Khơi nguồn tài chính, quản trị xanh cho doanh nghiệp

Đây là lần thứ 6 sự kiện được Viện Thành viên Hội đồng quản trị Việt Nam (VIOD) tổ chức tại Hà Nội, ngày 22/11.

Thiếu cơ chế hỗ trợ

Theo Tổng Giám đốc Ngân hàng Thương mại CP Quân đội (MB) Phạm Như Ánh, ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị doanh nghiệp) và tài chính xanh là một xu hướng lâu dài. Đến một thời điểm nào đó, đây sẽ là yếu tố sống còn và yêu cầu bắt buộc.

Không chỉ doanh nghiệp gặp khó, bản thân các tổ chức tín dụng cũng đang đối mặt với nhiều vấn đề. Ông Phạm Như Ánh cho biết, danh mục phân loại xanh quốc gia hiện vẫn chưa có khung pháp lý để làm cơ sở cho các tổ chức tín dụng huy động vốn và cấp tín dụng xanh.

“Ngoài ra, các dự án đầu tư xanh cần thời gian hoàn vốn dài, chi phí đầu tư lớn, rủi ro thị trường cao. Do vậy, các tổ chức tín dụng sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc cân đối nguồn vốn để cho vay. Trong khi đó, Việt Nam vẫn thiếu cơ chế, chính sách trong việc hỗ trợ các tổ chức tín dụng tiếp cận nguồn vốn dài hạn, ưu đãi” – vị này nói. Do đó, với lãi suất ưu đãi xanh giảm 0,5 - 2% so với thông thường, nhưng nhiều doanh nghiệp lại đang bỏ lỡ

Tại Diễn đàn, Giám đốc Văn phòng Ban nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) Phạm Thị Ngọc Thủy chỉ ra, đa phần doanh nghiệp hiện không nắm được các thông tin liên quan đến chuyển đổi xanh và gặp rất nhiều áp lực về nguồn vốn đặc biệt này.

“Trong gần 2 năm qua, nhóm các doanh nghiệp đã xác định chiến lược và có mô hình chuyển đổi xanh là rất ít. Còn lại phần lớn công ty đang trong tình trạng lo âu, không biết bắt đầu từ đâu để làm” - bà Ngọc Thủy nói.

368 tỷ USD để trung hòa carbon

Vào năm 2045, Việt Nam phấn đấu trở thành quốc gia thu nhập cao. 5 năm sau đó, Việt Nam hướng đến việc đưa phát thải ròng bằng 0. Đây đều là những mục tiêu rất lớn và đòi hỏi một nguồn lực khổng lồ để thực hiện. Theo ước tính của IFC, để đạt được mục tiêu kép là thu nhập cao và trung hòa carbon, Việt Nam cần đầu tư 6,8% GDP mỗi năm từ nay đến năm 2040. Con số này tương đương 368 tỷ USD. Trong đó, một nửa khoản đầu tư này dự kiến xã hội hóa từ khu vực tư nhân.

Do đó, Kinh tế trưởng, Tổ chức Tài chính Quốc tế IFC tại Việt Nam Darryl James Dong kêu gọi các doanh nghiệp hành động. Để tài trợ cho một tương lai ít carbon, cần huy động mọi nguồn vốn sẵn có và triển khai các công cụ tài chính sáng tạo nhất của thị trường, bao gồm trái phiếu xanh, trái phiếu liên kết bền vững, vốn đầu tư thông minh về khí hậu và các công cụ trung gian. Các tiêu chuẩn ESG sẽ là đồng tiền quốc tế để thu hút nguồn vốn đó.

Còn Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Lương Hải Sinh nhìn nhận, tăng trưởng xanh là xu hướng tất yếu trong chính sách phát triển của nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam, nhằm hướng tới sự phát triển bền vững. Tăng trưởng xanh đòi hỏi phải huy động được nguồn tài chính đa dạng và phong phú. Thị trường tài chính xanh là kênh dẫn vốn quan trọng cho tăng trưởng xanh ở tất cả các nền kinh tế, nhưng đây lại là vấn đề khá mới mẻ tại Việt Nam.

Đến nay, thị trường tài chính xanh tại Việt Nam đã định hình nền tảng và phát triển với 3 cấu phần, gồm: tín dụng xanh, cổ phiếu xanh và trái phiếu xanh. Việc hoàn thiện cơ chế, chính sách để phát triển thị trường và các sản phẩm tài chính xanh, qua đó giúp huy động các dòng vốn xanh từ các quỹ đầu tư vào thị trường chứng khoán được coi là một ưu tiên của cả Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp.

Với quản trị xanh (quản trị bền vững - quản trị các giá trị tác động đến môi trường và xã hội), các nhà đầu tư và các quỹ đầu tư coi đây là thành tố then chốt, là một tiêu chuẩn và điều kiện cần để đưa ra các quyết định đầu tư, thay vì coi là điều kiện cộng như trước đây. Muốn tiếp cận được nguồn vốn này, doanh nghiệp cần phải “xanh từ trong quản trị doanh nghiệp”. Để làm được điều này, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước nhấn mạnh, doanh nghiệp cần nâng cao nhận thức và hiểu biết về tài chính xanh, xác định những cơ hội và thách thức về tài chính xanh. Đồng thời, xây dựng chiến lược trong việc xanh hóa hoạt động kinh doanh, đổi mới công nghệ theo hướng công nghệ xanh và tăng cường trách nhiệm với môi trường và xã hội; thực hiện quản trị xanh để nâng cao khả năng tiếp cận các công cụ tài chính xanh ưu đãi từ thị trường tài chính xanh trong và ngoài nước.