đối tượng khai thác cát lén lút ở các khu vực giáp ranh
Trả lời câu hỏi của ĐB Nguyễn Minh Đức về các điểm khai thác cát trái phép, Phó Giám đốc Công an TP Hà Nội Nguyễn Thanh Tùng cho biết hiện TP có 7 tuyến sông chính giáp ranh với 8 tỉnh, thường có các đối tượng hoạt động khai thác cát lén lút ở các khu vực giáp ranh các địa bàn huyện. Hàng năm, Công an TP đều có kế hoạch yêu cầu các đơn vị các cấp điều tra cơ bản, qua đó phát hiện 13 điểm khai thác cát trái phép trên địa bàn.
Tình đến tháng 11/2020, trên địa bàn TP có 14 giấy phép hoạt động, trong đó có 11 giấy phép do UBND TP cấp; 8 tổ chức được khai thác cát nổi còn thời hạn. Xác định trên các tuyên sông 207 bãi tập kết khoáng sản đang hoạt động, trong đó có 57 bãi có thủ tục hoạt động, 150 bãi chưa có thủ tục hoạt động trên các địa bàn quận, huyện.
| Phó Giám đốc Công an TP Hà Nội Nguyễn Thanh Tùng trả lời về giải pháp xử lý 13 điểm khai thác cát trái phép |
Lực lượng Công an TP có phân chia có Phòng cảnh sát môi trường, Phòng cảnh sát giao thông đường thủy, giao cho công an các quận huyện thị xã. “Đợt tới trong các quận huyện thị xã, lực lượng công an chính quy về xã thì sẽ giao cho lực lượng này. Đây sẽ là lực lượng nòng cốt, trọng tâm để phát hiện để phối hợp đấu tranh có hiệu quả vấn đề khai thác cát” – Phó Giám đốc Công an TP nêu.
Đối với thủ đoạn hoạt động, ông Nguyễn Thanh Tùng cho hay các đối tượng được cấp các mỏ cát để khai thác các bãi nổi; tự ý đưa các tàu khác không đăng ký vào mỏ cát. Các đối tượng thường xuyên thay đổi quy luật thời gian và địa bàn khai thác, chủ yếu là vào ngày nghỉ, ngày lễ của các cơ quan chức năng.
Đối với đề xuất của các địa phương về cung cấp xuồng, Phó Giám đốc Công an TP cho rằng việc này rất khó, vì khi bị phát hiện khai thác cát ở các khu vực giáp ranh, thì đối tượng lại nhổ neo đi sang chỗ khác. Về việc này Ông Nguyễn Thanh Tùng cũng nêu tình trạng còn bất cập trong cắm mốc định vị ranh giới giữa các địa bàn.
Về phương tiện khai thác cát, đối tượng thường sử dụng tàu có ống hút để khai thác cát trái phép, có trường hợp bán cát ngay trên sông. Hầu hết những phương tiện này đều không có đăng kiểm, biển số. “Chúng tôi có nhiều kiến nghị đối với Sở GTVT, đối với các phương tiện không neo đậu trên sông nhưng vẫn phải kiểm tra đăng kiểm. Vì nếu không có phương tiện thì không khai thác được” – ông Nguyễn Thanh Tùng nói.
Chủ tịch HĐND TP đề nghị Phó Giám đốc Công an TP tập trung nêu rõ trách nhiệm của công an đối với 13 điểm khai thác cát trái phép và nêu các kiến nghị, đề xuất.
Ông Nguyễn Thanh Tùng cho biết, 13 điểm khai thác cát trái phép được nêu là các điểm phức tạp. Công an TP kiến nghị Sở GTVT phối hợp kiểm tra các tàu chưa đăng kiểm. Ngoài ra, Công an đã có 25 kiến nghị đối với các Sở, quận, huyện; xem xét xử lý dứt điểm đối với các bến bãi không phép. Tăng cường kiểm tra, phối hợp với các lực lượng các tỉnh giáp ranh. Công an TP cũng đề nghị Thanh tra giao thông tiếp tục phối hợp với lực lượng công an giải quyết kiểm tra những phương tiện vi phạm.
