Tới dự có Phó Cục trưởng Cục ATTP, Bộ Y tế Nguyễn Hùng Long.
2 năm triển khai, ghi nhận 1 vụ ngộ độc thực phẩm, xử phạt 12 cơ sở vi phạm với hơn 241 triệu đồng
Phát biểu khai mạc hội nghị, Chi cục trưởng Chi cục an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) Hà Nội Đặng Thanh Phong cho biết, ATTP không chỉ ảnh hưởng trực tiếp, thường xuyên đến sức khỏe mà còn liên quan hiệu quả phát triển kinh tế, thương mại, du lịch và an sinh xã hội.
Rõ ràng vấn đề ATTP ngày càng được nhìn nhận có tầm quan trọng đặc biệt. Thực phẩm an toàn đóng góp to lớn đối với việc cải thiện sức khoẻ con người và chất lượng cuộc sống cũng như về lâu dài, đối với phát triển giống nòi của dân tộc.
Tại Hà Nội, công tác quản lý ATTP đã được chú trọng đặc biệt các BATT đã được kiểm soát. Tuy nhiên, những năm qua vẫn xảy ra ngộ độc thực phẩm, các bệnh truyền qua thực phẩm nguyên nhân chủ yếu là thực hiện các quy định về bảo đảm ATTP chưa đảm bảo, đặc biệt nguồn gốc nguyên liệu chế biến thực phẩm chưa được kiểm soát một cách chặt chẽ, nhận thức của người tham gia chế biến còn hạn chế.
Để tăng cường công tác quản lý ATTP, phòng chống ngộ độc thực phẩm, các bệnh truyền qua thực phẩm tại BATT trên địa bàn TP nhằm kiểm soát được nguồn gốc nguyên liệu thực phẩm an toàn tới các BATT bảo vệ sức khỏe học sinh.
Năm 2022, TP đã ban hành kế hoạch triển kha thí điểm mô hình kiểm soát ATTP tại BATT trường tiểu học thuộc 5 quận; 5 huyện trên địa bàn Hà Nội với mục tiêu “Tăng cường kiểm soát ATTP tại BATT nhằm đẩy mạnh công tác quản lý, chủ động phòng, chống ngộ độc thực phẩm và các bệnh truyền qua thực phẩm, khống chế không để ngộ độc thực phẩm đông người mắc và tử vong do ngộ độc thực phẩm”.
Mô hình tập trung vào những nhiệm vụ: Đối với tuyến TP, Sở Y tế chỉ đạo các quận huyện tăng cường ATTP tại BATT trường tiểu học trên địa bàn 5 quận, 5 huyện. Các địa phương tổ chức nâng cao kiến thức cho cán bộ lãnh đạo quản lý tại các trường có bếp ăn bán trú. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức ATTP cho người lãnh đạo quản lý, người chế biến kinh doanh, đặc biệt là giáo viên, học sinh.
Sở Y tế chỉ đạo tuyến quận, huyện kiểm tra, giám sát điều kiện ATTP tại BATT trường tiểu học trên địa bàn quản lý theo phân cấp tập trung kiểm tra, truy xuất nguồn gốc thực phẩm đưa vào BATT, xét nghiệm nhanh, lấy mẫu thục phẩm đánh giá nguy cơ ô nhiễm thực phẩm. Kiên quyết xử lý vi phạm các BATT khi có dấu hiệu vi phạm hành chính trong lĩnh vực ATTP.
Bên cạnh đó, các địa phương giám sát chặt chẽ ngộ độc thực phẩm, các bệnh truyền qua thực phẩm và các sự cố liên quan đến ATTP.
Báo cáo kết quả sau 2 năm triển khai mô hình, Trưởng phòng Chuyên môn Nghiệp vụ, Chi cục ATVSTP Hà Nội Lê Thị Hằng cho biết, năm 2022, TP đã xây dựng mô hình “Kiểm soát ATTP BATT trường tiểu học tại 5 quận, 5 huyện trên địa bàn Hà Nội” với tổng số 215 trường tiểu học tham gia mô hình.
Qua triển khai mô hình, có 214 trường (tại các quận huyện Đống Đa, Hoàn Kiếm, Nam Từ Liêm, Thanh Xuân, Long Biên, Ba Vì, Đông Anh, Đan Phượng, Phúc Thọ, Quốc Oai) có BATT tham gia mô hình. Trong đó, tự nấu có 17 trường (7,9%); thuê nhà thầu nấu ăn tại trường tại 134 trường (62,6%); mua suất ăn sẵn có 63 trường (29,4%).
