Không gian đi bộ

 Với nhiều nước trên thế giới, xu thế những phố dành cho người đi bộ ngày càng được coi trọng, mở rộng. Ở đó mỗi người đều có thể tìm thấy cho mình những phút thảnh thơi, hòa mình vào những không gian văn hóa, nghệ thuật hay chỉ đơn giản tản bộ, thưởng thức những món ăn, ly đồ uống bất chợt thấy bán ngay giữa những con phố mà bình thường vẫn đông đúc, ồn ào.

Từ mấy năm nay, nhiều người dân Hà Nội và những du khách có dịp đến với Hà Nội đã quen với không gian đi bộ quanh hồ Hoàn Kiếm và vùng phụ cận. Thậm chí với không ít người không gian đi bộ này đã trở thành món ăn tinh thần mỗi dịp cuối tuần.  

Không gian đi bộ này kéo dài quanh hồ Hoàn Kiếm, xuyên qua những con phố quen thuộc như Hàng Đường, Hàng Ngang, Hàng Đào, điểm kết tại ngõ chợ Đồng Xuân. Sau đó có thêm 6 tuyến phố thuộc khu bảo tồn cấp I, phát triển mạnh về ẩm thực, gồm Hàng Buồm, Mã Mây, Lương Ngọc Quyến, Đào Duy Từ, Tạ Hiện và Hàng Giấy. Gần đây, tiếp tục mở rộng không gian đi bộ phía Nam khu phố cổ kết nối phía Bắc khu vực hồ Hoàn Kiếm, gồm các tuyến phố: Đinh Liệt, Gia Ngư, Cầu Gỗ, Hàng Bè, Hàng Dầu, Hàng Bạc, Đào Duy Từ, Ô Quan Chưởng, ngõ Cầu Gỗ, ngõ Trung Yên và ngõ Phất Lộc.

Cái tạo nên sức hút của không gian đi bộ ở đây bên cạnh vị trí đắc địa, nhiều khoảng không gian xanh, tập trung cảnh quan, danh lam thắng cảnh, cụm di tích… còn là những không gian văn hóa, ẩm thực, âm nhạc (truyền thống và hiện đại), những điểm di tích: Phố cổ, Nhà thờ Lớn, Nhà hát Lớn... và đặc biệt là công tác tổ chức các chương trình, sự kiện  bài bản, chuyên nghiệp.

Cùng với việc ngày càng hoàn thiện các hoạt động, tổ chức thêm nhiều loại hình từ văn hóa nghệ thuật truyền thống và hiện đại, chợ đêm, phố ẩm thực đến các trò chơi dân gian đã giúp không gian đi bộ khu vực hồ Hoàn Kiếm và vùng phụ cận trở thành điểm đến với nhiều điều thú vị: Âm nhạc, sự huyên náo và quan trọng nhất là mọi người đều có thể thoải mái đi bộ giữa lòng đường, trải nghiệm các chương trình, sự kiện… 

Từ thành công của không gian đi bộ khu vực hồ Hoàn Kiếm, mô hình phố đi bộ cũng được nhiều quận, huyện khác trên địa bàn TP triển khai: Phố đi bộ Trịnh Công Sơn (quận Tây Hồ); phố đi bộ quanh Thành cổ Sơn Tây; không gian đi bộ - văn hóa khu vực phố Trần Nhân Tông và phụ cận; khu phố ẩm thực đêm kết hợp đi bộ Đảo Ngọc - Ngũ Xã…

Song bên cạnh những tuyến phố thành công cũng có những tuyến phố đi bộ lại vắng vẻ, thậm chí đóng cửa. Như phố đi bộ Trịnh Công Sơn, đi vào hoạt động tháng 5/2018, có khách khoảng ba tháng đầu, sau đó giảm mạnh rồi đóng cửa. Nhiều người dân đi qua đều ngậm ngùi tiếc nuối một không gian văn hóa đẹp bị lãng quên.

Điều đó cho thấy mặc dù rất cần những khoảng không gian đi bộ thư giãn, hòa mình vào không khí trong lành bên cạnh những khoảng không gian xanh thì việc tổ chức, đa dạng hoạt động vui chơi, giải trí, gìn giữ văn hóa truyền thống đặc trưng của từng khu vực, tích hợp các không gian cảnh quan thiên nhiên, như công viên, hồ nước, cụm di tích… mới là cái thu hút người dân, du khách.

Điều quan trọng nhất đối với phố đi bộ bên cạnh việc quy hoạch là xác định đặc trưng, điểm mạnh riêng biệt của mỗi địa phương. Không thể áp dụng chung một mô hình phố đi bộ mà cái quan trọng nhất đó là sau khi thí điểm, nếu nhận thấy không hợp lý, chính quyền đại phương cần linh hoạt điều chỉnh, thay đổi chiến lược trên cơ sở ghi nhận phản ánh của người dân, sau đó khắc phục và hoàn thiện. Việc đầu tư cơ sở hạ tầng là cần thiết song cũng cần thổi hồn văn hóa, tạo những nét đặc trưng, sự kết nối với người dân địa phương.

Tới đây sẽ tiếp tục có thêm những không gian, tuyến phố đi bộ được mở, thêm những không gian đối lập với sự đông đúc, ồn ào luôn là nhu cầu của mỗi người dân, nhất là ở các TP lớn nhưng điều làm lên thành công, nét đặc trưng và để mọi người biết đến đó là đừng để du khách cảm thấy hụt hẫng ngay khi bước chân vào tuyến phố được tổ chức thành không gian đi bộ.