Hoạt động nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội: Cần cơ chế đặc thù

Điểm “trúng huyệt” nhiều vấn đề của thành phố

Năm 2021, dù có nhiều khó khăn, thách thức do dịch Covid-19, song Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội đã thực hiện tốt các nhiệm vụ thường xuyên và đột xuất theo chức năng, nhiệm vụ được TP giao, như: “Nghiên cứu, đánh giá tác động của chính sách được đề xuất trong hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Thủ đô (sửa đổi) năm 2021”; “Báo cáo đánh giá thực hiện các Quy hoạch TP Hà Nội thời kỳ 2011-2020”; “Khảo sát đánh giá hiệu quả xe buýt nhanh BRT số 01”.  Đồng thời, chủ động nghiên cứu, xây dựng các báo cáo chuyên đề như: “Đánh giá tình hình và đề xuất giải pháp quản lý chất thải rắn sinh hoạt TP Hà Nội”; “Một số vấn đề về công tác cải tạo chung cư cũ trên địa bàn Hà Nội”; “Phát triển kinh tế chia sẻ trên địa bàn TP Hà Nội trong bối cảnh hiện nay”; "Báo cáo đánh giá công tác an sinh xã hội trong bối cảnh đại dịch Covid-19"; "Báo cáo đề xuất một số nhiệm vụ, giải pháp phục hồi kinh tế trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19"...

Cùng với đó, tiếp tục thực hiện nhiệm vụ theo dõi, báo cáo về dự báo thị trường, tỉ giá ngoại tệ... khuyến cáo cho các cơ quan nhà nước TP phục vụ quản lý, DN phục vụ kế hoạch sản xuất kinh doanh, nhập khẩu. Phối hợp Đại học Thủ đô Hà Nội tổ chức hội thảo khoa học “Phát triển nguồn nhân lực cho chuyển đổi số trên địa bàn TP đến năm 2025 tầm nhìn đến năm 2030”.

Ngoài ra, Viện đang thực hiện 2 đề tài tuyển chọn qua kênh Sở KH&CN: “Nghiên cứu tác động của đô thị hóa nhanh đến phát triển bền vững khu vực ngoại thành Hà Nội”; “Tác động của di dân tự do đối với phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội”.

Phát biểu tại hội nghị, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Hà Minh Hải đánh giá cao các những kết quả mà Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế  - xã hội Hà Nội đã đạt được trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19. Thời gian qua, Viện đã đi đều cả “2 chân” - nghiên cứu và tham mưu. Bên cạnh những nghiên cứu mang tính dài hạn thông qua các đề tài khoa học, Viện đã có nhiều báo cáo nhanh, bám sát tình hình thực tiễn của TP, đề xuất nhiều giải pháp góp phần giải quyết các vấn đề bức xúc, phát sinh trong hoạt động quản lý nhà nước. Chất lượng báo cáo được nâng lên đáng kể. Những sản phẩm nghiên cứu của Viện mang tính cụ thể, thực tiễn, đã “điểm trúng huyệt” những vấn đề điểm nghẽn của TP Hà Nội. Các nhiệm vụ nghiên cứu khoa học trên các lĩnh vực kinh tế - xã hội, xây dựng chính quyền được tập trung triển khai, bảo đảm chất lượng, tiến độ.

Bên cạnh đó, Viện cũng đã có những đổi mới, tăng cường phối hợp với các cơ quan thuộc UBND TP, các đồng chí chuyên gia hàng đầu của TP trong việc triển khai nhiệm vụ nghiên cứu khoa học và nhiệm vụ chính trị được giao. Đã quan tâm tham mưu, từng bước hoàn thiện thể chế về hoạt động và phát triển Viện. Chủ động xây dựng, báo cáo TP phê duyệt Chiến lược phát triển Viện đến năm 2030, tầm nhìn đến 2045; đề xuất giải quyết một số khó khăn, vướng mắc trong quy trình giao, thực hiện nhiệm vụ khoa học.

Cần cơ chế đặc thù

Mặc dù đã đạt được những kết quả nhất định, song, theo lãnh đạo Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội, thực tế hiện nay hoạt động nghiên cứu của Viện còn khá nhiều khó khăn, bất cập. Cụ thể, cơ chế, chính sách hoạt động, nhất là về nghiên cứu khoa học, cơ chế tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập còn nhiều bất cập; quy trình thực hiện các nhiệm vụ còn có những vướng mắc. Tổ chức, bộ máy của Viện mặc dù đã được kiện toàn, song cần nghiên cứu, học tập kinh nghiệm trong nước và quốc tế để đề xuất mô hình tổ chức hợp lý, hoạt động hiệu quả, để cán bộ yên tâm công tác; cần có cơ chế thu hút người có năng lực chuyên môn sâu về làm việc tại Viện.

Ngoài ra, đội ngũ nghiên cứu viên, viên chức của Viện đã được kiện toàn bước đầu, song còn thiếu những nghiên cứu viên có năng lực thực tiễn, kinh nghiệm nghiên cứu khoa học, là các chuyên gia đầu ngành có trình độ chuyên môn sâu và uy tín cao trên các lĩnh vực.

Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Nguyễn Ngọc Kỳ chia sẻ thêm, năm 2022 bám sát nhiệm vụ chính trị của TP Hà Nội và đòi hỏi của tình hình thực tiễn, Viện tiếp tục kiện toàn, ổn định tổ chức bộ máy, phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo, tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao. Nâng cao chất lượng, gắn kết chặt chẽ giữa công tác nghiên cứu khoa học và tham mưu, đề xuất với Thành ủy, HĐND, UBND TP trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, ban hành cơ chế, chính sách và tổ chức triển khai thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô.

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Hà Minh Hải đề nghị Viện triển khai đồng bộ các giải pháp, thực hiện có hiệu quả công tác nghiên cứu khoa học, chuẩn bị luận cứ để TP ban hành, tổ chức thực hiện các cơ chế, chính sách phát triển Thủ đô trong tình hình mới. Phối hợp tham mưu thực hiện thống nhất các nhiệm vụ liên quan đến việc xây dựng, khai thác cơ sở dữ liệu kinh tế - xã hội; thu thập, tính toán các chỉ số phục vụ theo dõi, đánh giá thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP, các cơ chế, chính sách phát triển Thủ đô. Tiếp tục rà soát, kiện toàn tổ chức bộ máy của Viện bảo đảm tinh gọn, hoạt động hiệu quả. Phối hợp với các sở, ngành: Khoa học và Công nghệ, Tài chính, Nội vụ xây dựng, đề xuất với TP các cơ chế, chính sách phát triển khoa học và công nghệ, cơ chế để Viện có thể hoàn thành tốt các nhiệm vụ TP giao.

Ghi nhận những kết quả của Viện Nghiên cứu kinh tế xã hội Hà Nội đã đạt được trong năm 2021, TP đã tặng Cờ thi đua cho 1 tập thể thuộc Viện; tặng  Bằng khen cho 2 cá nhân; 1 tập thể được nhận danh hiệu tập thể xuất sắc.