Ô nhiễm môi trường vẫn là vấn đề nhức nhối
Cụm công nghiệp (CCN) làng nghề Tịnh Ấn Tây (TP Quảng Ngãi) với diện tích hơn 27 ha đi vào hoạt động từ năm 2005 nhưng đến nay vẫn chưa có hệ thống xử lý nước thải.
Tại CCN làng nghề này hiện có khoảng 20 nhà máy, cơ sở hoạt động trong các lĩnh vực sản xuất giấy, nhựa, chế biến nước mắm, sản xuất bao bì, tái chế hạt nhựa và chế biến nông, lâm sản.
Nước thải từ CCN làng nghề Tịnh Ấn Tây đã và đang gây ra vấn đề ô nhiễm môi trường nghiêm trọng trong suốt thời gian dài. Tình trạng này đã được cử tri nhiều lần phản ánh, và vấn đề cũng đã được đưa ra chất vấn trong các phiên giải trình của Thường trực HĐND tỉnh Quảng Ngãi vào năm 2023. Tuy nhiên, cho đến nay, vấn đề này vẫn chưa được giải quyết triệt để, gây bức xúc trong cộng đồng dân cư.
Theo lãnh đạo UBND TP Quảng Ngãi, tỉnh đã phân bổ 10 tỷ đồng để đầu tư hệ thống thu gom và xử lý nước thải tập trung, nhưng TP Quảng Ngãi từ chối nhận vì số tiền này không đủ so với tổng kinh phí cần thiết, ước tính từ 50 đến 100 tỷ đồng. Hơn nữa, CCN làng nghề Tịnh Ấn Tây đã được đưa vào Quy hoạch chung xây dựng TP Quảng Ngãi đến năm 2040.
Trong Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030, khu vực này sẽ trở thành trung tâm logistics, nhưng trong thời gian chờ đợi, người dân phải tiếp tục sống chung với ô nhiễm, đối mặt với nhiều nguy cơ tiềm ẩn về sức khỏe. Đặc biệt, vào đầu năm 2024, cơ quan chức năng đã phát hiện một doanh nghiệp trong CCN này xả thải chưa qua xử lý, với mức xyanua vượt quá quy định tới 21 lần.
Đáng lo ngại hơn, toàn tỉnh Quảng Ngãi hiện có 15 CCN và 15 làng nghề đang hoạt động, nhưng tất cả đều chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung.
Theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 (có hiệu lực từ ngày 1/1/2022), các CCN phải hoàn thành hệ thống thu gom, thoát nước và xử lý nước thải tập trung bảo đảm nước thải sau xử lý đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường trong thời hạn 24 tháng kể từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành.
Đến nay, đã hết thời hạn theo quy định nhưng CCN làng nghề Tịnh Ấn Tây cũng như các CCN khác trên địa bàn tỉnh vẫn chưa đầu tư, xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường.
Áp dụng chế tài cứng rắn
Theo Quyền Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ngãi Nguyễn Đức Trung, vấn đề ô nhiễm môi trường tại các CCN, làng nghề vẫn đang diễn ra, chưa khắc phục triệt để. Đặc biệt, CCN làng nghề Tịnh Ấn Tây là một trong những điểm nóng.
Ông Nguyễn Đức Trung cho biết, đây là một trong những CCN đầu tiên của tỉnh, do xây dựng đã lâu nên cơ sở hạ tầng và các quy định về môi trường không còn đáp ứng được yêu cầu hiện nay. Mặc dù CCN này đã được định hướng chuyển sang quy hoạch khác, nhưng việc không đầu tư hệ thống xử lý nước thải tập trung đang gây nhiều bất cập.
Dù các doanh nghiệp tại đây có đầy đủ hồ sơ và hệ thống xử lý nước thải theo quy định, nhưng nhiều doanh nghiệp vẫn lén lút xả thải để giảm chi phí vận hành. Đây là vấn đề liên quan đến ý thức của doanh nghiệp.
"Thời gian qua, Sở Tài nguyên và Môi trường cùng UBND TP Quảng Ngãi đã kiểm tra và xử phạt để răn đe. Tuy nhiên, cần có biện pháp mạnh hơn. Nếu doanh nghiệp tái phạm, cần tiến hành kiểm tra và báo cáo để áp dụng các biện pháp cứng rắn hơn, thậm chí đóng cửa nếu cần thiết," ông Nguyễn Đức Trung nhấn mạnh.
Liên quan đến vấn đề trên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Trần Phước Hiền cho biết, thời gian qua, tỉnh xác định trong quá trình thu hút đầu tư vào CCN phải khắc phục tình trạng xả thải, đầu tư hệ thống xử lý nước thải.
Đồng thời, chỉ đạo kêu gọi đầu tư các CCN giống như khu công nghiệp VSIP, tức nhà đầu tư thứ cấp sẽ đầu tư toàn bộ cơ sở hạ tầng kỹ thuật, nhất là xử lý nước thải. Các CCN do các huyện, thành phố, thị xã làm chủ đầu tư, tỉnh sẽ tạo điều kiện thực hiện hệ thống xử lý nước thải tập trung.
”Đối với CCN làng nghề Tịnh Ấn Tây, doanh nghiệp phải chấp hành quy định, thấy được trách nhiệm của mình với cộng đồng; cơ quan chức năng cần tăng cường công tác kiểm tra giám sát. Nếu doanh nghiệp trốn tránh không chấp hành thì cương quyết xử lý, kể cả đóng cửa”- ông Trần Phước Hiền khẳng định.
