Hiện thực các mục tiêu phát triển với “Tư duy Thủ đô và hành động Hà Nội”

Đổi mới, sáng tạo để bứt phá

Nhiều chuyên gia đã nhận định, sự vươn mình của dân tộc trong Kỷ nguyên mới là một sự nghiệp cách mạng to lớn mang tính toàn Đảng, toàn dân, toàn diện, thể hiện khát vọng đưa sự nghiệp đổi mới đất nước lên một tầm cao mới, nhưng cũng là một sự nghiệp khó khăn, đầy thách thức, đòi hỏi phải có nhiều giải pháp cải cách mạnh mẽ, quyết liệt trên mọi lĩnh vực của đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội. Từ đó, tạo ra những bứt phá mới để tranh thủ tối đa thời cơ, vận hội phát triển, vượt qua các thách thức, nhằm đạt mục tiêu.

Trước những yêu cầu mới được đặt ra cho một giai đoạn phát triển mới, với vị trí, vai trò là Thủ đô, Hà Nội luôn xác định trách nhiệm là địa phương “gương mẫu, đi đầu” trong triển khai thực hiện các nhiệm vụ và hoàn thành sớm các kế hoạch, chiến lược phát triển đất nước. Đóng vai trò là trung tâm, đầu mối kết nối, dẫn dắt, tạo động lực thúc đẩy, tạo hiệu ứng lan tỏa đổi mới sáng tạo đối với vùng đồng bằng sông Hồng, vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và cả nước; có vị trí quan trọng trong chiến lược phát triển đô thị quốc gia.

Các chuyên gia đã phân tích, trong mỗi giai đoạn lịch sử, Hà Nội luôn thể hiện vai trò “gương mẫu, đi đầu”. Trong đó, 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới, Hà Nội đã phát huy truyền thống, luôn chủ động đổi mới, sáng tạo và có nhiều bứt phá, phát triển mạnh mẽ, tạo ra sự thay đổi lớn về diện mạo, kinh tế, ngoại giao, đời sống người dân… Trong mỗi giai đoạn phát triển có tính bước ngoặt (thời kỳ đổi mới đất nước, đô thị thông minh, chuyển đổi số…) hay tình huống khó khăn (suy thoái kinh tế, đại dịch Covid-19…), TP Hà Nội đều có những mô hình, cách làm mới mang tính đột phá, sáng tạo, trở thành nguồn cảm hứng đổi mới sáng tạo cho các địa phương khác. Trong đó, Hà Nội luôn là địa phương đi đầu trong triển khai thực hiện quyết liệt các giải pháp về đổi mới, sáng tạo, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền. Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Thủ đô đã có những bước đi đột phá, đổi mới sáng tạo trong mọi lĩnh vực đời sống xã hội, qua đó góp phần quan trọng thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển toàn diện, bền vững.

Hà Nội đã trở thành một đầu tàu, một chủ lực kinh tế Việt Nam, là nơi hội tụ tinh hoa, trí tuệ Việt Nam trong cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, làm điểm tựa cho Việt Nam chuyển đổi số, chuyển đổi xanh. Với mục tiêu trở thành một đô thị thông minh, hiện đại và bền vững trong thời đại của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, TP tiếp tục đầu tư xây dựng nền tảng chính quyền số, phát triển kinh tế số và công nghiệp công nghệ cao; xây dựng xã hội số và văn hóa số, phát triển hạ tầng giao thông thông minh nhằm thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện, tạo các nền tảng cho TP thông minh.

