Kỷ vật đặc biệt của người cựu chiến binh

Ngồi lật từng trang nhật ký cũ một cách nhẹ nhàng, cẩn trọng như sợ làm nhòe đi vết mực cũ hay vô tình làm rách một phần ký ức, những năm tháng cầm súng chiến đấu cùng đồng đội năm xưa lại ùa về trong tâm trí ông Nguyễn Xuân Quang (77 tuổi, phường Trần Phú, TP Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi).

“Việc ghi nhật ký không chỉ đơn thuần là thói quen, mà là cách để lưu giữ lại ký ức một thời chiến đấu. Mỗi con số, mỗi dòng chữ trong cuốn nhật ký là một phần ký ức của tôi về những năm tháng sống giữa chiến trường. Ở đó có tên những người đồng đội đã hy sinh, có những trận đánh mà tôi và anh em đã đi qua”- ông Quang xúc động.

Cuốn nhật ký này được ông Quang bắt đầu ghi ghép từ những ngày đầu nhập ngũ và được viết xuyên suốt trong giai đoạn 1966-1975, ghi lại mốc thời gian chiến đấu, chặng đường hành quân của ông và đồng đội.

Chỉ sau một thời gian ngắn nhập ngũ, ông cùng đồng đội đã có những thắng lợi đầu tiên. Ngày 10/12/1966, ông cùng đồng đội đánh Mỹ tại đồi Chùa (xã Bình Đông, huyện Bình Sơn), diệt được 1 trung đội lính Mỹ và 1 trung đội ngụy.

Sau trận đánh này, ông được Quân đội giải phóng miền Nam (Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam) trao giấy chứng nhận “Dũng sĩ diệt Mỹ” với thành tích tiêu diệt 12 tên địch.

Cho đến bây giờ, ông Quang vẫn nhớ mãi những ngày tháng 3/1975 lịch sử, hào hùng ấy. Lúc đó, tình hình chiến sự ở Quảng Ngãi bước vào giai đoạn quyết liệt, ông Quang được phân công giữ chức Chính trị viên Tiểu đoàn 81 thuộc Trung đoàn 94. Trung đoàn 94 có 3 đơn vị là Tiểu đoàn 81, Tiểu đoàn 83 và Tiểu đoàn 48.

“Chủ trương của tỉnh Quảng Ngãi là giải phóng phía tây huyện Bình Sơn. Ngay trong ngày 15/3/1975, Tiểu đoàn 81 đã họp và bí mật dàn quân, ra quân chiến đấu”- ông kể.

Chỉ hai ngày sau, đơn vị đã tham gia trận tấn công đồn Gò Sỏi (xã Bình Trung, huyện Bình Sơn), tiêu diệt gọn 1 đại đội địa phương và 2 trung đội dân vệ của địch. Cùng lúc, phối hợp với Tiểu đoàn 48, phục kích thành công 1 tiểu đoàn Cộng hòa thuộc Trung đoàn 5 Sư đoàn 2 của địch, tịch thu toàn bộ vũ khí, bắt sống nhiều quân địch.

Từ ngày 19 - 20/3/1975, Tiểu đoàn 81 ngăn chặn lực lượng biệt động quân từ hướng Trà Bồng đổ xuống, diệt gọn 1 tiểu đoàn đối phương. Đến ngày 24/3/1975, đơn vị tiến hành đào hào và bố trí phục kích tại khu vực truông Ba Gò (xã Bình Hiệp, huyện Bình Sơn), với mục tiêu khóa chặt tuyến rút lui của địch, không cho tháo chạy về Chu Lai.

Trong nhật ký thời điểm ngày 24/3/1975, rạng sáng ngày 25/3/1975 ông Quang ghi: “Tiểu đoàn 81 đã diệt 500 tên, bắt sống 650 tên, thu gần 700 súng các loại, có hàng chục pháo. Thu giữ, bắn phá gần 300 xe quân sự, hàng trăm máy thông tin”.

Sau đại thắng oanh liệt, tháng 2/1976, ông Quang lại cùng Trung đoàn 94 hành quân lên Tây Nguyên, tham gia trận chiến trên chiến trường Campuchia kéo dài đến năm 1979.

Do phải liên tục tham gia các trận đánh ác liệt, ông Quang hầu như không có nhiều thời gian để ghi chép đầy đủ vào nhật ký. Những dòng chữ hiếm hoi còn lưu lại trong cuốn sổ tay của ông chủ yếu là con số, dữ kiện, những dấu tích lặng lẽ của chiến trường một thời.Trong nhật ký còn có những dòng thơ ông viết về nỗi nhớ quê, tình đồng chí,...

“Chiều nay đi nhưng lòng mãi đợi/ Hẹn ngày về cùng với quê hương. Thời điểm đó, chúng tôi động viên anh em giữ vững trận địa, quyết tâm xông lên chiến đấu bảo vệ đất nước…”- ông Quang xúc động hồi tưởng.

Trải qua thời gian, cuốn nhật ký của ông Quang giờ đây đã bạc màu, sờn rách. Thế nhưng, với ông, đây là thước phim sống động về lịch sử, được ghi lại bằng máu và nước mắt, đồng thời cũng là niềm tự hào của người lính Cụ Hồ.

Cùng với cuốn nhật ký, ông Quang còn gìn giữ nhiều bức ảnh quý giá ghi lại thời điểm lịch sử các chiến sĩ bên các chiến lợi phẩm thu giữ từ quân địch. Một vài bức ảnh đã được ông trao tặng cho Bảo tàng Tổng hợp tỉnh Quảng Ngãi.

“Tôi tặng kỷ vật với mong muốn thế hệ trẻ biết đến nhiều hơn về lịch sử đấu tranh dân tộc bằng những hình ảnh thực tế của những năm kháng chiến ác liệt. Một phần kỷ vật còn lại, tôi xin giữ cho riêng mình để luôn nhớ về đồng đội xưa”- cựu chiến binh Nguyễn Xuân Quang bày tỏ.