Khẩn trương rà soát và giải trình nghi vấn tiêu cực trong đào tạo phi công của Vietnam Airlines

Chủ nhân của bức thư trên là ông Nguyễn Sỹ Cương - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội. Trong thư, ông Cương cho biết, đã tiếp xúc và lắng nghe phản ánh của một số phi công, trong đó có cả người nhà, đang làm việc tại hãng VNA. Từ những phản ánh này, ông Cương nhận thấy có một số vấn đề bản thân ông đánh giá là không nhỏ, uy hiếp an toàn bay nếu không được xem xét một cách nghiêm túc.

Những thông tin... động trời

Một trong những vấn đề được ông Cương đề cập đến là chất lượng đầu vào của ứng viên phi công mà nguyên nhân gây ra bắt nguồn từ chính sách “xã hội hóa” phi công. Đây là chính sách được VNA thực hiện từ năm 2013 với mong muốn tuyển chọn đủ số lượng phi công cho định hướng phát triển của hãng. “Thực tế của việc xã hội hóa trên cho thấy nhiều bất cập, cộng với chính sách khi nghỉ việc khiến nhiều phi công Việt Nam bức xúc”, ông Cương nhận định trong thư.

Theo ông Cương, trong thời kỳ bao cấp, việc tuyển chọn đầu vào để đào tạo phi công rất khắt khe nhưng kể từ khi xã hội hóa, việc tuyển chọn này chỉ mang tính hình thức vì “gần như bất kì đối tượng nào đủ tiền đóng học (của một danh sách do các trường do VNA chọn, Cục Hàng không Việt Nam phê duyệt) là có thể đi học”. Ngoài ra, phần lớn các trường dạy bay là các trường nhỏ lẻ, ít tên tuổi tại Mỹ. “Với chi phí học thấp nên chất lượng giảng dạy cũng thấp theo. Có một số môn học chỉ cần đóng tiền là có thể thi qua môn học, thậm chí đóng tiền để được ghi là đủ giờ bay”, ông Nguyễn Sỹ Cương khẳng định trong thư.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội cũng dẫn chứng trong thư về vụ việc ông cho là “lùm xùm lớn nhất” xảy ra vào năm 2015. Khi đó, trường AHART bị phá sản khiến cho nhiều học viên phải về nước giữa chừng, họ vừa mất tiền của, vừa mất thời gian. “Việc phá sản này có yếu tố lừa đảo. Người môi giới cho trường là con của một phi công trong VNA”, trích nội dung trong thư của ông Cương.

Không chỉ quá trình đào tạo nước ngoài, ông Nguyễn Sỹ Cương cho rằng, quá trình huấn luyện thực tiễn, kết hợp chuyên chở hành khách cũng tiếp tục bộc lộ những điểm yếu của cả quá trình học tập, kỹ năng, khả năng quản lý chuyến bay cũng như kỹ năng hạ cánh máy bay. “Gần đây nhất, tháng 4 có một đơn tố cáo của một học viên phi công về một số tiêu cực xảy ra trong quá trình huấn luyện”, ông Cương viết trong thư. Ngay cả quá trình huấn luyện, kiểm tra, phỏng vấn phi công, ĐB Quốc hội Nguyễn Sỹ Cương cũng chỉ ra có “hiện tượng ra giá” cho một lần phỏng vấn và nhận định việc này “ngày càng trắng trợn”.

Cụ thể, ông Cương đưa dẫn chứng, mỗi lần phỏng vấn (như phỏng vấn học viên từ Mỹ về để chuyển loại máy bay A321, phỏng vấn để chuyển loại từ Lái phụ A321 sang lái phụ loại máy bay khác như A350 hoặc B787, phỏng vấn để phỏng vấn từ lái phụ trở thành Cơ trưởng...) được “ra giá” là 20.000USD - 25.000USD/lần. “Đa số các phi công thuộc diện phỏng vấn này sẽ nhận được điện thoại trực tiếp, đề cập tới việc nộp tiền”, ông Cương phản ánh trong thư. Đặc biệt, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội còn đề cập đến một thông tin giật mình là, khi giáo viên đánh trượt học viên thì sẽ có điện thoại hoặc chỉ đạo từ cấp trên để nhân nhượng.

Bộ trưởng Bộ GTVT yêu cầu Vietnam Airlines giải trình

Từ những thông tin trên, ông Nguyễn Sỹ Cương cho rằng, thực trạng mặt bằng chất lượng phi công đang giảm sút nhiều, nguy cơ xảy ra mất an toàn rất cao. “Đó là tình trạng đã, đang và sẽ xảy ra và kết quả chất lượng phi công đa số là kém”, ông Nguyễn Sỹ Cương khẳng định trong thư gửi Bộ trưởng Thể, đồng thời kiến nghị người đứng đầu Bộ GTVT quan tâm, xem xét, có những giải pháp để chấn chỉnh những vấn đề được nêu trong thư với tư cách là cơ quan quản lý nhà nước về hàng không.

Sau khi nhận được thư của ông Nguyễn Sỹ Cương, Văn phòng Bộ GTVT đã có công văn hỏa tốc truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể gửi tới Tổng Công ty Hàng không Việt Nam. Công văn số 8109/BGTVT-VP ngày 25/7/2018 về việc báo cáo giải trình ý kiến của Đại biểu Quốc hội Nguyễn Sỹ Cương nêu rõ, Bộ trưởng Bộ GTVT nhận được ý kiến chất vấn của Đại biểu Quốc hội Nguyễn Sỹ Cương - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội về một số nội dung liên quan đến hoạt động của Tổng Công ty Hàng không Việt Nam: Chất lượng đầu vào của ứng viên phi công; tồn tại trong quá trình huấn luyện kiểm tra, phỏng vấn phi công; thời hạn khi nghỉ việc và bồi hoàn chi phí đào tạo đối với phi công.

Về việc này, Bộ trưởng Bộ GTVT yêu cầu Tổng Công ty Hàng không Việt Nam khẩn trương rà soát, có báo cáo giải trình các nội dung mà Đại biểu Quốc hội nêu trước ngày 31/7. Công văn cũng truyền đạt chỉ đạo của Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể lưu ý báo cáo giải trình phải bám sát câu hỏi và trả lời thẳng vào nội dung vấn đề, làm rõ có hoặc không tình trạng như ý kiến Đại biểu Quốc hội nêu cũng như giải pháp chấn chỉnh.