Thủ đô Hà Nội an ninh, an toàn, tràn sức sống có sức hấp dẫn lớn đối với du khách trong, ngoài nước và các nhà đầu tư quốc tế. Tăng cường liên kết với các địa phương, các vùng kinh tế trọng điểm trong nước; cùng với quan hệ hữu nghị, hợp tác với hơn 100 TP, thủ đô của các nước, quan hệ kinh tế thương mại với gần 200 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Hà Nội luôn đi đầu cả nước về phong trào văn hóa, là TP đầu tiên của Việt Nam tham gia mạng lưới TP sáng tạo của UNESCO. Các giá trị văn hóa được phát huy, khơi dậy ý chí, niềm tự hào, khát vọng vươn lên của mỗi người dân Thủ đô. Trên cơ sở khai thác hiệu quả các nguồn lực, cũng như định hướng phát triển bền vững, sự ra đời của những công trình giao thông lớn, quan trọng như các đường sắt trên cao, các cây cầu hiện đại, hình thành các khu đô thị, tuyến phố kiểu mẫu… đã nâng tầm vóc, diện mạo đô thị của Thủ đô Hà Nội ngày càng đẹp và hiện đại.

Nhiều ý kiến khẳng định, Thủ đô Hà Nội đang ngày càng hội tụ nhiều tiềm năng to lớn cho phát triển và là một cực tăng trưởng của vùng đồng bằng sông Hồng và của cả nước. Hà Nội hiện đang tiếp tục tiên phong, gương mẫu trong việc triển khai các chủ trương lớn của T.Ư với những thay đổi mạnh mẽ trong phát triển kinh tế, hạ tầng đô thị, đẩy mạnh chuyển đổi số trong các lĩnh vực… Với những dấu ấn đã được xác lập, tiếp tục tích lũy thế và lực cho sự phát triển bứt phá mạnh mẽ trong giai đoạn tiếp theo.

Tiếp tục đổi mới tư duy và hành động

Với vai trò Thủ đô, yêu cầu đưa đất nước bước vào Kỷ nguyên mới đặt ra nhiệm vụ ngày càng cao đối với Hà Nội trong đi trước, đi đầu, thúc đẩy đột phá, qua đó tạo nguồn lực mới, động lực mới trong phát triển. “Sớm xây dựng Hà Nội trở thành "Thủ đô xã hội chủ nghĩa" hình mẫu trên thế giới, góp phần đưa đất nước tiến vào Kỷ nguyên mới”, như những yêu cầu Tổng Bí thư Tô Lâm đã đặt ra cho Hà Nội. Hướng tới những tầm nhìn mới, khát vọng mới, Hà Nội đang đứng trước những cơ hội để bứt phá trong giai đoạn mới.

Tại cuộc làm với Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội về thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội lần thứ XVII Đảng bộ TP Hà Nội (ngày 9/8/2024), Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh, Hà Nội cần phải nhận thức đầy đủ, đúng đắn và sâu sắc hơn nữa tiềm năng, lợi thế vượt trội, vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng của Thủ đô Hà Nội trong sự nghiệp đổi mới, phát huy truyền thống văn hiến và anh hùng, vị thế đặc biệt quan trọng của Thủ đô đối với vùng đồng bằng sông Hồng và cả nước. Đồng thời nâng cao tinh thần năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, tiếp tục đổi mới tư duy, nếp nghĩ, cách làm để đưa Hà Nội phát triển mạnh mẽ hơn nữa, toàn diện hơn nữa, trở thành TP tiêu biểu của cả nước về các mặt. “Phát triển nhanh, bền vững, kết hợp hài hòa giữa kinh tế với văn hóa, bảo vệ môi trường; an ninh an toàn và hạnh phúc của Nhân dân với triết lý phát triển của Thủ đô dựa trên 5 trụ cột: Văn hóa và con người; 3 chuyển đổi (chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn); hạ tầng đồng bộ, hiện đại, có tính kết nối cao; kinh tế số, đô thị thông minh; khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo” - Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ rõ.

Những định hướng lớn rất quan trọng đó chính là cơ sở để TP Hà Nội tiếp tục vận dụng, cụ thể hóa vào các chương trình, kế hoạch công tác, để tổ chức triển khai thực hiện đồng bộ, thống nhất trong toàn hệ thống chính trị trong thời gian tới, thực hiện tốt nhất những mục tiêu chiến lược trong phát triển nhanh và bền vững.