Phó Giám đốc Công an TP cam kết: Với trách nhiệm của Công an, chúng tôi sẽ không để tình trạng khai thác cát phép trên sông. Còn các bến bãi thuộc Sở TNMT quản lý, chính quyền các quận huyện thị xã phối hợp, đề nghị tăng cường xử lý phương tiện vi phạm.
Tại sao có tình trạng xe quá tải chạy trên các tuyến đê?
Tiếp tục đặt câu hỏi chất vấn, ĐB Hoàng Thị Tú Anh hỏi: Theo khảo sát, Huyện Ba Vì có điểm mỏ tại thị trấn Tây Đằng được cấp phép hoạt động khai thác cát sỏi từ năm 2015, bãi tập kết trung chuyển chưa được cấp phép bến thủy nội địa, nằm trong quy hoạch bãi chứa trung chuyển VLXD nhưng đến nay chưa hoàn thiện thủ tục cho thuê đất. Đề nghị Chủ tịch UBND huuyện Ba Vì và Giám đốc Sở TNMT cho biết nguyên nhân và hướng khắc phục?
| ĐB Hoàng Thị Tú Anh chất vấn |
Trên địa bàn huyện cũng có 2 điểm mỏ đã hết thời hạn khai thác (tại bãi nổi Sông Đà thuộc xã Thái Hòa và xã Cam Thượng), đã hết phép 2 năm, phải làm thủ tục đóng cửa mỏ theo quy định Điều 75 Luật Khoáng sản, nhưng 2 năm vẫn chưa hoàn thành thủ tục). Đề nghị Giám đốc Sở cho bết nguyên nhân, bao giờ hoàn thành?
ĐB Trần Việt Anh (tổ Ba Đình) chất vấn: Qua giám sát của HĐND TP cho thấy tình trạng xe quá tải chở VLXD diễn ra phức tạp trên một số tuyến đê, cửa khẩu tại một số quận huyện, ngay cả trong thời điểm không được phép khai thác, ảnh hưởng an ninh an toàn đê điều, gây xuống cấp đường, đê điều của người dân xung quanh. Đề nghị Giám đốc Sở NN&PTNT và Chánh Thanh tra Sở GTVT cho biết nguyên nhân, trách nhiệm giải quyết tình trạng này thời gian qua và những biện pháp thực hiện theo thẩm quyền trong thời gian tới?
ĐB Hoàng Thúy Hằng (tổ ĐB Thường Tín) hỏi Giám đốc Sở TN&MT: Theo báo của Sở TN&MT, trên địa bàn huyện Đan Phượng có 3/8 điểm được cấp phép hoạt động khai thác cát sỏi song đến nay chưa hoạt động được do đang thực hiện thủ tục thuê đất hoặc gia hạn gia hạn giấy phép. Đề nghị Sở TN&MT cho biết nguyên nhân, trách nhiệm trong việc hướng dẫn doanh nghiệp thuê đất, gia hạn giấy phép, bao giờ có thể hoàn thành?
ĐB Nguyễn Minh Trung (tổ ĐB Thanh Oai) hỏi về vấn đề khai thác cát ở huyện Đông Anh. Huyện còn tồn tại 14/18 bãi chưa tổng kết việc mua bán, trung chuyển nguyên vật liệu mà chưa có giấy phép, hợp đồng thuê đất. Nguyên nhân, trách nhiệm quản lý về vấn đề này?