Trong 214 trường có 237.470 học sinh, trong đó ăn bán trú 169.377 học sinh (tỷ lệ 71,3% học sinh ăn bán trú); có 2.150 người tham gia chế biến. Tổng số đơn vị cung cấp nguyên liệu chế biến thực phẩm: 305 cơ sở (Tại TP có 256 cơ sở (83,9%), ngoài TP có 49 cơ sở ( 16,1%), tập trung vào nhóm rau, thuỷ, hải sản, một số mặt hàng thịt…
Kết quả triển khai ban đầu đạt được kết quả: Kiến thức, thực hành của người lãnh đạo quản lý về ATTP đạt tỷ lệ 93,4%; người tham gia chế biến thực phẩm tỷ lệ đạt 94,5%; điều kiện cơ sở tại bếp ăn tập thể đạt 84,7%.
Trong 2 năm 2022 – 2023, TP đã tổ chức 3 đợt giám sát kiểm tra truy xuất nguồn gốc thực phẩm tại 31 bếp ăn tập thể trường tiểu học và 24 cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm cung cấp nguyên liệu cho bếp ăn tập thể trường tiểu học tại 5 quận 5 huyện triển khai mô hình. Trong đó 20 cơ sở cung cấp rau củ quả; 1 cơ sở giò chả; 1 cơ sở sản xuất bánh ngọt; 2 cơ sở sản xuất thịt gia súc, gia cầm.
Về thủ tục pháp lý, có 27/31 BATT ghi chép sổ kiểm thực 3 bước đúng theo quy định (tỷ lệ đạt 87,1%); còn 12,9% (04/31) ghi chép chưa đầy đủ theo quy định (chưa rõ ràng về nơi cung cấp nguyên liệu thực phẩm).
Về điều kiện thực tế, có 28/31 cơ sở đạt (tỷ lệ 90,3%); còn 3/31 cơ sở (9,7%) BATT tồn tại về cơ sở vật chất như khu vực kho sắp xếp lộn xộn, cơ sở vật chất xuống cấp, chế độ vệ sinh chưa đảm bảo, thùng rác chưa có nắp đậy, còn côn trùng trong khu vực chế biến, chưa bố trí phòng riêng để giao nhận suất ăn.
Trong quá trình kiểm tra, giám sát và truy xuất nguồn gốc thực phẩm tại các BATT trường tiểu học và các cơ sở sản xuất, chế biến kinh doanh thực phẩm đã tiến hành lấy 220 mẫu, đánh giá nguy cơ ô nhiễm thực phẩm. Kết quả có 16 mẫu nhiễm vi khuẩn.
Qua 2 năm, các đoàn kiểm tra đã kiểm tra truy xuất nguồn gốc 24 cơ sở sản xuất chế biến, kinh doanh thực phẩm cung cấp nguyên liệu cho BATT.
Tại tuyến quận, huyện, qua 2 năm triển khai, ngành đã tổ chức đoàn kiểm tra, giám sát đánh giá điều kiện ATTP tại các BATT trường học vào đầu năm học. 214/214 cơ sở (tỷ lệ 100%) được kiểm tra; trong đó, 202 cơ sở đạt điều kiện ATTP theo quy định, chiếm tỷ lệ 94,4% (tăng 9,4% so với kế hoạch). Qua kiểm tra, các đoàn kiểm tra, giám sát đã xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực ATTP hơn 241 triệu đồng/12 cơ sở, nhắc nhở tại chỗ 198 cơ sở.
Trong 2 năm triển khai mô hình ghi nhận 1 vụ ngộ độc thực phẩm, với 72 học sinh mắc, không có tử vong, nguyên nhân do vi sinh. 214 trường có ghi chép sổ theo dõi ngộ độc thực phẩm, bệnh truyền qua thực phẩm, đã xây dựng được phương án xử lý, phân công nhiệm vụ cụ thể, phương án khắc phục sự cố khi xảy ra ngộ độc thực phẩm, bệnh truyền qua thực phẩm.
Tiếp tục nhân rộng mô hình, đảm bảo ATTP, phòng, chống ngộ độc thực phẩm
Sau 2 năm triển khai mô hình “Kiểm soát ATTP tại BATT trường tiểu học thuộc 5 quận, 5 huyện trên địa bàn TP Hà Nội” được sự quan tâm của các cấp, ngành đã phối hợp chặt chẽ triển khai một cách đồng bộ các hoạt động của mô hình từ TP tới quận, huyện và phường, xã.
Công tác triển khai mô hình đã nhận được sự đồng thuận của các cấp, ngành và nhà trường, cơ sở kinh doanh thực phẩm và đặc biệt được sự hưởng ứng tích cực của phụ huynh học sinh.
