Lợi dụng dịch bệnh để truyền bá mê tín dị đoan bị xử lý thế nào?

Vừa qua trên mạng xã hội Youtube xuất hiện tài khoản Lương Gia Long tự xưng mình là “Ngọc hoàng đại đế”, xuống trần gian để cứu nhân độ thế. Trong đoạn clip ông Long cho rằng sau khi vợ chồng ông ta dời TP Hồ Chí Minh, thì tại địa phương này các chỉ số, trong đó có chỉ số tử vong (vì dịch Covid-19 - PV) giảm đến mức tối thiểu trong tháng vừa qua. Người này cũng nói lúc 10 giờ sáng ngày 17/9, hai thầy trò vào TP Hồ Chí Minh để… làm việc với TP này nhằm tiếp tục giảm đại dịch Covid-19.

Trao đổi với phóng viên báo Kinh tế và Đô thị về việc ông Long xưng là “Ngọc hoàng đại đế”, từ cõi trên xuống để “trấn yểm” nhằm giảm đại dịch Covid-19. Hành vi của ông Long có phải đang truyền bá mê tín dị đoan? Hành vi này phạm tội gì, bị xử lý ra sao? Ngoài ra, ông Long cho rằng đã cùng học trò đi xuyên Việt để “hành nghề” từ ngày 6/9 - 17/9, đặc biệt tại TP Hồ Chí Minh đang áp dụng “nội bất xuất, ngoại bất nhập” nhưng ông này không bị cách ly, thì phải xử lý thế nào?

Luật sư Đào Kim Lân, Giám đốc Công ty Luật TNHH An Thuận Phát (Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh), cho biết trước hết phải khẳng định pháp luật nước ta ghi nhận và bảo vệ “quyền tự do tôn giáo, tín ngưỡng” của mỗi người dân. Mỗi công dân có quyền tự do theo hoặc không theo bất cứ một tôn giáo nào. Đồng thời pháp luật ghi nhận quyền bình đẳng giữa các tôn giáo với nhau. Tuy nhiên, cần phải phân biệt giữa quyền tự do tôn giáo, tín ngưỡng với việc tuyên tuyền, truyền bá mê tín dị đoan.

Trên thực tế, ranh giới giữa hai vấn đề này rất nhỏ, có thể hiểu mê tín dị đoan là các hành vi như bói toán, đồng bóng, yểm bùa, gọi hồn... hay các hành vi khác mang hình thức mê tín, dị đoan tin vào một điều không có căn cứ, không có cơ sở khoa học một cách mù quáng. Nhiều tôn giáo cũng tin vào những điều không có thật, hư cấu nên việc phân biệt giữa hai vấn đề này rất khó khăn. Như đã phân tích thì pháp luật Việt Nam bảo hộ quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của mỗi người. Nhưng pháp luật cũng xử phạt đối với những hành vi hành nghề mê tín, dị đoan làm thu nhập kiểm sống chính hoặc lợi dụng mê tín, dị đoan để trục lợi. Tùy vào từng mức độ mà có thể xử lý hành vi tuyên truyền mê tín dị đoan theo hai phương thức hành chính và hình sự.

“Theo những gì thể hiện trên hàng loạt clip đăng tải trên tài khoản Youtube mang tên Lương Gia Long, đã thể hiện người này đang hành nghề mê tín dị đoan. Những hành vi của nhóm ông Long không phải là tự do tín ngưỡng mà là truyền bá mê tín dị đoan dựa trên những điều vô căn cứ như: Xưng là “Ngọc hoàng đại đế”, “Xem bói… tâm linh”, và còn có hành vi hăm dọa “yểm bùa”, “trấn ếm” những người phản đối ông ta”, luật sư Đào Kim Lân, khẳng định.

Về hình thức xử lý, theo luật sư Đào Kim Lân căn cứ theo điểm g khoản 3, điều 5 Nghị định 167/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ về “Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; Phòng, chống tệ nạn xã hội; Phòng cháy và chữa cháy; Phòng, chống bạo lực gia đình”, thì phạt tiền từ 2 - 3 triệu đồng đối với hành vi lợi dụng quyền tự do dân chủ, tự do tín ngưỡng để lôi kéo, kích động người khác xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

Ngoài ra, nếu hành vi tuyên truyền mê tín dị đoan kéo dài, liên tiếp và được coi là hành nghề tạo thu nhập chính và có các dấu hiệu khác như đã bị xử phạt vi phạm hành chính, đã bị kết tội chưa được xóa án tích mà còn vi phạm thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Cụ thể tại điều 320 Bộ luật hình sự năm 2015 quy định về tội “Hành nghề mê tín, dị đoan” có thể bị phạt tiền từ 10 - 100 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm, phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Người phạm tội còn có thể bị phạt tù từ 3 - 10 năm nếu có các dấu hiệu: Làm chết người; Thu lợi bất chính 200 triệu đồng trở lên; Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.

Về việc ông Long khoe mình cùng “học trò” đi xuyên Việt để “hành nghề” thì cần phải kiểm chứng kiểm chứng ông ta đi từ đâu đến đâu, đi với những ai bằng phương tiện gì, sử dụng giấy tờ gì để “thông chốt”, có vào vùng đang cách ly, phong tỏa hay không, tiếp xúc với ai…, và có làm ảnh hưởng đến công tác phòng, chống dịch Covid-19 hay không? Nếu có, các cơ quan chức năng phải xem xét, xử lý nghiêm hành vi này.

Theo tìm hiểu của phóng viên báo Kinh tế và Đô thị, tài khoản Lương Gia Long trên Youtube, có tên thật là Nguyễn Gia Long (SN 1979, ngụ đường Xuân Đỉnh, phường Xuân Tảo, quận Bắc Từ Liêm, TP Hà Nội), người này còn có tên khác là Lương Chính Khang.