Các chuyên gia đã nhận định, tình hình mới đang tiếp tục đặt ra cho Thủ đô Hà Nội không ít cơ hội rộng mở và thách thức mới đòi hỏi TP phải vượt qua, tận dụng cơ hội để tiếp tục phát triển, thực sự đóng vai trò là động lực, khởi tạo và dẫn dắt sự phát triển của vùng và của cả nước. Trên cơ sở đó, TP Hà Nội cũng xác định tiếp tục đổi mới tư duy và hành động, phát huy sức sáng tạo của các cấp, ngành; phát huy mọi tiềm năng, nguồn lực để thúc đẩy sự phát triển của Hà Nội trên các lĩnh vực kinh tế, đô thị, văn hóa, xã hội… Trong đó, triển khai các định hướng trong Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và đồ án Điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065; cơ chế, chính sách vượt trội, đặc thù trong Luật Thủ đô 2024, tạo thành những nguồn lực thúc đẩy Thủ đô bứt phá. Cùng với đó, tiếp tục thực hiện các nghị quyết chuyên đề, đề án lớn của Thành ủy trong đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền; tăng cường kết nối vùng; phân bố các không gian phát triển kinh tế - xã hội gắn với chính quyền địa phương 2 cấp; phát triển công nghiệp văn hóa, du lịch Thủ đô trở thành ngành kinh tế mũi nhọn; triển khai các dự án giao thông lớn, hạ tầng đô thị…

Lãnh đạo TP cũng đã nhấn mạnh, Hà Nội sẵn sàng đảm nhận các nhiệm vụ T.Ư giao; sẵn sàng là địa phương đi đầu đưa thực hiện chuyển đổi số vào hoạt động của các cơ quan Đảng, tạo sự đồng bộ với chuyển đổi số của chính quyền TP, phát huy hiệu quả hoạt động của các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể toàn TP. Trong Chương trình Chuyển đổi số của TP Hà Nội đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, Hà Nội phấn đấu đến năm 2030 là trung tâm khởi nghiệp sáng tạo của cả nước và lọt vào tốp 3 địa phương dẫn đầu cả nước về chuyển đổi số, công nghệ thông tin, chỉ số cạnh tranh, đổi mới sáng tạo và về an toàn, an ninh mạng. Giá trị đạt được của kinh tế số chiếm trên 40% GRDP và năng suất lao động tăng bình quân trên 7,5%/năm…

Khơi thông các nguồn lực mới

Trước những yêu cầu mới được đặt ra cho một giai đoạn phát triển mới, với vị trí, vai trò là Thủ đô, Hà Nội luôn xác định trách nhiệm là địa phương “gương mẫu, đi đầu” trong triển khai các nhiệm vụ, trên tinh thần quyết liệt, đột phá, đổi mới sáng tạo, để góp phần cùng cả nước tăng tốc, bứt phá trong giai đoạn phát triển mới. Phát triển Thủ đô Hà Nội “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”, sớm trở thành TP kết nối toàn cầu, hội nhập sâu rộng, có sức cạnh tranh cao với khu vực và thế giới; trung tâm hội tụ, kết tinh văn hóa của cả nước…

Theo GS.TS Nguyễn Xuân Thắng - Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận T.Ư, phát triển Thủ đô Hà Nội là một nhiệm vụ chính trị quan trọng đặc biệt trong chiến lược xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc; là trách nhiệm, nghĩa vụ của cả hệ thống chính trị và là nhiệm vụ hàng đầu của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Hà Nội.