Xác định rõ đối tượng can thiệp và phương pháp can thiệp chính: Hướng dẫn thực hành các điều kiện ATTP tại bếp ăn tập thể, truyền thông giáo dục kiến thức về ATTP, nâng cao được kiến thức, thực hành của người chế biến thực phẩm và nâng cao được kiến thức, thực hành của người lãnh đạo quản lý và học sinh.
Đa số các trường đã chấp hành đầy đủ các quy định về bảo đảm ATTP, ký hợp đồng với các đơn vị cung cấp suất ăn có đủ hồ sơ năng lực, nghiêm túc công khai bản cam kết đảm bảo ATTP/Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP và danh sách nguồn gốc thực phẩm tại bảng tin nhà trường.
Chủ động kiểm soát nguồn gốc thực phẩm sử dụng trong các bếp ăn tập thể và công khai các đơn vị cung cấp nguyên liệu chế biến thực phẩm, chủ động xây dựng phương án phòng chống ngộ độc thực phẩm và các bệnh truyền qua thực phẩm kết hợp với công tác phòng chống dịch bệnh.
100% các trường thành lập tổ tự giám sát ATTP thường xuyên kiểm soát cả quá trình chế biến thực phẩm.
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện vẫn còn một số tồn tại như việc truy xuất nguồn gốc thực phẩm cung cấp cho BATT chưa được triển khai thường xuyên và đến tận cơ sở nuôi trồng, giết mổ. Điều kiện vật chất của một số trường xuống cấp nhưng chưa cải tạo nâng cấp kịp thời, nhân viên tham gia chế biến thực phẩm chưa chấp hành đầy đủ chế độ vệ sinh cá nhân theo quy định.
Để tăng cường công tác quản lý ATTP, kiểm soát được các nguyên liệu đầu vào, nhằm tìm ra các giải pháp thiết thực trong công tác quản lý ATTP, tại hội nghị, các địa phương đã chia sẻ kinh nghiệm, đóng góp những ý kiến thiết thực xây dựng hệ thống quản lý về ATTP và tìm ra các giải pháp trong công tác quản lý ATTP.
Phát biểu tại hội nghị, Phó Cục trưởng Cục ATTP, Bộ Y tế Nguyễn Hùng Long ghi nhận, đánh giá cao công tác đảm bảo ATTP của Hà Nội theo trọng tâm, trọng điểm hàng năm để từ đó nhân rộng ra toàn TP. Các hoạt động đã đạt được những kết quả rõ rệt. Trong khi cả nước, số vụ ngộ độc thực phẩm xảy ra liên tục, tăng gấp đôi năm trước, Hà Nội chỉ để xảy ra một vụ ngộ độc thực phẩm tại trường học trong năm qua.
Tuy nhiên, Phó Cục trưởng Cục ATTP nhấn mạnh, toàn TP cần có kế hoạch nhân rộng các mô hình tới các quận, huyện còn lại. Từ đó rút ra các kinh nghiệm, nhân rộng mô hình đạt hiệu quả để hướng dẫn các tỉnh, TP khác. Ngoài ra, Sở Y tế và Sở GD&ĐT Hà Nội cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn trong quá trình triển khai thanh kiểm tra, nêu cao trách nhiệm và sự quan tâm của hiệu trưởng các trường với mục tiêu cuối cùng là đảm bảo ATTP, phòng, chống ngộ độc thực phẩm.
Phát biểu kết luận hội nghị, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Vũ Cao Cương nhấn mạnh, đây là một nội dung quan trọng về công tác đảm bảo an ninh ATTP của Trung ương. Việc đảm bảo ATTP trong trường học liên quan đến bữa ăn học đường, phát triển thể chất, sức khoẻ tinh thần cho thế hệ mầm non tương lại của đất nước.
Thực tế, quá trình kiểm tra các trường học của các quận, huyện vẫn còn nhiều vấn đề còn tồn tại. Do đó, khi nhân rộng mô hình cần chú ý làm rõ một số nội dung: Các cơ quan quản lý cần phối hợp "rõ người rõ việc", kế hoạch liên ngành phối hợp. Xây dựng mang tính nguyên tắc một cách thống nhất về mặt chuyên môn tạo thuận tiện khi nhân rộng các mô hình.
Hướng dẫn cụ thể các trung tâm y tế, Phòng Y tế các quận, huyện, đặc biệt là trong công tác truy xuất nguồn gốc một cách triệt để. Đảm bảo điều kiện vật chất trang thiết bị, tăng cường phòng chống các sự cố về ATTP, xây dựng quy trình xử lý sự cố ATTP.... Các cấp chính quyền, trong đó có Phòng Y tế, Phòng Giáo dục, các trường học có sự phối hợp chặt chẽ để các mô hình sẽ tiếp tục được nhân rộng trong năm 2024.
