Hồi sinh kỳ diệu sau 5 ngày ngừng tim

Chị Mai Thị L., bị dị ứng thuốc, được đưa đến BV Hùng Vương (Phú Thọ) khám. Bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị sốc phản vệ, được xử trí với các thuốc chống dị ứng nhưng tình trạng còn nặng lên. Bệnh nhân hôn mê, co giật, suy hô hấp nặng và ngừng tuần hoàn.

Sau 20 phút được cấp cứu ngừng tuần hoàn, bệnh nhân tim đập trở lại và tiếp tục được đặt nội khí quản, thở máy. Nhận định đây là trường hợp phản vệ nguy kịch với các diễn biến phức tạp, nguy cơ tử vong cao, BV Hùng Vương lập tức hội chẩn qua điện thoại với GS.TS Nguyễn Gia Bình - nguyên Trưởng khoa Hồi sức tích cực, BV Bạch Mai. Không chậm trễ, một đội cấp cứu và bác sĩ Phạm Thế Thạch - Khoa Hồi sức tích cực được lệnh lên đường hộ tống bệnh nhân về BV Bạch Mai.

Chạy đua với thời gian, chỉ trong khoảng 15 phút sau khi về đến BV Bạch Mai, máy ECMO đã được kết nối với bệnh nhân: Nhịp tim giảm từ 170 xuống 120 và 80 lần/phút và ngừng đập, điện tâm đồ là đường thẳng, siêu âm thấy tim gần như không hoạt động co bóp. Tình trạng này kéo dài liên tục 5 ngày trong sự lo lắng của thầy thuốc và gia đình bệnh nhân. Nhưng các thầy thuốc Khoa Hồi sức tích không bỏ cuộc, tiếp tục chiến đấu với thần chết bởi một tia hy vọng: Cấu véo bệnh nhân thấy còn đáp ứng nhẹ.

Đến ngày thứ 6, một chút hy vọng lóe lên khi tim bắt đầu hoạt động trở lại trên máy theo dõi, nhịp tăng từ 50 lên đến 90 lần/phút, siêu âm thấy tim bắt đầu co bóp tốt hơn nhưng tình trạng suy đa tạng chưa cải thiện. Bệnh nhân tiếp tục được chạy ECMO, lọc máu liên tục, thở máy, truyền các chế phẩm máu, kháng sinh, duy trì thuốc chống đông… Đến ngày thứ 12, tim có dấu hiệu hồi phục tốt hơn, ý thức tốt hơn, bệnh nhân ngừng thở máy ECMO. Đến ngày thứ 20, bệnh nhân tỉnh táo, hết suy đa tạng, rút nội khí quản, thở oxy liều thấp, tập phục hồi chức năng. Ngày thứ 25, bệnh nhân đã tự đi lại được, không phải thở oxy.

Đánh giá về ca bệnh này, GS.TS Nguyễn Gia Bình khẳng định: Đối với các kỹ thuật cấp cứu ngừng tuần hoàn, vai trò quan trọng nhất là phải chẩn đoán sớm và cấp cứu kịp thời trong vòng khoảng 10 - 15 giây mới hi vọng cứu được não bệnh nhân. Trong trường hợp này, bệnh nhân ngừng tim tới 3 lần và dù tim không hoạt động trong vòng 5 ngày nhưng nhờ kỹ thuật ECMO, máu được trộn oxy để nuôi dưỡng các cơ quan, giúp tim và phổi được nghỉ ngơi và có thời gian hồi phục. “Đây là trường hợp mà trong suốt 40 năm trong nghề tôi mới gặp lần đầu, trên thế giới cũng vậy, chưa có trường hợp nào ngừng tim tới 5 ngày được cứu sống và hồi phục hoàn toàn – không để lại bất kỳ một khiếm khuyết nào về vận động cũng như tinh thần như bệnh nhân L.”.

Thành công này đã mở ra cơ hội mới cho những trường hợp cấp cứu suy tim cấp nặng không đáp ứng với các kỹ thuật cấp cứu ngừng tuần hoàn thông thường.