Hoàn thiện chính sách thuế, bảo đảm công bằng

Thuế vàng cần linh hoạt, không đánh vào tích trữ chính đáng

Tham gia thảo luận, đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường cho rằng, việc sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân là cần thiết, bởi trong thời gian qua, các yếu tố về giá cả, mức thu nhập và chi tiêu của người dân đã biến động mạnh. Do đó, việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh cần được thực hiện kịp thời và linh hoạt hơn.

Đại biểu đồng tình với quy định mới là giao Chính phủ quyết định mức giảm trừ gia cảnh dựa trên biến động giá và thu nhập, thay vì quy định cứng trong luật. Tuy nhiên, cần nêu rõ nguyên tắc điều chỉnh: Mức giảm trừ phải phù hợp với mức cao nhất của biến động giá hoặc thu nhập, để người dân không bị đánh thuế trên phần thu nhập đáng ra dùng cho chi tiêu thiết yếu.

Góp ý về thuế thu nhập đối với hộ, cá nhân kinh doanh, đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng, việc quy định mức doanh thu 200 triệu đồng/năm là ngưỡng chịu thuế là chưa công bằng, vì doanh thu không phản ánh đúng thu nhập thực tế.

Đại biểu Hoàng Văn Cường dẫn chứng: “Một hộ bán hàng hóa có doanh thu 200 triệu đồng nhưng lợi nhuận chỉ 10 triệu đồng, trong khi hộ cắt tóc có cùng doanh thu lại có thể lãi tới 150 triệu đồng. Nếu cùng áp thuế như nhau là không hợp lý”. Vì vậy, đại biểu đề nghị phải đánh thuế theo thu nhập, không theo doanh thu, đồng thời phân nhóm ngành nghề kinh doanh để áp dụng mức thuế phù hợp - như nhóm thương mại, dịch vụ hay sản xuất.

Về thuế thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, đại biểu cho rằng cách tính “2% trên giá trị chuyển nhượng” hiện nay còn chưa hợp lý. “Người bán căn nhà duy nhất của mình để mua nhà khác phục vụ nhu cầu chính đáng cũng phải nộp 2% thuế, rồi thêm 0,5% lệ phí trước bạ khi mua nhà mới, tổng cộng mất 2,5%. Trong khi đó, người mua đi bán lại bất động sản để đầu cơ lại chịu thuế ngang bằng” - đại biểu phân tích.

Đại biểu Hoàng Văn Cường đề nghị miễn thuế cho người bán căn nhà duy nhất và đánh thuế cao đối với người mua đi bán lại trong thời gian ngắn, tương tự chính sách ở nhiều quốc gia. Nhờ cơ sở dữ liệu đất đai, cơ quan quản lý hoàn toàn có thể theo dõi, đánh thuế hợp lý với người đầu cơ, góp phần bình ổn thị trường.

Đề cập đến chính sách thuế vàng, đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng, mức thuế 0,1% với giao dịch mua bán vàng không cao nhưng cần xem xét thận trọng, bởi vàng là tài sản tích trữ hợp pháp của người dân. Tuy nhiên, khi thị trường vàng biến động mạnh, dòng tiền đổ vào đầu cơ vàng có thể làm tăng giá trong nước, gây chênh lệch với thế giới và gây áp lực lên tỷ giá, ảnh hưởng đến sản xuất và xuất khẩu.

Do đó, đại biểu đề nghị quy định Chính phủ được quyền áp dụng thuế vàng tạm thời trong trường hợp thị trường biến động bất thường, nhằm ổn định thị trường chứ không phải là chính sách thường xuyên.

Giúp người nộp thuế cảm thấy “tự hào khi được đóng góp cho ngân sách”

Phát biểu thảo luận, đại biểu Quốc hội Lê Quân nhấn mạnh, thuế thu nhập cá nhân phải được thiết kế để bảo đảm công bằng và tạo động lực làm việc, cống hiến, giúp người nộp thuế cảm thấy “tự hào khi được đóng góp cho ngân sách”. Mức giảm trừ gia cảnh hiện nay chỉ mang tính tạm chấp nhận, song chưa có cơ chế điều chỉnh linh hoạt như tiền lương cơ sở hoặc lương tối thiểu.

Vì vậy, đại biểu đề nghị bổ sung quy định giao Chính phủ điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh phù hợp với biến động thu nhập, giá cả và đời sống dân cư.

Đại biểu Quốc hội Lê Quân đề xuất cần làm rõ quy định miễn thuế thu nhập đối với các trường hợp chuyển nhượng, tặng cho bất động sản trong quan hệ gia đình, tránh cách hiểu khác nhau gây vướng mắc trong thực tiễn.

Đại biểu cũng đề xuất miễn thuế đối với thu nhập làm thêm giờ, làm ban đêm trong phạm vi thu nhập thấp, giúp người lao động đỡ gánh nặng kê khai và khuyến khích họ cải thiện đời sống.

Cùng với đó, mở rộng diện miễn thuế đối với học bổng do cá nhân tài trợ cho học sinh, sinh viên thông qua các trường, thay vì chỉ áp dụng cho học bổng từ ngân sách hoặc tổ chức. “Nhiều học bổng giá trị lớn đến từ cá nhân, nếu phải kê khai thuế sẽ làm phức tạp thủ tục và giảm động lực hỗ trợ giáo dục” - ông phân tích.

Đại biểu đề xuất xem xét miễn thuế chuyển nhượng cho người sở hữu nhà tái định cư, bởi đây là nhóm đối tượng yếu thế, thường chịu nhiều thiệt thòi trong quá trình giải phóng mặt bằng.

Đồng quan điểm, đại biểu Quốc hội Lê Nhật Thành đề nghị, cần nghiên cứu, bổ sung quy định miễn thuế cho phần "tiền làm thêm giờ", "tiền ca đêm” do các khoản thu nhập trên có tính động viên người lao động. Việc đánh thuế sẽ làm giảm tính khuyến khích của các chính sách thưởng, thưởng vượt năng suất lao động..., đồng thời gây thiệt thòi cho người lao động (nhất là lao động làm ca đêm, làm thêm giờ, lao động phổ thông).

“Đối với thu nhập chịu thuế từ thừa kế, quà tặng, cần làm rõ tiêu chí xác định tài sản không đăng ký để đảm bảo tính minh bạch và tránh áp dụng tùy tiện” - đại biểu Quốc hội Lê Nhật Thành nêu quan điểm.