[Hiểm họa bóng cười không thể làm ngơ] Bài 3: Cần xử lý hình sự

Thời gian qua, đã có nhiều vụ chết người do nghi sử dụng bóng cười như vụ nam thanh niên tử vong tại một quán bar trên phố Lý Thái Tổ (quận Hoàn Kiếm), xảy ra đêm 10/3/2019; 7 nạn nhân tử vong, 5 người rơi vào tình trạng nguy kịch trong Lễ hội âm nhạc tổ chức tại Công viên nước Hồ Tây đêm 16/9/2018. Mặc dù việc sử dụng bóng cười gây nguy hiểm đến tính mạng, nhưng để mua bình khí cười (N2O), bóng cười lại vô cùng đơn giản, thậm chí được rao bán công khai trên mạng.

Tại Hà Nội, đêm 15, rạng sáng 16/7, hàng trăm cán bộ, chiến sĩ Công an TP Hà Nội, Công an quận Hoàn Kiếm phối hợp với Cục Quản lý thị trường Hà Nội đồng loạt kiểm tra khoảng 30 cơ sở kinh doanh, chủ yếu là quán bar trên địa bàn quận Hoàn Kiếm. Lực lượng chức năng đã lập biên bản thu giữ hơn 10.000 quả bóng cười và hàng chục bình khí N2O, cùng số lượng lớn rượu bia, thuốc lá ngoại, dụng cụ sử dụng bóng cười, shisha.

“Việc xử lý các cơ sở kinh doanh bóng cười gặp nhiều khó khăn do các chất này không có trong danh mục cấm. Trong khi đó, lợi nhuận từ kinh doanh mặt hàng này rất lớn, mức tiền phạt xử lý vi phạm hành chính không đủ sức răn đe khiến nhiều chủ cơ sở tìm cách lách luật” - Đại úy Phạm Mạnh Hà (Công an quận Hoàn Kiếm) cho biết.

Tại TP Hồ Chí Minh, tối 17 và 19/7, cơ quan chức năng đã kiểm tra việc buôn bán, sử dụng bóng cười tại các điểm kinh doanh ở phố đi bộ Bùi Viện (quận 1). Qua đó phát hiện nhiều cơ sở kinh doanh khí N2O làm bóng cười không phép, tịch thu cả tạ bình bóng cười. Trước đó, 3 thanh niên được cho là sốc bóng cười co giật trên phố Bùi Viện lan truyền trên mạng xã hội. Những nạn nhân này đều có tuổi đời còn trẻ, phải nhập viện cấp cứu.

Theo Đại tá Nguyễn Thanh Tùng - Phó Giám đốc Công an TP Hà Nội, qua 2 năm thực hiện Kế hoạch số 110/KH-UBND ngày 6/5/2017 của UBND TP Hà Nội về tăng cường công tác quản lý, xử lý vi phạm liên quan đến bóng cười, shisha, tem giấy, cỏ Mỹ, Công an TP đã phát hiện, xử lý 351 vụ với 351 đối tượng kinh doanh, buôn bán trái phép bóng cười, shisha với số tiền trên 2,4 tỷ đồng. Trong đó, tang vật thu giữ gồm 1.034 bình bóng, 743kg và 14.912 quả bóng… Bên cạnh đó, lực lượng quản lý thị trường đã kiểm tra, phạt hành chính hơn 230 vụ với số tiền phạt gần 2,5 tỷ đồng. Chính vì thế, tình hình vi phạm, việc kinh doanh trái phép bóng cười, shisha, tem giấy, cỏ Mỹ không còn tràn lan và có xu hướng giảm so với trước.

Ngoài ra, công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật, những phương thức thủ đoạn hoạt động mới, tác hại của bóng cười, shisha, cỏ Mỹ, tem giấy được chú trọng. Qua đó, nâng cao ý thức, vai trò trách nhiệm của cộng đồng và người dân. Các cơ sở ban ngành đã chủ động tích cực vào cuộc, đã có nhiều kiến nghị hiệu quả với các cấp thẩm quyền liên quan đến công tác phòng ngừa , phát hiện xử lý các vi phạm liên quan đến bóng cười, shisha, cỏ Mỹ, tem giấy; công tác thanh tra, kiểm tra được chú trọng.

Các chuyên gia cho hay, sự hiểu biết của người dân về tác hại của bóng cười còn hạn chế, do bóng cười không thuộc danh mục chất gây nghiện nhưng có tác động như chất gây nghiện. Các quy định pháp luật, chế tài xử lý đối với vi phạm của cơ sở kinh doanh bóng cười chưa rõ ràng, chỉ xử lý hành chính mà không xử lý hình sự, mức độ còn nhẹ nên chưa răn đe đối với người vi phạm.

Những người kinh doanh, tàng trữ sử dụng trái phép bóng cười chuyển phương thức hoạt động, tiêu thụ vào các quán bar, vũ trường, thậm chí nhà ở để đối phó sự kiểm tra của các cơ quan chức năng. Mặc dù các phương tiện truyền thông đã cảnh báo về hậu quả tác hại của bóng cười, song việc sử dụng trong một bộ phận thanh, thiếu niên là thực trạng đáng báo động.

Trong khi đó, theo Cục Quản lý thị trường Hà Nội, N2O được bơm vào bóng cười là chất nằm trong danh mục mặt hàng kinh doanh có điều kiện, không phải hàng cấm. Do đó, cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý cơ sở kinh doanh mặt hàng này với 2 lỗi là kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ và không có giấy phép kinh doanh hàng hóa hạn chế.

Ngày 9/7, UBND TP Hà Nội đã có báo cáo kết quả 2 năm thực hiện Kế hoạch của UBND TP về tăng cường công tác quản lý, xử lý vi phạm liên quan bóng cười, shisha, cỏ Mỹ, tem giấy. Theo đó, UBND TP đề xuất, kiến nghị liên Bộ: Công an - Công Thương - Y tế kiến nghị Quốc hội, Chính phủ bổ sung quy định xử lý nghiêm khắc (xử lý hình sự) đối với các hành vi vi phạm liên quan đến quản lý và sử dụng khí N2O…

Đồng thời, quy định cụ thể trách nhiệm giữa các đơn vị liên quan trong công tác cấp giấy phép tổ chức lễ hội có sử dụng nhạc mạnh hoặc các lễ hội nơi công cộng để ngăn ngừa tình trạng lạm dụng, sử dụng các chất kích thích gây hậu quả nghiêm trọng. Cùng đó, nghiên cứu, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật quy định hoạt động nhập khẩu, kinh doanh, sử dụng đúng mục đích đối với khí N2O.

Ngoài ra, UBND TP kiến nghị Bộ Y tế thông báo rộng rãi các khuyến cáo phản ứng có hại khi sử dụng khí N2O sai mục đích đến sức khỏe con người. Bộ Công Thương chỉ cấp giấy phép cho DN nhập khẩu có cam kết thực hiện mua, bán với tổ chức, cá nhân có đủ điều kiện kinh doanh hóa chất tương ứng hoặc cung cấp trực tiếp cho đúng đối tượng là các cơ sở khám chữa bệnh sử dụng đúng mục đích và quản lý chặt chẽ, xử lý nghiêm theo quy định vi phạm pháp luật đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm trong hoạt động nhập khẩu, kinh doanh khí N2O.

Bộ TT&TT chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tập trung đẩy mạnh, tổng lực tuyên truyền trong quần chúng Nhân dân về tác hại của các loại chất gây nghiện, chất hướng thần, đặc biệt chú ý khí N2O không phải là chất gây nghiện nhưng có hại cho cơ thể con người.