Lộn xộn trong hoạt động công chứng

Theo Cục trưởng Cục Bổ trợ tư pháp (Bộ Tư pháp) Đỗ Hoàng Yến, các tổ chức hành nghề công chứng hiện có xu hướng phát triển tự do, tập trung tại các quận, thị xã, TP, trong khi đó, nhiều huyện không có tổ chức hành nghề công chứng. Nhiều địa phương phản ánh, các tổ chức hành nghề công chứng đang hoạt động tại các huyện đều đồng loạt có hồ sơ đề nghị chuyển trụ sở về trung tâm làm mất cân đối nghiêm trọng trong việc phát triển mạng lưới tổ chức hành nghề công chứng, ảnh hưởng tới việc tiếp cận dịch vụ công chứng của người dân, DN, đặc biệt là người dân tại các vùng sâu, vùng xa.

Một trong những nguyên nhân chính là do thiếu sự điều tiết bằng biện pháp phù hợp. Chẳng hạn, khi bỏ quy hoạch thì Luật Sửa đổi, bổ sung Luật Quy hoạch không quy định biện pháp thay thế. Mặt khác, cơ quan có thẩm quyền chưa ban hành văn bản hướng dẫn chi tiết Luật Quy hoạch, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 11 luật có liên quan đến quy hoạch dẫn đến cách hiểu khác nhau trong tổ chức thực hiện. Trong khi đó, “Quy hoạch tổng thể phát triển tổ chức hành nghề công chứng đến năm 2020” hết hiệu lực từ ngày 31/12/2018 theo quy định tại điểm d khoản 1 Điều 59 Luật Quy hoạch.

Để tháo gỡ những vướng mắc trong triển khai Luật Quy hoạch liên quan đến lĩnh vực công chứng, đại diện Bộ Tư pháp cho rằng, trong bối cảnh khuyến khích xã hội hóa lĩnh vực công chứng thì việc bỏ ngay quy hoạch công chứng sẽ gây nhiều khó khăn trong quản lý Nhà nước. Do đó, phía Bộ Tư pháp đang nghiên cứu, đề nghị Bộ KH&ĐT rà soát, đưa bổ sung “Quy hoạch tổng thể phát triển tổ chức hành nghề công chứng” vào Danh mục các ngành quốc gia lập quy hoạch. Đồng thời, nghiên cứu các biện pháp mang tính chất bổ trợ để tăng cường hiệu quả quản lý Nhà nước trong lĩnh vực công chứng như nâng cao điều kiện tiêu chuẩn bổ nhiệm công chứng viên, kiểm soát ngay từ khâu cấp chứng chỉ hành nghề công chứng…

"Cả nước hiện có 1.003 tổ chức hành nghề công chứng. Trong đó, TP Hà Nội có 122 tổ chức hành nghề công chứng (10 phòng công chứng và 112 văn phòng công chứng) với 464 công chứng viên.

Tại Hà Nội, Sở Tư pháp Hà Nội thường xuyên thanh, kiểm tra, chấn chỉnh, nâng cao chất lượng hoạt động công chứng. Mới đây, Sở Tư pháp Hà Nội đã có kết luận thanh tra về tình trạng công chứng, sao y không cần bản gốc và cán bộ chứng thực ở một số phường tại Hà Nội không trả biên lai, phiếu thu cho người dân.

Theo đó, Đoàn thanh tra đã phát hiện các hành vi vi phạm hành chính và xử phạt một số văn phòng công chứng với số tiền hơn 80 triệu đồng. Đồng thời, kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền kiểm tra về dấu hiệu vi phạm trong việc lập hóa đơn giá trị gia tăng, thu phí công chứng, chứng thực tại các văn phòng công chứng.

Đối với cán bộ phụ trách chứng thực ở các phường Phú La, Phú Lãm (quận Hà Đông) không lập và giao biên lai thu phí, lệ phí cho người dân, Đoàn thanh tra kiến nghị lãnh đạo UBND các phường xử lý cán bộ theo quy định… Ngoài ra, Đoàn thanh tra kiến nghị cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, xử lý hành vi làm, sử dụng con dấu và chữ ký giả của lãnh đạo phường Yết Kiêu (quận Hà Đồng), giả mạo chữ ký công chứng viên và sử dụng con dấu giả của các văn phòng công chứng...