ĐB Nguyễn Thế Vinh (tổ ĐB Đống Đa) hỏi Chủ tịch UBND quận Hoàng Mai. Trên địa bàn quận còn tồn tại 10/12 bãi tập kết, trung chuyển vật liệu xây dựng chưa có giấy phép hoạt động hoặc đã hết hạn; 6/12 bãi không có giấy xác nhận về môi trường song các bãi vẫn hoạt động. Đề nghị Chủ tịch quận cho biết nguyên nhân, trách nhiệm quản lý, biện pháp trong quản lý.ĐB Nguyễn Minh Tuân (tổ ĐB Tây Hồ) hỏi hỏi Giám đốc Sở TN&MT, Chủ tịch huyện Ba Vì, Phúc Thọ: Qua khảo sát 7 địa phương, trong đó có huyện Ba Vì, Phúc Thọ, hầu hết các bãi trung chuyển chưa được cấp phép. Đề nghị cho biết nguyên nhân, trách nhiệm hướng dẫn của địa phương, giải pháp trong thời gian tới.| ĐB Trần Việt Anh (tổ Ba Đình) chất vấn |
Đề xuất giải pháp giải quyết điểm chứa vật liệu xây dựng
Chủ tịch UBND quận Hoàng Mai Nguyễn Minh Tâm trả lời cho hay, trên địa bàn quận có tuyến đê sông Hồng dài 8,4 km và 12 bến tập kết VLXD hình thành từ trước khi thành lập quận (2004), 7 bãi chưa có hợp đồng cho thuê đất, chủ yếu do các tổ chức cá nhân tự san lấp đất ao, hồ và thuê đất với UBND xã. UBND quận đã ban hành các văn bản chỉ đạo và cùng Sở TN&MT báo cáo UBND TP. UBND quận cũng chỉ đạo kiên quyết giải tỏa 5 điểm bãi chưa VLXD ngay từ khi mới phát sinh vi phạm. Nhìn chung các bãi chứa VLXD hiện nay tại quận phù hợp các tiêu chí của Quyết định 711 của UBND TP.
| Chủ tịch UBND quận Hoàng Mai Nguyễn Minh Tâm trả lời chất vấn |
UBND quận đề nghị TP có giải pháp tháo gỡ về thủ tục đất đai. Trong thời gian đợi quy hoạch phân khu đô thị, UBND quận mong được UBND TP cho phép quận rà soát cho tổ chức đấu giá quyền thuê đất thời hạn hằng năm với điều kiện khi Nhà nước thu hồi thì các DN này phải bàn giao lại ngay và các DN chấp hành nghiêm các quy định pháp luật về bảo vệ đê điều, phòng chống lụt bão, bảo vệ môi trường.
Trả lời câu hỏi của đại biểu Hoàng Thị Tú Anh (tổ Đan Phượng) về tình trạng bãi tập kết cát sỏi chưa được cấp phép bến thủy nội địa, Chủ tịch UBND huyện Ba Vì Đỗ Mạnh Hưng thừa nhận, do có địa bàn giáp ranh với tỉnh Vĩnh phúc và Hòa Bình nên hoạt động khai thác cát trên địa bàn huyện diễn ra phức tạp. Trong thời gian qua, huyện đã tập trung chỉ đạo thực hiện nhiều giải pháp nên đến nay việc khai thác cát đã cơ bản kiếm soát được.
Về việc cấp phép các điểm trung chuyển vật liệu xây dựng, Chủ tịch UBND huyện Ba Vì nêu một số khó khăn mà huyện đang gặp phải, đó là khi thực hiện trình tự các thủ tục để cấp phép, huyện phải trực tiếp xây dựng phương án đấu giá đất.
Tuy nhiên, quá trình triển khai một số nội dung về đấu giá đất vẫn còn lúng túng. Huyện kiến nghị thành phố tiếp tục hướng dẫn cụ thể về trình tự, thủ tục đấu giá đất. Ngoài ra, trong quá trình lập hồ sơ đấu giá đất, giữa hai sở: Giao thông - Vận tải và Tài nguyên và Môi trường vẫn còn nhiều điểm chưa thống nhất, gây khó khăn cho quá trình thực hiện nên huyện đề nghị các sở ban hành hướng dẫn cụ thể, thống nhất hơn.
| Chủ tịch UBND huyện Ba Vì Đỗ Mạnh Hưng trả lời chất vấn |
Về bãi chứa và trung chuyển vật liệu xây dựng, Giám đốc Sở TN&MT Nguyễn Trọng Đông cho biết, qua rà soát, trên địa bàn TP hiện có 214 điểm tập kết, trong đó có 43 điểm có thủ tục cho thuê đất, 197 chưa có thủ tục thuê đất. Các quận huyện sở ngành giải tỏa được 73 điểm, còn 123 điểm hoạt động chưa xử lý được.
