Kết nối doanh nghiệp sản xuất và phân phối: Đầu ra an toàn cho nông sản sạch

Theo các chuyên gia, chính mối quan hệ lỏng lẻo giữa DN sản xuất với DN phân phối đã gây khó cho tiêu thụ sản phẩm nông sản thông qua hệ thống bán lẻ hiện đại.

Hà Nội có 12.000ha rau an toàn, sản lượng đạt gần 700.000 tấn/năm, đáp ứng khoảng 70% nhu cầu của người tiêu dùng Thủ đô. Theo quy hoạch mạng lưới rau an toàn định hướng đến năm 2020, diện tích sản xuất rau toàn TP là 16.276,7ha. Tuy nhiên, việc kết nối với hệ thống bán lẻ hiện đại trong việc tiêu thụ chỉ chiếm từ 15 - 20% sản lượng.

Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Đầu tư - Thương mại - Du lịch Hà Nội (HPA) Nguyễn Thị Mai Anh cho rằng, hiện việc kết nối, tiêu thụ nông sản giữa DN sản xuất với DN bán lẻ còn khá lỏng lẻo.

Nguyên nhân là do quy hoạch vùng sản xuất nông nghiệp còn manh mún, đa phần các đơn vị sản xuất vẫn nặng tính tự phát, quy mô nhỏ lẻ. Điều này dẫn đến việc chưa hình thành các vùng sản xuất hàng hóa số lượng lớn, qua đó thu hút DN quy mô lớn tham gia sản xuất, kinh doanh sản phẩm nông nghiệp theo chuỗi.

Trước những khó khăn trong tạo dựng chuỗi liên kết cung ứng, tiêu thụ hàng hóa, tại hội nghị “Kết nối, xúc tiến thương mại tiêu thụ nông sản an toàn TP Hà Nội năm 2019” do HPA tổ chức mới đây đã có nhiều ý kiến xung quanh vấn đề này.

Giám đốc thu mua Công ty VinEco Phạm Mỹ Linh cho biết, mặc dù VinEco luôn sẵn sàng ký kết hợp đồng tiêu thụ nông sản an toàn nhưng từ 2016 đến nay VinEco chỉ có thể ký được hợp đồng tiêu thụ sản phẩm cho 1.000 hộ sản xuất.

Nguyên nhân là do quy định hàng hóa bày bán tại hệ thống siêu thị phải có đầy đủ giấy tờ kiểm định chất lượng, nguồn gốc xuất xứ hàng hóa nhưng hầu hết các hộ sản xuất, HTX cung ứng nông sản lại chưa đáp ứng được giấy tờ nên không thể đưa hàng hóa vào hệ thống siêu thị Vinmart.

Đồng quan điểm này, Giám đốc Trung tâm nông nghiệp công nghệ cao (EGreen) Phạm Văn Thủy đã chỉ ra khoảng trống giữa DN sản xuất với DN phân phối trong chuỗi liên kết hiện nay. Cụ thể, hiện DN chủ yếu sản xuất thô, không có kho lạnh dự trữ, bảo quản… nên không đảm bảo chất lượng sản phẩm; DN bán lẻ và DN sản xuất thường "mạnh ai nấy chạy" nên khó xây dựng chuỗi cung ứng.

Ðể giải bài toán trong tiêu thụ nông sản, các chuyên gia kinh tế cho rằng, giải pháp hàng đầu chính là chủ động tổ chức triển khai các hoạt động kết nối cung cầu. Tuy nhiên để làm được điều này, Giám đốc Trung tâm đào tạo Phát triển nông nghiệp hữu cơ Biobee Việt Nam Tô Xuân Việt cho rằng: Thời gian tới, các DN bán lẻ cần phối hợp chặt chẽ với DN sản xuất trong việc xây dựng các cơ chế thúc đẩy tiêu thụ nông sản an toàn theo hướng linh hoạt trong cách thức tiêu thụ sản phẩm, tiếp cận thị trường nước ngoài...

Bên cạnh đó, DN thu mua nên xây dựng những chế tài để phân biệt sản phẩm sạch với sản phẩm không an toàn bảo vệ quyền lợi của nông dân, góp phần làm minh bạch thị trường nông sản. Đặc biệt, hỗ trợ một phần vốn đầu tư cho DN sản xuất qua đó hình thành sản xuất theo chuỗi quy mô lớn mang tính vùng miền, qua đó đảm bảo nguồn hàng, hạn chế tình trạng lúc thừa lúc thiếu.

Giám đốc Công ty TNHH Thực phẩm sạch Organic Green Nguyễn Văn Chữ đề xuất, TP Hà Nội cần phối hợp chặt chẽ với bộ, ngành liên quan tham mưu Chính phủ ban hành chính sách hỗ trợ cho cơ sở, DN xây dựng chợ đầu mối nông sản an toàn qua đó tạo điều kiện cho DN Hà Nội và các tỉnh bạn giới thiệu quảng bá nông sản an toàn, đặc sản vùng miền tới người tiêu dùng Thủ đô và hệ thống bán lẻ hiện đại.

Trước những kiến nghị từ phía DN sản xuất, bán lẻ, lãnh đạo HPA nêu rõ: Trong thời gian tới, HPA sẽ đẩy mạnh việc hỗ trợ DN sản xuất kết nối với bán lẻ thông qua tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại và trang web Nông sản an toàn Hà Nội. Đồng thời chủ động nắm chắc thông tin thị trường cung cầu để chủ động tìm đầu ra cho nông sản an toàn.

Việc xây dựng chuỗi kết nối giữa DN sản xuất với DN tiêu thụ tạo nguồn hàng ổn định, giúp tiêu thụ các sản phẩm nông sản một cách bền vững, nhưng để làm được điều này đòi hỏi các DN sản xuất luôn phải đặt vấn đề chất lượng sản phẩm, ATTP, tuân thủ các thủ tục pháp lý qua đó đảm bảo tính bền vững trong quá trình kết nối tiêu thụ hàng hóa với hệ thống bán lẻ hiện đại.