Kinh tế quý IV - 2025: Củng cố nội lực tăng trưởng

Dịch vụ, nông nghiệp, đầu tư tiếp tục là trụ cột tăng trưởng

Tăng trưởng GDP 3 quý đầu năm 2025 đạt mức cao 7,85% (chỉ thấp hơn tốc độ tăng cùng kỳ năm 2022 trong giai đoạn 2011 - 2025). Các khu vực đều tăng trưởng tốt trong bối cảnh trong và ngoài nước không thực sự thuận lợi. Bên cạnh kết quả đạt được, nền kinh tế Việt Nam vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế và phải đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức. Quý cuối năm được dự báo sẽ gặp nhiều thách thức trong bối cảnh căng thẳng thương mại và thuế quan. Giải ngân đầu tư công chưa như mong đợi. Áp lực này càng tăng khi các trận bão lũ vừa qua đã gây thiệt hại nặng cho ngành nông nghiệp và hạ tầng, đe dọa trực tiếp các động lực tăng trưởng truyền thống của nền kinh tế.

Theo Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, tăng trưởng GDP 9 tháng đạt 7,85%, để tăng trưởng cả năm 2025 đạt trên 8% tốc độ tăng GDP quý IV phải đạt trên 8,4% (trong đó khu vực công nghiệp tăng khoảng 9,4%; khu vực dịch vụ tăng khoảng 8,3%; khu vực nông nghiệp tăng khoảng 4%; phấn đấu tỷ trọng kinh tế số chiếm khoảng 20% GDP).

Các biện pháp trọng tâm bao gồm tăng cường giải ngân vốn đầu tư công, kích cầu tiêu dùng nội địa, thúc đẩy xuất khẩu và tạo điều kiện thuận lợi cho DN. Thủ tướng nêu rõ, với các động lực tăng trưởng truyền thống, về đầu tư, cả hệ thống chính trị phải phấn đấu giải ngân 100% kế hoạch vốn đầu tư công; cắt giảm mọi thủ tục hành chính rườm rà, thu hút mạnh vốn FDI, nhất là vốn thực hiện; thúc đẩy mạnh mẽ đầu tư tư nhân (như giao việc, đặt hàng, hình thức khoán…).

Ông Suan Teck Kin, Giám đốc Khối Nghiên cứu Thị trường và Kinh tế Toàn cầu của Ngân hàng UOB (Singapore), chia sẻ, triển vọng đến cuối năm 2025 cải thiện nhờ vào kết quả hoạt động mạnh mẽ trong ba quý đầu năm, đặc biệt là ở lĩnh vực xuất khẩu.

"Hiện tại, Việt Nam là một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất ASEAN với mức dự báo hơn 7%, vượt qua Indonesia (5%), Malaysia (4,6 - 5,3%), Singapore (3,2 - 3,5%) và Thái Lan (2 - 3%). Xuất, nhập khẩu hàng hóa 10 tháng tăng 17,4%. Ngành sản xuất là yếu tố tạo sự khác biệt và là động lực chính, mang lại giá trị gia tăng cao hơn so với các ngành dựa vào tài nguyên như nông nghiệp hay khai khoáng, qua đó củng cố vị thế vững chắc của Việt Nam trong khu vực"- đại diện UOB chia sẻ.

Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) dự báo, kinh tế Việt Nam năm 2025 tăng trưởng nhờ vào ngành dịch vụ, nông nghiệp và FDI, dù đối mặt với rủi ro từ chính sách toàn cầu.

FDI giải ngân mức cao nhất trong 5 năm, tập trung ở các ngành công nghệ cao, năng lượng tái tạo và chế biến chế tạo. Những dự án lớn từ Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu không chỉ mang lại nguồn vốn mà còn nâng cấp chuỗi giá trị sản xuất trong nước.

Tiêu dùng tư nhân, vốn chiếm hơn 65% GDP, tiếp tục giữ vai trò trụ cột. Các lĩnh vực dịch vụ, bán lẻ, du lịch và bất động sản ghi nhận sự hồi phục rõ nét, đặc biệt là lượng khách quốc tế trong 10 tháng của năm 2025 đạt 17,2 triệu lượt người, tăng 21,5% so với cùng kỳ 2024.

Xây dựng kinh tế dựa vào khoa học công nghệ và thể chế

Để tiến sát mục tiêu trên 8% cho cả năm, quý IV/2025, ngoài những nỗ lực vượt bậc với trọng tâm là thúc đẩy giải ngân đầu tư công, kích thích tiêu dùng trong nước, đẩy mạnh xuất khẩu cần giải quyết các rào cản của DN và thúc đẩy mạnh mẽ các mô hình kinh tế mới.

Ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng Thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, có 3 trụ cột chính để định hình giai đoạn phát triển tiếp theo, gồm thể chế minh bạch, công bằng, hiệu quả; DN xanh, tài chính xanh, thị trường xanh; chính quyền địa phương chủ động, có trách nhiệm và được trao quyền thực sự.

Đặc biệt, về dài hạn, chuyên gia này cho rằng, phải có điểm tựa khoa học công nghệ (KHCN). Chính phủ cần dành nguồn lực tương xứng cho KHCN và DN tư nhân có tiềm năng, tránh tình trạng lập ra viện nghiên cứu nhưng các công trình nghiên cứu cứ mãi để trong… ngăn kéo.

Các tổ chức quốc tế nhấn mạnh nếu Việt Nam duy trì cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh và đẩy nhanh chuyển đổi số, thì mục tiêu tăng trưởng trung bình 7% trong dài hạn hoàn toàn khả thi.

Các cải cách này cần tập trung vào nâng cao năng lực cạnh tranh của DN trong nước, giảm sự phụ thuộc quá lớn vào khu vực FDI, đồng thời đầu tư nhiều hơn cho giáo dục, đặc biệt trong các ngành STEM, và nghiên cứu phát triển công nghệ. Việt Nam đã ban hành hàng loạt văn bản định hướng quan trọng như Chiến lược tăng trưởng xanh quốc gia và Đề án phát triển kinh tế tuần hoàn. Đây được xem là “chìa khóa” để tái cơ cấu nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng theo chiều sâu.

Tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF) thường niên 2025 ngày 10/11, ông Thomas Jacobs, Quyền Giám đốc khu vực Đông Á - Thái Bình Dương của Tổ chức Tài chính quốc tế (IFC) nhận định: năm 2025 “có vẻ là một năm rực rỡ nữa của Việt Nam” và khẳng định “tham vọng của Việt Nam không dừng lại ở đây” khi Chính phủ đang đặt mục tiêu tăng trưởng hai con số trong những năm tới. Tăng trưởng xanh và chuyển đổi số đang được kỳ vọng là động lực tăng trưởng mới của nền kinh tế.

Ban tổ chức Diễn đàn đã tổng hợp hàng trăm kiến nghị tâm huyết. Theo đó, các DN nêu các kiến nghị về thực hiện đột phá hoàn thiện thể chế và nâng cao chất lượng thực thi (liên quan thuế, hoàn thuế VAT, hải quan và đất đai); cơ chế cho chuyển đổi xanh để thực thi Quy hoạch điện VIII và Nghị quyết 70 của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng, tài chính xanh và thị trường tín chỉ carbon; hạ tầng mềm cho kỷ nguyên số, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; phát triển các sản phẩm tài chính đa dạng, khơi thông dòng vốn để phát triển kinh tế tư nhân theo Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị.