Kỳ vọng mới cho thu hút vốn

Một trung tâm, hai địa điểm

Ngày 12/6/2025, Chính phủ đã trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết về IFC tại Việt Nam. Dự thảo trình lần này đã được nghiên cứu kỹ lưỡng và cầu thị tiếp thu, sửa chữa đối với một vấn đề “không mới với thế giới, bởi thế giới đã có trên trăm năm nay, nhưng với chúng ta thì rất mới và rất khó” - như lời của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình. “Tôi nghĩ đã đến độ chín, cần phải sớm ban hành nghị quyết về IFC tại Việt Nam” - ông Trần Hoàng Ngân, đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh nói.

Phương án mới nhất Bộ Tài chính đề xuất là thành lập một IFC đặt tại hai địa điểm: TP Hồ Chí Minh và TP Đà Nẵng. Mỗi TP sẽ đảm nhận những chức năng riêng, khai thác tối đa lợi thế vùng và bổ trợ lẫn nhau, tránh cạnh tranh nội bộ. TP Hồ Chí Minh, đầu tàu kinh tế của cả nước, sẽ tập trung vào thị trường vốn, ngân hàng quốc tế, công nghệ tài chính, tài chính xanh, dịch vụ tài chính cho chuỗi cung ứng khu vực và các mô hình đổi mới sáng tạo có quy mô lớn...

Trong khi đó, Đà Nẵng sẽ phát triển các mô hình thử nghiệm tài sản số, tiền kỹ thuật số, dịch vụ tài chính cho DN nhỏ và vừa, hệ thống thanh toán và chuyển tiền số, cùng các hoạt động quản lý quỹ gắn với khu thương mại tự do…

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh rằng, việc hình thành IFC là nhiệm vụ quốc gia có tính chiến lược lâu dài, nhưng đồng thời cần bảo đảm tự chủ động, hiệu quả trong quản lý và kiểm soát rủi ro.

TS Cấn Văn Lực, Ủy viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia cho biết, mô hình IFC tại Việt Nam đang được triển khai theo hướng "một trung tâm - hai địa điểm" đặt tại TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. Hai trung tâm này được vận hành theo các định hướng và quy định khác nhau nhưng đều hướng đến mục tiêu chung là tăng cường khả năng huy động, phân bổ nguồn lực tài chính hiệu quả hơn, thông qua một thị trường tài chính hiện đại. Đây là nhu cầu cấp thiết trong bối cảnh Việt Nam rất cần nguồn vốn trung và dài hạn cho phát triển kinh tế - xã hội.

"Để mô hình đi vào thực chất và phát huy hiệu quả, cần có một lộ trình triển khai cụ thể, đồng bộ và quyết liệt hơn. Tại TP Hồ Chí Minh, việc xây dựng IFC cần gắn với việc nâng hạng thị trường chứng khoán, phát triển sàn giao dịch hàng hóa, tiến tới thành lập sàn giao dịch vàng - một cấu phần quan trọng của hệ sinh thái tài chính. TP Hồ Chí Minh cũng cần chú trọng phát triển việc quản lý tài sản và tài chính số - những lĩnh vực tuy còn nhiều thách thức nhưng rất cần thiết" - TS Cấn Văn Lực nhìn nhận.

Chờ cơ chế đột phá, tăng cường thu hút vốn đầu tư

Việc xây dựng IFC tại Việt Nam được đánh giá là sẽ thu hút dòng vốn quốc tế trung - dài hạn để thúc đẩy 3 đột phá chiến lược và tăng động lực phát triển mới, tạo môi trường tài chính hiện đại, minh bạch, đủ thị trường - sản phẩm - dịch vụ theo tiêu chuẩn quốc tế. Đặc biệt, trung tâm này cũng giúp nâng tầm vị thế kinh tế Việt Nam, mạng lưới kết nối sâu vào toàn cầu, tăng khả năng cạnh tranh khu vực.

Là cơ quan chủ trì xây dựng Dự thảo, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nêu rõ, Việt Nam đang là điểm sáng về phát triển và tăng trưởng kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô.