Trong thời gian tới, Sở sẽ tiếp tục triển khai rà soát với các tiêu chỉ cho thuê đất, cấp phép sử dụng bãi trung chuyển vật liệu xây dựng với các tiêu chí cụ thể như: không được vi phạm hành lang đê điều, cách khu dân cư ít nhất 50m, có đường vận chuyển thuận lợi…
Về nguồn gốc sử dụng đất của các điểm, chủ yếu là đất công do các phường xã thị trấn quản lý, một số nhỏ là đất thổ cư rồi chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Các đất công này phải đấu giá đất, đảm bảo hành lang thoát lũ… Đối với các điểm là đất của các hộ dân, đất thổ cư, Sở kiến nghị các quận huyện cho chuyển mục đích sử dụng đất mà không cần tổ chức đấu giá.
| Giám đốc Sở TN&MT Nguyễn Trọng Đông trả lời chất vấn |
Cho rằng Sở trả lời chưa hết vấn đề cụ thể ĐB nêu trong khi câu hỏi rất rõ về trách nhiệm của Sở đối với các điểm tập kết trung chuyển vật liệu xây dựng, Chủ tịch HĐND TP yêu cầu Sở làm rõ, trả lời bằng văn bản đến các ĐB.
Trả lời về việc kiểm soát tải trọng phương tiện hoạt động tại các tuyến đê, Chánh Thanh tra Sở Giao thông - Vận tải Hà Nội Trần Nhật Quang cho biết, thành phố hiện có 20 tuyến đê dọc sông vừa là đê ngăn lũ, vừa là đường giao thông. Với chức năng nhiệm vụ được giao, Thanh tra Sở Giao thông Vận tải thành phố đã đề xuất xây dựng nhiều kế hoạch, chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tại quận, huyện, thị xã phối hợp tổ chức kiểm tra, xử lý. Qua tổng kiểm tra, đơn vị đã xử phạt 13 doanh nghiệp vi phạm từ đầu mối bốc xếp, xử phạt số tiền 70 triệu đồng đối với các trường hợp chở quá tải trọng ngay từ đầu nguồn; xử phạt 184 trường hợp mở bến thủy không phép với số tiền gần 1 tỷ đồng tại quận Long Biên và các huyện Đan Phượng, Phúc Thọ, Sơn Tây, Phú Xuyên, Mê Linh, Sóc Sơn.
Bên cạnh đó, ông Trần Nhật Quang cũng cho biết, đơn vị cũng gặp phải nhiều khó khăn trong xử lý vi phạm, như với mức xử phạt lớn thì sự chống đối của lái xe xảy ra thường xuyên, nhiều trường hợp khóa xe bỏ đi gây cản trở giao thông, Thanh tra Giao thông phải mất cả ngày để thuyết phục lái xe. Đồng thời, Thanh tra Sở cũng không có công cụ hỗ trợ, thẩm quyền tạm giữ phương tiện còn hạn chế, việc dừng kiểm tra phương tiện trọng tải lớn trên các tuyến đê có khổ đường hạn chế càng khó hơn; thiếu phương tiện để cưỡng chế các phương tiện trọng tải lớn, Thanh tra Sở quân số còn mỏng, địa bàn quản lý rộng khiến công tác gặp nhiều khó khăn…
| Chánh Thanh tra Sở Giao thông - Vận tải Hà Nội Trần Nhật Quang |
Chánh Thanh tra Sở Giao thông Vận tải Hà Nội kiến nghị tăng cường chế tài xử lý hình sự trách nhiệm của chủ phương tiện, lái xe, đồng thời cho phép tạm giữ phương tiện, đặc biệt là các phương tiện chở quá tải trọng.
Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành địa phương phải nâng cao vai trò quản lý Nhà nước, tổ chức thực hiện tốt. Vừa qua, Chính phủ đã ban hành Nghị định 23/2020/NĐ-CP ngày 24/2/2020 về quản lý cát, sỏi lòng sông và bảo vệ lòng, bờ, bãi sông. Nghị định này khắc phục tất cả những tồn tại, bất cập trước đây đan xen giữa các bộ, ngành, quy định pháp luật. UBND TP đã chỉ đạo Sở TN&MT, các ngành xây dựng Kế hoạch tổ chức thực hiện tốt Nghị định 23, không thể lấy lý do chồng chéo, khó xử lý.
| Phó Chủ tịch UBND TP Nguyễn Quốc Hùng tiếp thu, trả lời các ý kiến liên quan nhóm vấn đề về công tác quản lý nhà nước về khai thác cát, sỏi, lòng sông tại phiên chất vấn |
Sau khi có Nghị định 23, TP đã chỉ đạo quyết liệt. Để khắc phục các điểm khai thác trái phép tồn tại do lịch sử để lại, TP khoanh vùng, giữ không để phát sinh, trên cơ sở đó phân loại xử lý, vừa có lý có tình, đảm bảo ổn định cho DN, người dân. TP yêu cầu giữ nguyên hiện trạng các bãi tập kết hiện có, yêu cầu các bãi thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước, bảo đảm môi trường; đồng thời, thành phố cũng tiến hành kiểm tra triệt để các bãi, nếu có vi phạm thì tiến hành xử lý nghiêm. Đối với các bến, bãi mới mở, thành phố kiên quyết đóng cửa hoặc điều chỉnh mục đích sử dụng.
Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Nguyễn Thị Bích Ngọc phát biểu kết luận Phiên chất vấn nhóm vấn đề "Quản lý nhà nước về khai thác cát, sỏi lòng sông" sáng nay (8/12) tại Kỳ họp thứ 18 HĐND TP khóa XV nhấn mạnh: Việc quản lý khai thác cát sỏi đã được đưa vào các Luật, văn bản của T.Ư và TP, trong đó có hẳn luật về quản lý khoáng sản trong đó sau khi có Luật năm 2010, Chính phủ có Nghị định hướng dẫn, mới nhất năm 2020 có Nghị định 23 quy định rõ về quản lý khai thác cát sỏi lòng sông. Điều đó cho thấy tầm quan trọng của công tác quản lý nhà nước này, nhưng thực tế qua các ý kiến tại chất vấn cho thấy cũng nhiều khó khăn trong lĩnh vực này, do hoạt động khai thác mang lại lợi nhuận cao, hành vi hiện đại, liên quan nhiều cấp ngành, nhiều địa giới, tỉnh, huyện…
Theo Chủ tịch HĐND TP, Hà Nội đã rất quyết liệt nhưng vẫn là vấn đề đặt ra với các cấp ngành TP. Tại phiên đã có 19 đại biểu đặt câu hỏi, trong đó tới 60% không phải là chuyên trách HĐND mà ở các quận huyện, lĩnh vực, cho thấy rất được quan tâm. 14 lượt trả lời, trong đó có Phó Chủ tịch UBND TP, giám đốc các sở cho đến chủ tịch UBND xã, từ đó có thể khẳng định HĐND TP chọn chủ đề hôm nay đúng với yêu cầu của TP và trúng tâm tư, nguyện vọng của người dân, yêu cầu quản lý của TP. UBND TP đã xác định đây là việc khó cần có những văn bản chỉ đạo của cấp TP, nên tháng 11/2010 mới có Luật nhưng từ tháng 6/2010 UBND TP đã có quy hoạch về sử dụng cát, đá, sỏi trên địa bàn TP và có quyết định phân công phân nhiệm các cấp ngành; đến nay UBND TP đã có 32 văn bản chỉ đạo, có quy hoạch và có bổ sung quy hoạch, có 2 đề án và phương án xác định các mỏ khai thác, 20 văn bản đôn đốc các cơ sở… UBND