Từ thực tế, GS.TS Nguyễn Xuân Thắng cho rằng, để xây dựng Hà Nội trở thành đô thị hiện đại, thông minh, xanh, đáng sống, an toàn và mến khách; là trung tâm đổi mới sáng tạo của cả nước, Hà Nội phải là hình mẫu của nỗ lực đẩy mạnh cơ cấu lại kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, lấy khoa học công nghệ cao và đổi mới sáng tạo là động lực then chốt để phát triển; đi tiên phong trong việc phát huy hiệu quả nguồn lực trí tuệ con người; thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi số, phát triển kinh tế số, xã hội số và các mô hình kinh tế mới.

“Cần khai thác sự hội tụ giữa nguồn lực của cả nước, vùng Thủ đô, vùng đồng bằng sông Hồng, vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ với nguồn lực, tiềm năng, thế mạnh của Thủ đô, hoàn thiện thể chế quản trị đô thị hiện đại, mang đẳng cấp khu vực và toàn cầu, coi đây là khâu đột phá chiến lược để khắc phục những khó khăn, hạn chế trong việc thúc đẩy 5 trụ cột phát triển Thủ đô: văn hóa và di sản; phát triển xanh, kinh tế tuần hoàn; hạ tầng đồng bộ, giao thông văn minh, hiện đại; kinh tế số, xã hội số, đô thị thông minh; khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo; để Hà Nội tiếp tục bứt phá, đi đầu trong Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc” - GS.TS Nguyễn Xuân Thắng chỉ ra.

Những mục tiêu Đảng bộ Hà Nội đặt ra trong Văn kiện Đại hội lần thứ XVIII Đảng bộ TP sẽ mang đến những cơ hội mới, động lực mới, để hoàn thành mục tiêu đến năm 2030 là TP “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”, xanh, thông minh, nơi hội tụ tinh hoa văn hoá, hội nhập quốc tế sâu rộng…; là trung tâm, động lực thúc đẩy phát triển vùng đồng bằng sông Hồng, khu vực phía Bắc, là cực tăng trưởng có vai trò dẫn dắt kinh tế của cả nước, có tầm ảnh hưởng trong khu vực… Mục tiêu dự kiến GRDP bình quân giai đoạn 2026 - 2030 đạt từ 11,0%/năm trở lên; GRDP bình quân đầu người trên 12.000 USD; kinh tế, văn hoá, xã hội phát triển toàn diện, đặc sắc và hài hòa, tiêu biểu cho cả nước… Để hiện thực hóa mục tiêu đó, đưa Nghị quyết Đại hội vào cuộc sống, thời gian tới TP Hà Nội sẽ có những chương trình, kế hoạch cụ thể, toàn diện trên các mặt công tác để triển khai hiệu quả những định hướng chiến lược.

Theo PGS.TS Trần Đình Thiên - nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, Hà Nội đang bước vào một giai đoạn phát triển mới, với thời cơ lịch sử mở ra, như đã được khẳng định trong nhiều văn kiện đường lối và chiến lược của T.Ư và Hà Nội.

Thế giới chuyển sang một thời đại phát triển mới, đặt ra mọi quốc gia, mọi chủ thể phát triển trước vạch xuất phát mới, với những thách thức và cơ hội phát triển có nội dung và bản chất khác trước. Yêu cầu vượt qua thách thức và hiện thực hóa cơ hội “đời mới” đòi hỏi những điều kiện và năng lực phát triển mới và khác, phải có tầm nhìn, cách tiếp cận và logic phát triển mới.

PGS.TS Trần Đình Thiên cho rằng, trong không gian phát triển hiện đại đầy hứng khởi, chức năng đi đầu - vượt trước và dẫn dắt phát triển của Hà Nội càng nổi bật; đồng thời, khía cạnh thách thức cũng như cơ hội phát triển được định hình rõ nét theo đúng tương quan “thuyền to - sóng lớn”, thách thức càng cao, cơ hội càng lớn. Tại điểm ngoặt then chốt này, càng nổi bật lên lợi thế phát triển đặc biệt của Hà Nội ngàn năm văn hiến, hội tụ tinh hoa của một dân tộc thông minh, giàu năng lực ứng biến và sáng tạo.

Hà Bình