Điều đáng nói, các vi phạm liên quan đến hoạt động này ngày càng diễn biến phức tạp, nguy cơ gây ô nhiễm, ảnh hưởng đến môi trường.
|
| Bốc xếp hàng tại cảng Hải Phòng. Ảnh: Công Hùng |
Số liệu hàng hóa là phế liệu tồn tại ở các cảng biển Việt Nam cũng tăng. Cụ thể, tại cảng Cát Lái - TP Hồ Chí Minh, tính đến ngày 25/7/2018 là 3.579 container. Trong đó, tồn từ 30 - 90 ngày là 594 container; quá 90 ngày là 2.423 container. Số container còn lại là chưa quá 30 ngày. Tại cảng Hải Phòng tính đến ngày 5/7/2018 đang tồn 1.485 container, trong đó 1.342 container là phế liệu nhựa, tăng thêm 228 container so với ngày 5/6/2018. 632 container tồn từ 30 - 90 ngày; 853 container quá 90 ngày.
Siết nhập khẩu phế liệuTrước thực tế này, ngày 5/6/2018, Thủ tướng Chính phủ đã có công văn 5290/VPCP-KTTH yêu cầu quản lý chặt chẽ nhập khẩu phế liệu vào Việt Nam. Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo các cơ quan hải quan địa phương, các đơn vị nghiệp vụ tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm những trường hợp có hành vi gian lận, nhập khẩu phế liệu không đáp ứng về điều kiện, yêu cầu về bảo vệ môi trường theo đúng quy định của pháp luật. Cơ quan hải quan cũng chủ động xây dựng và triển khai ngay các kế hoạch kiểm soát rủi ro, phòng chống buôn lậu, kiểm tra sau thông quan, giám sát quản lý đối với mặt hàng phế liệu nhập khẩu.
Đồng thời, nhằm bảo vệ môi trường, không để Việt Nam trở thành "bãi rác" của thế giới, không tốn kém chi phí tiêu hủy đối với hàng hóa là phế liệu, chất thải đưa vào lãnh thổ nhưng không có người nhận, cơ quan hải quan đã thực hiện nhiều biện pháp siết chặt phế liệu nhập khẩu. Trong đó, có biện pháp ngăn chặn từ xa khi hàng hóa vẫn còn trên tàu, chưa dỡ hàng xuống cảng đối với hàng hóa là chất thải, phế liệu không đáp ứng điều kiện, quy chuẩn môi trường vào lãnh thổ trên cơ sở rà soát, phân tích thông tin hàng hóa khai báo trên bản lược khai hàng hóa.
Về công tác kiểm soát phế liệu nhập khẩu, Cục Điều tra chống buôn lậu đang chủ trì triển khai kế hoạch “Điều tra, xác minh, xử lý vi phạm trong hoạt động nhập khẩu phế liệu” từ 1/2016 đến 5/2018. Theo đó, cơ quan này tập trung vào đấu tranh làm rõ các hành vi vi phạm gồm: Làm giả giấy xác nhận khẩu phế liệu, sửa chữa thời gian thực hiện, khối lượng, chủng loại phế liệu được xác nhận nhập khẩu; Làm giả, sửa chữa thông báo nhập khẩu phế liệu của các cơ quan có thẩm quyền, làm giả, sửa chữa giấy xác nhận ký quỹ nhập khẩu phế liệu. Cung cấp văn bản chứng nhận phù hợp quy chuẩn kỹ thuật về môi trường đối với lô hàng phế liệu nhập khẩu không hợp lệ (làm giả hoặc pháp nhân cung cấp văn bản chứng nhận không có chức năng).
| Theo số liệu của Tổng cục Hải quan năm 2017, số lượng phế liệu nhập khẩu về Việt Nam ở mức 6,5 triệu tấn. Trong khi đó, 6 tháng năm 2018, hơn 4 triệu tấn phế liệu nhập khẩu đã về Việt Nam. |
Cụ thể, căn cứ kết quả điều tra xác minh và những chứng cứ, tài liệu đã thu thập được về vụ việc vi phạm của Công ty TNHH dịch vụ thương mại xuất nhập khẩu Đức Đạt, MST: 2700784265 (Công ty Đức Đạt), xác định: Từ ngày 21/7/2017 đến 22/11/2017 Công ty Đức Đạt đã sử dụng các giấy tờ, tài liệu giả gồm Giấy chứng nhận đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu số 1094/GCN-STNMT ngày 14/9/2015 và các văn bản Thông báo lô hàng phế liệu nhập khẩu để kiểm tra, thông quan nhập khẩu qua cảng Sài Gòn Khu vực 1, Khu vực 3 - TP Hồ Chí Minh và cảng Cái Mép, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu 635 tờ khai với tổng khối lượng là 13.046,252 kg, tổng trị giá theo khai báo hơn 35,5 tỷ đồng.
Hiện, Tổng cục Hải quan đã ra khởi tố vụ án hình sự đối với Công ty TNHH dịch vụ thương mại xuất nhập khẩu Đức Đạt về tội vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới và chuyển hồ sơ vụ việc cho cơ quan công an tiếp tục điều tra làm rõ.