TP đã xác định trách nhiệm, đã cụ thể hóa Luật bằng hệ thống văn bản, có quyết định từ năm 2014 phân công phân nhiệm cho các ngành. Với những nỗ lực quyết tâm như vậy, đến thời điểm này, TP đã cấp phép được cho 8 DN khai thác trên địa bàn 5 quận huyện, xem xét phê duyệt khởi điểm bước giá để đấu thầu quyền khai thác khoáng sản ở 5 điểm mỏ, cấp phép 6/200 bến thủy nội địa, giải tỏa 36 bãi chứa không đủ điều kiện... Các lực lượng chức năng, các sở đều có kế hoạch phát hiện và xử lý vi phạm, từ đầu năm 2020 đến nay phát hiện 68 vụ với 140 đối tượng vi phạm khai thác cát sỏi lòng sông, tạm giữ 84 phương tiện tàu thuyền, xử phạt hành chính 49 vụ với 1,8 tỷ đồng, trong đó khởi tố 2 vụ… TP đã rất cố gắng, nên một số nơi như Đan Phượng, Phúc Thọ…, việc khai thác cát trái phép đã giảm, các đối tượng khai thác quy mô nhỏ hơn…
Tuy nhiên, Chủ tịch HĐND TP nêu rõ, đến giờ phút này việc khai thác cát sỏi lòng sông vẫn diễn biến phức tạp, khai thác trái phép hoặc sai phép, trong khi công tác xử lý các trạm trung chuyển VLXD chưa dứt điểm, vẫn để tồn tại, có các con số khác nhau về các trạm tồn tại... Từ các ý kiến, đặt ra vấn đề tại sao TP đã có hàng chục văn bản, phân công trách nhiệm rõ nhưng vi phạm vẫn xảy ra? Nguyên nhân chính là do một số cấp, ngành làm chưa hết trách nhiệm thuộc lĩnh vực tham mưu của mình, chưa theo sát đến cùng.
Từ đó, để khắc phục tình trạng này, Chủ tịch HĐND TP đề nghị UBND TP tập trung vào 3 giải pháp: Thứ nhất, trong Triển khai thực hiện Nghị định 23 năm 2020, cần rà soát ngay việc thực hiện các quyết định phân công phân nhiệm đến đâu, có chế tài xem xét trách nhiệm người đứng đầu những nơi để xảy ra tình trạng UBND dù chỉ đạo nhiều lần, Luật đã quy định nhưng cấp dưới chưa thực hiện; rà soát các quy hoạch đã có xem thực hiện đạt kết quả gì, chỗ nào không hợp lý thì bỏ ra, bổ sung. Đồng thời, cần sớm phê duyệt quy hoạch các bến thủy nội địa, trạm trung chuyển VLXD; rà soát việc thực hiện quy chế phối hợp với 8 tỉnh, xem trách nhiệm của các bên, để phối hợp chặt chẽ hơn.
Thứ hai, UBND TP cần giao các quận huyện trên địa bàn còn có vi phạm tiến hành rà soát, phân loại những khó khăn, đề ra thời gian thực hiện và hoàn thành, gắn trách nhiệm địa phương trong giải quyết tồn tại.
Thứ ba, UBND TP nghiên cứu các kiến nghị đề xuất của quận huyện về thiết bị, bộ máy để đảm bảo hiệu lực hiệu quả địa phương, những gì thuộc thẩm quyền HĐND TP thì cần đề xuất để sớm ban hành cơ chế chính sách phục vụ công tác quản lý. Về trang thiết bị cấp xã, Công an TP nghiên cứu bố trí cho phù hợp; Sở Nội vụ nghiên cứu hệ thống tổ chức với Thanh tra GTVT, Công an xã để có bộ phận thực hiện.
Thứ tư, đối với cấp xã, cần tăng tuyên truyền đến người dân để phát hiện vi phạm, cùng chính quyền thực hiện.
“Nội dung này lần đầu được hiện giám sát và cũng là vào Kỳ họp cuối cùng của nhiệm kỳ, nên đề nghị ghi vào nghị quyết sẽ chuyển tiếp nội dung này đến HĐND khóa sau, sau 1 năm HĐND TP sẽ tái giám sát” - Chủ tịch HĐND TP nêu rõ.
