Khủng hoảng sân chơi hè cho trẻ em

Một số chương trình nghệ thuật cũng đã chào hàng để đón chào sự kiện, song các sân chơi chỉ mang tính thời vụ. Câu hỏi phải quản lý con em mình như thế nào trong dịp hè chưa bao giờ là cũ.

Năm 2018, Trung tâm Văn hóa Khoa học Văn Miếu – Quốc Tử Giám có mở trại hè “Sĩ tử nhí - Chắp cánh tuổi thơ” với những hoạt động tương tác, trải nghiệm, học mà chơi cho các bạn nhỏ trong suốt kỳ nghỉ hè (từ 1/6 - 20/8/2018) tại Hồ Văn, Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu - Quốc Tử Giám.

GS Lê Văn Lan từng nhận xét: "Nghe tên các hoạt động văn hóa ở trại hè “Sĩ tử nhí”, tôi cảm nhận rõ tính truyền thống, giáo dục thiếu nhi". Các hoạt động đó là sáng tác tranh; làm giấy dó, trang trí và vẽ trên giấy dó; làm diều, vẽ diều; vuốt nặn và vẽ trên gốm, trải nghiệm tranh vải và thú nhồi bông; làm chuồn chuồn tre, vẽ nón, vẽ trên mẹt, vẽ mặt nghệ thuật; trò chơi dân gian; chợ phiên…

Sau một năm tổ chức, Giám đốc Trung tâm Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám Lê Xuân Kiêu thừa nhận: Cho dù không gian hoạt động đậm đà dấu ấn di sản nhưng lại không có phòng điều hòa, các em phải trải nghiệm hoàn toàn ngoài trời nên không thu hút được nhiều thiếu nhi tham gia. Năm 2019, trung tâm vẫn phối hợp Công ty TNHH Longlink Việt Nam để thực hiện chương trình này. Tuy nhiên, trung tâm phải hỗ trợ kinh phí để duy trì sân chơi nên trại hè “Sĩ tử nhí 2019” chỉ diễn ra vào Chủ nhật hàng tuần, thay vì kín tuần như năm trước. Đầu mục hoạt động cũng bị rút ngắn.

Ngoài trại hè “Sĩ tử nhí”, hầu hết các chương trình nghệ thuật diễn ra ở Nhà hát Tuổi trẻ, Nhà hát Múa rối Thăng Long, Nhà hát Múa rối T.Ư cũng đã rút số suất diễn. Nếu như năm 2018, số lượng suất diễn của Nhà hát Tuổi trẻ là hơn 30 suất, năm nay chỉ còn khoảng gần 20 suất (thời gian kéo dài từ 20/5 - 2/6). Nhà hát Múa rối Thăng Long năm nay dàn dựng chương trình nghệ thuật “Con là tất cả” diễn bán vé buổi duy nhất vào 9 giờ ngày 1/6, còn lại chỉ diễn theo hợp đồng của các đơn vị.

Nguyên nhân là việc bán vé các chương trình nghệ thuật ngày càng khó khăn và bão hòa. Lịch xem của thiếu nhi phụ thuộc lịch làm việc của người lớn nên các suất diễn chỉ kín vào ngày cuối tuần. Mỗi vở diễn, dù được dàn dựng công phu nhưng cũng không thể kéo dài quá 3 tuần.

Dù đầu tháng 6 kỳ nghỉ hè mới chính thức bắt đầu, nhưng từ cuối tháng 5, nhiều cha mẹ đã chạy đôn chạy đáo lo địa điểm chơi và quản lý con em mình. Chị Thanh Tâm (Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết: "Tôi đã tìm đến các trung tâm dạy bơi ở khu bể bơi Bốn mùa (số 7 Tôn Thất Thuyết) và Cung thể thao dưới nước (Mỹ Đình) đều chưa lựa chọn được lớp học phù hợp. Bởi vì, lịch học bơi thường kéo dài đến 9 giờ 30 sáng hoặc bắt đầu từ 16 giờ chiều hàng ngày".

Một số khóa học trải nghiệm vẽ, làm đồ tái chế hoặc các môn nghệ thuật cũng mở theo ca, chính vì vậy nhiều phụ huynh cũng chưa thể lựa chọn cho trẻ. Vì lý do an toàn cho trẻ, hầu hết thiếu nhi đi học, đi xem nghệ thuật đều cần sự kèm cặp của người lớn nên trẻ bị bó buộc và phụ huynh gặp khó.

Nhà văn Đỗ Phấn nhớ lại: Những năm đầu thập kỷ 1960, lũ trẻ Hà Nội chẳng hơn gì đám trẻ nông thôn về trò chơi. Đại khái nông thôn có trò gì thì Hà Nội cũng có trò tương tự. Mươi viên bi đất nung trong túi quần trẻ trai. Bộ que chuyền trong cặp sách trẻ gái. Nuôi cá cảnh cũng là trò chơi thú vị của trẻ Hà Nội.

“Vài đứa lớn làm những con diều cánh cung mang ra bờ đê sông Hồng thả. Bờ đê mọc đầy cỏ may vi vút gió là một sân chơi khiến đứa nào cũng mê mẩn. Thả diều cắm cọc xong nếu trời nắng có thể xuống sông Hồng vẫy vùng thỏa thích. Hết hè, đứa nào cũng cháy nắng đen thui mà chẳng cần phải đi tắm biển” - nhà văn Đỗ Phấn bày tỏ.

Ngày nay, thứ đồ chơi tất cả các bậc phụ huynh đều phàn nàn nhưng vẫn sắm về là iPad và điện thoại thông minh. Những trò chơi đánh xèng, đánh khăng, đánh bi đã biến mất từ lâu. Đơn giản vì không còn một mảnh đất vỉa hè nào trong phố cho chúng chơi những trò ấy nữa. Các chương trình nghệ thuật cũng đã mờ nhạt và bão hòa. Kỳ nghỉ hè của trẻ con vì thế thay vì 3 tháng, giờ chỉ còn 2 tháng, 1 tháng và thậm chí không có hè.