Liên hoan Ca trù Hà Nội lần thứ Tư - năm 2025 có số lượng thí sinh dự thi đạt kỷ lục

Số lượng thí sinh dự thi tăng mạnh

Liên hoan Ca trù Hà Nội lần thứ Tư - năm 2025 với mục đích tiếp tục động viên, thúc đẩy hoạt động truyền dạy, thực hành ca trù ở cơ sở, đồng thời phát hiện, bồi dưỡng các tài năng ca trù nhiều lứa tuổi. Thông qua Liên hoan cũng nhằm đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá tới đông đảo quần chúng Nhân dân, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể ca trù trên địa bàn Hà Nội.

Nội dung Liên hoan Ca trù Hà Nội 2025 bám sát với tình hình, thực trạng hoạt động của các câu lạc bộ, tạo điều kiện để các tài năng của câu lạc bộ ca trù và các cá nhân yêu thích ca trù trên địa bàn Hà Nội thể hiện khả năng, giao lưu học hỏi, tăng cường chuyên môn để đẩy mạnh hiệu quả hoạt động bảo vệ, thực hành di sản.

Liên hoan năm nay có sự tham gia của 21 nhóm, câu lạc bộ ca trù trên địa bàn Hà Nội, trong đó có các nhóm mới như nhóm Ca trù Hương Quê, Tiếng thời gian, Dân ca ví giặm xứ Nghệ… và một số thí sinh tự do với số lượng là 16 tiết mục múa hát tập thể và 105 thí sinh dự phần thi cá nhân (đào nương, kép đàn và trống chầu).

Thí sinh tham dự Liên hoan trong độ tuổi từ 8 tuổi (trong nhóm múa) đến 86 tuổi đến từ các câu lạc bộ ca trù trên địa bàn TP hoặc sinh hoạt tự do. Tổng số người tham gia Liên hoan, bao gồm cả người hỗ trợ các phần thi cho thí sinh là hơn 200 người.

Trong đó, thí sinh lớn tuổi nhất 86 tuổi, thí sinh nhỏ tuổi nhất 8 tuổi. Có 22 thí sinh là đào nương và kép đàn, trống chầu dưới 18 tuổi, chiếm 20,9%; 83 thí sinh là đào nương, kép đàn, trống chầu trong độ tuổi trên 18 tuổi (không kể nhóm múa), chiếm 79,1% (không kể nhóm múa).

Theo Trưởng phòng Quản lý di sản (Sở VH&TT Hà Nội) Phạm Thị Lan Anh, số lượng các tiết mục và thí sinh dự thi năm nay vượt ngoài mong đợi của Ban Tổ chức. Như năm 2022 chỉ có 48 thí sinh dự thi phần thi cá nhân và 6 tiết mục múa hát tập thể của 12 nhóm. Điều này cho thấy sức hút mạnh mẽ của nghệ thuật ca trù cũng như sự quan tâm bảo tồn loại hình nghệ thuật truyền thống này.

Năm nay, ngoài những tiêu chí chấm giải chung về trang phục, không gian biểu diễn, sự hòa hợp ăn ý, tiêu chí riêng đối với mỗi hạng mục dự thi cũng được chú trọng đặc biệt. Trong đó, tiêu chí đúng lề lối, thể cách luôn được đề cao với tất cả các hạng mục, tìm kiếm các đào nương, kép đàn, trống chầu tài năng.

Liên hoan Ca trù Hà Nội 2025 tiếp tục có sự phân loại thí sinh theo độ tuổi để có mức đánh giá công bằng nhất. Chia sẻ với Kinh tế & Đô thị, kép đàn Đào Thị Lương cho biết, mong muốn qua Liên hoan gìn giữ, bảo tồn, phát huy giá trị loại hình nghệ thuật truyền thống của cha ông và để nhiều người biết đến ca trù hơn nữa.

Bảo tồn, phát huy giá trị của loại hình nghệ thuật độc đáo

Năm 2009 ca trù được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp, từ đó đã thu hút được đông đảo sự quan tâm của người dân, khẳng định giá trị nghệ thuật độc đáo, quý báu mà cha ông để lại cũng như báo động về sự mai một của ca trù.

Phát biểu tại Liên hoan Ca trù Hà Nội lần thứ Tư - năm 2025, Phó Giám đốc Sở VH&TT Hà Nội Lê Thị Ánh Mai cho biết, năm nay là năm thứ 16 ca trù được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp. Những năm qua, TP Hà Nội đã luôn tích cực thực hiện các biện pháp bảo vệ, phát huy giá trị di sản ca trù.

Đặc biệt, HĐND TP Hà Nội đã ban hành Nghị quyết số 23/2022/NQ-HĐND ngày 8/12/2022 Quy định chế độ đãi ngộ, hỗ trợ Nghệ sĩ Nhân dân, Nghệ sĩ Ưu tú, nghệ nhân và câu lạc bộ tiêu biểu trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể TP Hà Nội. Chế độ đãi ngộ và hỗ trợ các nghệ nhân, câu lạc bộ trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể, trong đó có di sản ca trù theo Nghị quyết này có nhiều ưu việt, nhận được sự đón nhận tích cực của cộng đồng.

Năm 2024, TP Hà Nội đã ban hành Quyết định số 2342/QĐ-UBND ngày 4/5/2024 phê duyệt đề án “Bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh trên địa bàn TP Hà Nội đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”, trong đó có hát ca trù đưa vào danh mục cần bảo vệ khẩn cấp.

Hà Nội là địa phương có số lượng nghệ nhân được phong tặng danh hiệu vinh dự Nghệ nhân Nhân dân và Nghệ nhân Ưu tú lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể nhiều nhất cả nước, trong đó có nghệ thuật trình diễn ca trù. Qua 3 lần phong tặng năm 2015, 2019 và 2022, TP Hà Nội là đơn vị dẫn đầu cả nước với 131 nghệ nhân, trong đó có 18 Nghệ nhân Nhân dân và 113 Nghệ nhân Ưu tú. Riêng loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian ca trù có tới 32 nghệ nhân được phong tặng với 8 Nghệ nhân Nhân dân, 24 Nghệ nhân Ưu tú.

Đây là kết quả cho thấy nghệ thuật trình diễn dân gian ca trù trên địa bàn TP Hà Nội đã đạt được những kết quả đáng mừng. Ca trù Hà Nội đã từng bước ra khỏi tình trạng bảo vệ khẩn cấp, góp phần quan trọng trong việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa ca trù.

Ở đợt xét Hồ sơ phong tặng lần thứ Tư - năm 2025, Hội đồng TP Hà Nội đã thông qua danh sách và đề nghị Hội đồng Bộ VHTT&DL xem xét danh sách đề nghị phong tặng 8 Nghệ nhân Nhân dân và 23 Nghệ nhân Ưu tú nghệ thuật hát ca trù.

Phó Giám đốc Sở VH&TT Hà Nội Lê Thị Ánh Mai nhấn mạnh, Liên hoan Ca trù Hà Nội lần thứ Tư được tổ chức nhằm tiếp nối thành công của những Liên hoan Ca trù lần thứ nhất, thứ hai và thứ ba, đặc biệt là kỷ niệm các ngày lễ trọng đại của đất nước, trọng điểm là 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Liên hoan với mục đích tiếp tục góp phần bảo tồn, phát huy giá trị của loại hình nghệ thuật độc đáo này đồng thời động viên, thúc đẩy hoạt động truyền dạy, thực hành ca trù ở cơ sở, đồng thời phát hiện, bồi dưỡng các tài năng trẻ cho ca trù Thủ đô.