Lý do tạm dừng hút nước tìm kiếm nạn nhân lọt “hố tự thần”?

Từ ngày 27/5, sau khi nhận tin báo, Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy và Cứu nạn, cứu hộ (Công an tỉnh Bắc Kạn) đã dùng camera dò tìm dưới nước nhưng không hiệu quả. Phương pháp dùng câu liêm móc dò cũng không tìm thấy tung tích nạn nhân. Lực lượng chức năng chỉ vớt được vài tấm tôn rào chắn cùng một chiếc áo nghi của nạn nhân.

Từ trưa 28/5, lực lượng chức năng quyết định dùng 5 máy bơm công suất lớn để bơm hút toàn bộ nước trong lòng hố ra. Đến cuối giờ chiều 28/5, lượng nước trong hố cơ bản được rút ra ngoài. Tuy nhiên, phương án này đã phải tạm dừng do sau khi nước rút, lòng hố đã có nhiều thay đổi so với đêm trước, hố sụt bắt đầu bị sụt xuống, đồng thời, từ dưới đáy hố một lượng bùn, nước và cát lại đùn lên.

Theo phán đoán, việc bơm hút nước đã khiến mạch nước kéo theo bùn đất dồn về hố sụt. Từ miệng hố xuống đến lòng hố sâu khoảng 18m, quá trình bơm nước bùn, cát đùn ra mạnh.

Ngoài ra, dưới hố sụt có một hàm ếch, khi nước rút đi có khả năng sẽ bị sập xuống gây nguy hiểm và khó khăn cho công tác tìm kiếm nạn nhân. Điều này cũng làm giảm xác suất thi thể nạn nhân tự nổi lên theo mạch nước.

Mặt khác, do lân cận hố sụt này còn các hố sụt khác, việc bơm hút nước có thể khiến các hố sụt khác có diễn biến mở rộng và sâu hơn. Trước diễn biến này, lực lượng cứu hộ quyết định tạm dừng bơm hút nước để nghiên cứu các phương án tìm kiếm khác.

Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Bắc Kạn Đồng Văn Lưu đã tới kiểm tra, chỉ đạo công tác cứu hộ tại hiện trường và yêu cầu các lực lượng nỗ lực nghiên cứu các phương án tìm kiếm nạn nhân. Quá trình triển khai phải bảo đảm an toàn tuyệt đối cho lực lượng cứu hộ.

Từ đêm 28 tới sáng 29/5, tại Bắc Kạn có mưa to. Việc tìm kiếm nạn nhân được dự báo sẽ càng thêm nhiều khó khăn, phức tạp.

Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn Nguyễn Đăng Bình cho biết, "Chúng tôi đang yêu cầu các cơ quan chuyên môn nghiên cứu và tham mưu phương án xử lý hố sụt để đảm bảo an toàn cho người dân trong thời gian tới”.

Theo đánh giá sơ bộ của Viện Khoa học địa chất và khoáng sản, hiện tượng sụt lún ở Bắc Kạn xảy ra tại khu vực phân bố đá trầm tích lục nguyên xen đá vôi hoặc dolomit, loại đá có gốc carbonat, dễ bị hòa tan trong điều kiện tự nhiên.

Phía trên các hố là lớp vật chất phong hóa gồm cát, cát pha, sét pha, có độ bền kém, trạng thái bở rời, dày từ 3 – 5m. Bên dưới là các tầng đá vôi màu xám, bị phong hóa và nứt nẻ mạnh, phát triển nhiều hang hốc karst chứa nước. Theo cơ chế địa chất, nước mưa thấm xuống đất kết hợp với CO₂ trong không khí tạo thành axit yếu, từ đó hòa tan đá vôi theo thời gian. Ban đầu chỉ là những khe nứt nhỏ, nhưng dần hình thành các khoang rỗng lớn trong lòng đất.

Khi áp lực nước ngầm suy giảm, nhất là do khai thác nước dưới đất quá mức trần các hang rỗng dễ bị sụp đổ, gây sụt lún mặt đất.