Luật hóa quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy: Việc cần thiết

Thiếu quy định

Theo Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quý Vương, số người sử dụng trái phép chất ma túy trong những năm vừa qua ngày càng gia tăng, đặc biệt là sử dụng ma túy tổng hợp, hình thức sử dụng phong phú, đa dạng, nhất là từ khi hành vi sử dụng trái phép chất ma túy không bị coi là tội phạm và không bị xử lý hình sự.

Thực tế, nhiều trường hợp sử dụng ma túy, nhất là ma túy tổng hợp, ngay từ lần sử dụng đầu tiên đã gây ra nguy hiểm cho sức khỏe và gây mất an ninh, trật tự. Đặc biệt, có trường hợp người sử dụng ma túy tổng hợp bị loạn thần (ngáo đá), không kiểm soát được hành vi gây ra các vụ thảm án, gây hoang mang trong dư luận. Theo đại diện ngành công an, hiện chưa có quy định của pháp luật về quản lý đối tượng này. Do đó mặc dù thấy được tính chất nguy hiểm, hậu quả gây ra cho xã hội nhưng quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy chưa được quan tâm một cách đúng mức.

Xuất phát từ tình hình phức tạp của người sử dụng trái phép chất ma túy trong thời gian vừa qua, Dự Luật lần này dành một chương mới với 5 điều để quy định về quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy. Theo đó, việc quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy được quy định là biện pháp phòng ngừa nhằm giúp người sử dụng trái phép chất ma túy không tiếp tục sử dụng trái phép chất ma túy và kịp thời ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật của họ. Việc quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy cũng được khẳng định rõ “không phải là biện pháp xử lý hành chính”.

Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quý Vương cho biết, việc quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy được áp dụng ngay lần đầu người đó sử dụng trái phép chất ma túy, mục đích là ngăn chặn không để họ tiếp tục sử dụng. Từ đó góp phần làm giảm người nghiện, điều này có tác dụng rất tốt ngay chính với người sử dụng trái phép chất ma túy, gia đình của họ và xã hội.

Đặt người nghiện ma túy vào vị trí nào?

Tán thành với việc phải có quy định để quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy nhưng một số ý kiến cho rằng, cần có quan điểm rõ ràng, quyết liệt hơn trước thực trạng hiện này. Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nêu thực tế, trong một thôn, xã, phường hay gia đình nào đó có người nghiện ma túy thì đúng là một điều khủng hoảng, lo lắng của cộng đồng dân cư. Người nghiện thì vô vọng, không có lối thoát, bởi vì việc cai nghiện ma túy vô cùng phức tạp, như “bắt cóc bỏ đĩa”. Số người nghiện cai được nghiện trên thực tế rất ít, phần lớn cai nghiện không thành công.

Phó Chủ tịch Quốc hội phân tích, nếu đặt người nghiện vào vị trí của người bệnh thì không phù hợp, vì sức khỏe không bị giảm sút, chỉ nghiện ma túy. Nếu xác định người nghiện là tội phạm cũng có vấn đề nhân đạo. Vậy, người nghiện ma túy có vi phạm pháp luật không, khi hành vi sử dụng trái phép ma túy bị nghiêm cấm trong pháp luật hiện hành? Dù đối xử với người nghiện phải bảo đảm quyền con người, quyền công dân, có tính nhân đạo nhưng vẫn phải xử lý cho tốt. Từ quan điểm này, theo Phó Chủ tịch Quốc hội, khi sửa đổi Luật Phòng, chống ma túy phải cứng rắn, chặt chẽ và cương quyết hơn.

Cảnh báo những nguy cơ tiềm ẩn, nhiều ý kiến cũng đồng tình “cần cứng rắn hơn” nếu không sẽ khó giảm số người nghiện ma túy. Coi người sử dụng trái phép ma túy, người nghiện ma túy là người có hành vi vi phạm pháp luật; việc "nâng cấp" quan điểm là để xử lý nghiêm khắc hơn. Đồng thời, Dự Luật cần làm rõ hơn khi nào cai nghiện ở cộng đồng, khi nào được lựa chọn và khi nào phải bắt buộc với những biện pháp cương quyết hơn.