Tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất
Theo thông tin từ UBND xã Tráng Việt, năm 1996, Hợp tác xã Nông nghiệp Đông Cao tổ chức cho thuê thầu đất nông nghiệp công ích (đất quỹ 2) với tổng diện tích 77.419m2; thời hạn cho thuê thầu là 20 năm, từ ngày 30/3/1996 đến ngày 30/3/2016. Khu đất có vị trí chạy dọc giáp tuyến đê tả sông Hồng.
Ban đầu chỉ có 13 người trúng thầu 15 lô đất. Sau khi trúng thầu, người trúng thầu đã thực hiện việc chuyển nhượng, chia tách cho các hộ gia đình khác thành 31 thửa với 29 hộ dân. Quá trình thuê đất, các hộ đã tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng; thực hiện việc cải tạo và xây dựng công trình nhà ở, tường rào, chuồng trại chăn nuôi, dịch vụ nhà hàng, trồng cây lâu năm…
Trong quá trình sử dụng đất, trải qua các giai đoạn khác nhau, có một số hộ đã được Nhà nước thu hồi để giao và cho thuê đất nhằm thực hiện các dự án và tự nguyện bàn giao mặt bằng đất của một số hộ cho UBND xã Tráng Việt quản lý. Tuy nhiên, vẫn còn 18 hộ gia đình, cá nhân không chấp thuận với chủ trương thu hồi đất nông nghiệp công ích sau khi hết thời hạn cho thuê.
Theo đó, ngày 10/1/2017, UBND xã Tráng Việt đã ban hành Thông báo số 02/TB-UBND, thông báo về việc thanh lý hợp đồng thuộc khu vực Ao Cá chân đê, thôn Đông Cao. Việc chấm dứt hợp đồng được thực hiện theo quy định tại Điều 422 của Bộ luật Dân sự 2015 và Điều 65 Luật Đất đai 2013. Dù vậy, 18 hộ dân không đồng tình với quyết định của UBND xã Tráng Việt.
Giải quyết khiếu nại của người dân
Liên quan đến bồi thường, hỗ trợ kinh phí cho 18 hộ dân, UBND xã Tráng Việt cho biết, do hợp đồng thuê đất đã chấm dứt từ năm 2016 và không được gia hạn nên các hộ dân không phải đang sử dụng đất cho nên không được bồi thường chi phí đầu tư còn lại vào đất.
Không đồng ý với Thông báo số 02/TB-UBND của UBND xã Tráng Việt, các hộ dân tiếp tục có đơn khiếu nại gửi UBND xã, UBND huyện Mê Linh. UBND huyện đã báo cáo UBND TP, Sở TN&MT Hà Nội xin ý kiến chỉ đạo. Thực hiện chỉ đạo của UBND TP, ngày 1/11/2017 Sở TN&MT Hà Nội đã ban hành Văn bản số 9249/STNMT-CCQLĐĐ về việc sử dụng đất công ích trên địa bàn huyện Mê Linh.
Trong văn bản, Sở TN&MT Hà Nội khẳng định: “Việc các hộ gia đình thuê đất công ích đã đầu tư xây dựng công trình là để phục vụ hoạt động kinh doanh dịch vụ trong thời hạn thuê đất đã được xác định. Do đó, sau khi hết thời hạn cho thuê đất, UBND xã Tráng Việt không có trách nhiệm phải hỗ trợ tài sản trên đất mà các hộ đã đầu tư xây dựng”.
Trên cơ sở Văn bản số 9249/STNMT-CCQLĐĐ của Sở TN&MT Hà Nội và chỉ đạo của UBND huyện Mê Linh tại Văn bản số 6572/UBND-TNMT ngày 28/11/2017, ngày 28/6/2018 UBND xã Tráng Việt đã ban hành Văn bản số 100/UBND-HC về việc trả lời đơn đề nghị của công dân; trong đó khẳng định việc các hộ dân đề nghị gia hạn hợp đồng là không có cơ sở.