Việc phát huy các lợi thế cạnh tranh để hình thành trung tâm tài chính sẽ giúp Việt Nam kết nối thị trường tài chính toàn cầu; thu hút các tổ chức tài chính nước ngoài; tận dụng cơ hội dịch chuyển dòng vốn đầu tư quốc tế. Trung tâm này còn thúc đẩy phát triển thị trường tài chính Việt Nam hiệu quả, bắt kịp chuẩn mực quốc tế; góp phần phát triển kinh tế bền vững, nâng cao vai trò, vị thế, uy tín và ảnh hưởng của Việt Nam trên trường quốc tế.

“Mục đích xây dựng IFC là để thu hút dòng vốn quốc tế phục vụ cho 3 đột phá chiến lược, các động lực tăng trưởng truyền thống và động lực tăng trưởng mới; phát triển dịch vụ tài chính cao cấp, thử nghiệm và quản lý các thị trường mới do thực tiễn đặt ra. Cùng với đó hình thành nguồn nhân lực chất lượng cao, kết nối với kinh tế thế giới và nâng tầm vị thế của Việt Nam trên thị trường tài chính toàn cầu; góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế đất nước”- ông Nguyễn Văn Thắng phát biểu.

Trong bản trình bày tại Quốc hội ngày 11/6/2025, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đã nêu rõ: "Có 13 nhóm chính sách đặc thù đề xuất, bao gồm cải cách ngoại hối, thuế, đất đai, lao động, xuất nhập cảnh, sandbox fintech, giải quyết tranh chấp...".

Dự thảo Nghị quyết cũng đưa ra ngưỡng lọc các đối tượng được ưu đãi, chứ không phải toàn bộ DN hoạt động trong khu vực. Về phía nhân sự, Việt Nam dự kiến có cơ chế visa dài hạn, cấp giấy phép lao động rút gọn và cơ chế một cửa số hóa hoàn toàn cho nhân sự cao cấp trong lĩnh vực tài chính, công nghệ.

Theo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, IFC ở TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng sẽ là nguồn thu hút các tổ chức tài chính nước ngoài, kết nối Việt Nam với thị trường tài chính toàn cầu, tăng uy tín và vị thế Việt Nam trên trường quốc tế. Tuy nhiên, việc bảo đảm an ninh tài chính tiền tệ vẫn phải được đặt ở vị trí ưu tiên hàng đầu trong quá trình hoàn thiện hạ tầng, chính sách.

Đại diện BIDV nhấn mạnh, việc thành lập IFC mang đến nhiều cơ hội bứt phá cho các ngân hàng thương mại Việt Nam. Trước hết, đây là cơ hội để thu hút dòng vốn quốc tế và tiếp cận nguồn vốn với chi phí thấp hơn, giúp ngân hàng mở rộng quy mô tín dụng và đầu tư. Đồng thời, các ngân hàng thương mại có thể mở rộng thị trường hoạt động, tham gia sâu vào chuỗi giá trị tài chính toàn cầu và từng bước nâng cấp hệ sinh thái dịch vụ, tiệm cận với các trung tâm tài chính lớn như Singapore hay Hong Kong.

Ngoài ra, việc chuẩn hóa hoạt động theo thông lệ quốc tế trong một môi trường tài chính minh bạch và chuyên nghiệp sẽ giúp ngân hàng nâng cao uy tín, cải thiện xếp hạng tín nhiệm và tăng khả năng huy động vốn trên thị trường quốc tế. Trung tâm tài chính còn là nền tảng thúc đẩy các ngân hàng thương mại tăng tốc chuyển đổi số và định hình mô hình ngân hàng số hiện đại, từ đó nâng cao trải nghiệm khách hàng và năng lực cạnh tranh trong kỷ nguyên số.

Ngoài ra, các chuyên gia cũng kiến nghị xây dựng môi trường đầu tư bình đẳng, minh bạch và có sự cạnh tranh cao để thu hút nguồn lực tài chính toàn cầu. Trong đó, Việt Nam cần thử nghiệm các mô hình fintech, giao dịch blockchain, giao dịch tự động, giao dịch tài sản ảo... dưới hình thức kiểm soát theo giai đoạn, kết hợp học hỏi kinh nghiệm của các IFC thành công trên thế giới.

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và dữ liệu số là yếu tố quyết định, Việt Nam không thể xây dựng IFC theo cách truyền thống, mà cần chủ động lựa chọn mô hình đột phá, ứng dụng trên hạ tầng số và đầu tư cho khung pháp lý linh hoạt, mở đường cho thử nghiệm, đồng thời tăng sự minh bạch và an toàn cho nhà đầu tư.