Lý giải mức tăng 15% lương đối với người hưởng lương hưu từ 1/7/2024

Tại buổi họp báo, trả lời câu hỏi của phóng viên về lý do áp dụng mức tăng lương cơ sở 15% đối với người hưởng lương hưu, trong khi công chức, viên chức được áp dụng tăng 30%, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội Đặng Thuần Phong cho biết, CPI tăng nhiều lần cùng với mức lương của người hưởng lương hưu. Số đó nếu cộng lại chỉ tăng 11,5%, tức đã ngang bằng với mức tăng 30% đối với cán bộ, công chức, viên chức. Nhưng do những người hưởng lương hưu đời sống còn khó khăn nên Ban Chỉ đạo cải cách tiền lương đã cân nhắc chuyển lên tăng 15%. Chính vì thế, nếu cộng dồn các chỉ số CPI, mức lương hưu thực tế sẽ tăng hơn 30%. Điều này thể hiện chính sách nhân văn, ưu tiên với cán bộ nghỉ hưu.

Trả lời câu hỏi của phóng viên về lộ trình cải cách tiền lương theo theo Nghị quyết 27-NQ/TW về cải cách tiền lương, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội cho biết: việc cải cách tiền lương theo Nghị quyết 27 đã 3 lần lùi và tới nay vẫn chưa hoàn thành được. Tinh thần là phải làm thận trọng, chắc chắn, hiệu quả.

Theo ông Đặng Thuần Phong, Ban chỉ đạo Cải cách tiền lương đã họp 24 - 25 cuộc, trong đó thực hiện được 4 nội dung, còn 2 nội dung vẫn chưa thể thực hiện được do bảng lương mới xác định theo vị trí việc làm.

Quá trình thực hiện cho thấy việc định vị trí việc làm chưa đồng bộ giữa các ngành, từng địa phương dù chung một lĩnh vực; lương của lực lượng vũ trang cũng có biến động nhất định... Đồng thời, hiện nay với các đơn vị sự nghiệp công lập lực lượng lớn nhưng số tự chủ toàn phần, tự chủ chi thường xuyên và đầu tư rất thấp, tự chủ chi thường xuyên cũng thấp, tự chủ một phần chi thường xuyên thấp chưa được 30%; các đơn vị không tự chủ được Ngân sách Nhà nước phải xử lý là trên 70%.

"Nếu không giải quyết được bài toán việc làm ở các đơn vị sự nghiệp công lập và cơ chế tự giải quyết thì rất khó để xử lý trong cải cách tiền lương. Vì thế, Ban chỉ đạo cải cách tiền lương đã đề nghị kéo dài thời gian để Chính phủ rà soát, tính toán kỹ với công thức rà soát vị trí việc làm để tính toán hệ số lương. Nguyên tắc là phải xác định vị trí việc làm trên cơ sở tinh giản biên chế, lúc đó mới tính được các hệ số lương khác nhau, mới cải cách được tiền lương" - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội nêu.

Theo Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Các vấn đề xã hội, thời gian tới chắc chắn Chính phủ sẽ có rà soát tổng thể, xem tất cả các bảng lương để có sự thống nhất quản lý Nhà nước về tiền lương. Trên cơ sở đó tính toán mức lương và các giải pháp phù hợp để quản lý hiệu quả.  

Bên cạnh đó, vướng mắc nữa là trong thực hiện 9 chế độ phụ cấp. Cơ cấu tiền lương hiện nay là 40 - 60, tức 40% trợ cấp, 60% lương cơ bản. Còn theo thiết kế mới khi sắp xếp lại 9 nhóm phụ cấp, tỷ lệ là 30 - 70. Các biện pháp này nếu xử lý không đồng bộ thì có người rất thiệt thòi.

Ví dụ ở những nơi công tác vùng sâu, vùng xa, đặc biệt khó khăn, cơ cấu lương có phần nhiều từ phụ cấp này, tuy nhiên, nếu thực hiện cải cách về việc bố trí lại các nhóm phụ cấp lương của nhóm này có thể thấp hơn so với khi chưa cải cách. Như vậy không khuyến khích được nhân tài, nỗ lực. Vì thế, Ban chỉ đạo cải cách tiền lương đã cho phép giữ lại phần trên để tính toán, nghiên cứu, tiếp tục hoàn thiện.

Ngoài ra, nếu áp dụng đầy đủ 9 bậc phụ cấp thì cũng phát sinh bất cập, kể cả người nhận nguyên lương trước 1/7/2024 cũng khác so với số người hưởng lương sau 1/7/2024, chưa có sự tương thích đồng bộ giữa các đối tượng thụ hưởng.

Ngoài ra, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội cho rằng cũng cần tính toán đến phần 10% của quỹ khen thưởng, để trên cơ sở đó có nguồn động viên cho từng cơ quan, đơn vị khi thực hiện cải cách tiền lương. Đồng thời, khi cải cách tiền lương sẽ phải sửa hơn 20 văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến lương cơ sở, đến nay Chính phủ chưa trình được.