Không đồng ý với các nội dung trả lời của các cấp, các hộ dân tiếp tục khiếu nại Thông báo thanh lý hợp đồng và Thông báo thu dọn tài sản của UBND xã Tráng Việt. Ngày 25/4/2022, UBND xã Tráng Việt đã ban hành các Quyết định từ số 205/QĐ-UBND đến số 221/QĐ-UBND về việc giải quyết khiếu nại đối với các hộ dân.
Không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại của UBND xã Tráng Việt, các hộ dân tiếp tục khiếu nại đến UBND huyện và được UBND huyện thụ lý giải quyết. Ngày 27/2/2023, UBND huyện Mê Linh đã ban hành các Quyết định từ số 946/QĐ-UBND đến số 961/QĐ-UBND về việc giải quyết khiếu nại (lần 2) đối với các hộ có đơn khiếu nại.
Ngày 17/3/2023, UBND huyện Mê Linh tiếp tục ban hành các Thông báo từ số 614/TB-UBND đến số 626/TB-UBND về việc không thụ lý giải quyết khiếu nại; căn cứ theo khoản 7 Điều 11 Luật Khiếu nại năm 2011 các khiếu nại không được thụ lý giải quyết “khiếu nại đã có quyết định giải quyết khiếu nại lần hai”.
Việc giải toả diễn ra trong yên bình
Căn cứ quy định pháp luật, nhằm chấn chỉnh vi phạm về đất đai, trật tự xây dựng, UBND xã Tráng Việt đã xây dựng kế hoạch về cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả đối với 18 hộ gia đình, cá nhân. Ngày 19/4, lực lượng chức năng của huyện Mê Linh, xã Tráng Việt đã tổ chức giải toả các công trình vi phạm để bàn giao diện tích đất đã hết thời hạn thuê thầu cho UBND xã Tráng Việt quản lý theo quy định.
Ghi nhận của phóng viên cho thấy, hầu hết trong số 18 hộ dân đều chấp hành việc tự tháo dỡ các công trình vi phạm. Trong ngày 19/4, không xảy ra các trường hợp tổ chức, cá nhân phản ứng gay gắt với quyết định của UBND xã, cũng như có các hành vi chống đối lực lượng chức năng làm nhiệm vụ. Trước đó, UBND xã Tráng Việt cũng đã thông báo và cho phép các hộ dân tự tháo dỡ để bảo vệ tài sản.
Theo Phó Chủ tịch UBND huyện Mê Linh Lê Văn Khương, việc giải toả vi phạm, thu hồi khu đất Ao Cá khi hết thời hạn cho thuê nhằm thực hiện nghiêm Chỉ thị 13-CT/TU và Chỉ thị số 14-CT/TU ngày 2/3/2022 của Ban Thường vụ Thành uỷ Hà Nội; Kết luận số 199-TB/UBKTTU ngày 29/11/2019 của Ủy ban Kiểm tra Thành ủy Hà Nội về thông báo kết quả giám sát đất công ích trên địa bàn huyện Mê Linh, trong đó có liên quan đến đất khu Ao Cá, thôn Đông Cao, xã Tráng Việt.
Điều này còn nhằm đảm bảo sự nghiêm minh của Luật Đất đai cũng như thực hiện công tác quản lý của Nhà nước về đất đai tại địa phương, giải quyết bức xúc tồn tại kéo dài từ năm 2016 đến nay, góp phần xây dựng lòng tin trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân trên địa bàn xã.
Việc sử dụng đất khi hết hạn hợp đồng của các hộ dân tại khu vực Ao Cá, thôn Đông Cao (xã Tráng Việt) mà không được các cấp có thẩm quyền ra hạn là hành vi vi phạm chiếm đất được quy định tại Điểm a, b, c, d khoản 2 Điều 14 Nghị định số 91/2019/NĐ-CP ngày 19/11/2019 của Chính phủ. Mức phạt tiền từ 3.000.000 - 50.000.000 đồng (tương ứng với từng điểm nêu trên).
