Lễ Vu Lan (ngày rằm tháng 7 âm lịch hằng năm) là một trong những ngày lễ chính của Phật giáo, xuất phát từ sự tích Bồ tát Mục Kiền Liên đại hiếu đã cứu mẹ mình ra khỏi kiếp ngạ quỷ (quỷ đói).
Vu Lan trở thành ngày lễ hằng năm để tưởng nhớ công ơn cha mẹ và tổ tiên nói chung, nhắc nhở mỗi người biết trân trọng những gì mình đang có, nhắc nhở bổn phận làm con phải luôn nhớ đến công ơn sinh dưỡng của cha mẹ mà làm những việc hiếu nghĩa để thể hiện tình cảm và lòng biết ơn.
Lễ Vu Lan trùng hợp với ngày Xá tội vong nhân theo phong tục Á Đông. Theo tín ngưỡng dân gian, từ những ngày đầu tháng 7 âm lịch cho đến ngày rằm tháng 7 âm lịch là ngày "mở cửa địa ngục", các cô hồn được xá tội, thoát về dương thế, vất vưởng khắp nhân gian tùy theo nghiệp tội mà họ được về sớm, về với nhân gian nhiều ngày hay ít ngày.
Đây cũng là lễ cầu siêu cho ông bà, tổ tiên nhiều đời và là đại lễ báo hiếu. Lễ Vu Lan hoàn toàn khách với lễ cúng chúng sinh (lễ thí thực, lễ cúng cô hồn). Bởi, lễ cúng cô hồn là cúng cho những vong hồn cô độc, làm phúc cho chúng sinh ở cõi địa ngục được ân xá, không có ai thờ cúng. Hai hoạt động này hoàn toàn khác nhau.
Việc cúng lễ Vu Lan tại nhà thường được các gia đình tiến hành từ ngày 10 đến ngày rằm tháng 7 âm lịch.
Cúng Vu Lan là ngày con cái tưởng nhớ tới công lao sinh thành của cha mẹ. Tưởng nhớ không phải ở chỗ mâm cao, cỗ đầy, mà ở thái độ và lương tâm của mỗi con người. Ngày lễ Vu Lan, mỗi gia đình nên lên chùa làm Lễ Vu Lan, cầu siêu tỏ lòng báo hiếu với ông bà tổ tiên, phóng sinh, làm nhiều việc thiện, cứu giúp những người có hoàn cảnh khó khăn. Sau đó, tùy tâm làm một mâm cơm thắp hương lên bàn thờ phật và bàn thờ gia tiên.
Văn khấn cúng lễ Vu Lan dành cho gia tiên:
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô Địa tạng vương Bồ Tát
Nam mô Đại Hiếu Mục Kiền Liên Bồ Tát
Con lạy chín phương trời, mười phương chư phật, chư phật mười phương.
Con kính lạy tổ tiên nội ngoại và chư vị hương linh.
Tín chủ chúng con là…, ngụ tại….
Hôm nay là ngày.... tháng 7 âm lịch năm Giáp Thìn 2024. Nhân gặp tiết Vu Lan, chúng con nhớ đến tổ tiên ông bà cha mẹ đã sinh thành ra chúng con, gây dựng cơ nghiệp, xây đắp nền nhân, khiến nay chúng con được hưởng âm đức.
Chúng con cảm nghĩ ơn đức cù lao khôn báo, cảm công trời biển khó đền nên tín chủ con sửa sang lễ vật, hương hoa, trà quả, kim ngân vàng bạc, thắp nén tâm hương, thành kính lên các cụ Cao tằng tổ khảo, Cao tằng tổ tỷ, bá thúc đệ huynh, cô di tỷ muội và tất cả hương hồn trong nội tộc, ngoại tộc của họ….
Cúi xin các vị thương xót cháu con, linh thiêng hiện về, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù hộ cho con cháu khỏe mạnh bình an, lộc tài vượng tiến, vạn sự tốt lành, gia đạo hưng long, hướng về chính đạo.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
(*) Thông tin trong bài chỉ mang tính tham khảo
