Theo lực lượng chức năng, có nhiều nguyên nhân dẫn đến hỏa hoạn: Do các địa điểm xảy ra cháy thường sử dụng các vật liệu trang trí, cách âm dễ cháy; các chủ cơ sở “phớt lờ” quy định về phòng cháy chữa cháy (PCCC)...
Lý giải nguyên nhân…
Theo kết quả kiểm tra an toàn PCCC hơn 1.000 quán karaoke, bar, vũ trường trên địa bàn của Cảnh sát PCCC Hà Nội: Trong tổng số 988 cơ sở đang hoạt động có 787 cơ sở (chiếm gần 80%) không đảm bảo các điều kiện về PCCC. Nhiều chủ đầu tư chưa nắm được các quy định về PCCC trong đầu tư xây dựng nên khi xây mới hoặc cải tạo công trình, thay đổi bố trí mặt bằng, công năng sử dụng, hệ thống PCCC... không thực hiện công tác thẩm duyệt, nghiệm thu PCCC. Nhiều trường hợp, chủ cơ sở cố tình không chấp hành, đưa công trình vào hoạt động khi chưa được thẩm duyệt, nghiệm thu về PCCC.
Đại tá Nguyễn Tuấn Anh - Phó Giám đốc Cảnh sát PCCC Hà Nội cho biết, qua công tác điều tra cơ bản của lực lượng Cảnh sát PCCC, tính đến ngày 1/11/2016, trên toàn địa bàn TP có 1.204 cơ sở karaoke (số liệu có biến động) đi vào hoạt động đảm bảo về an toàn về cháy nổ… Về nguyên nhân dẫn đến vụ cháy tại quán karaoke 68 Trần Thái Tông, quận Cầu Giấy gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, Đại tá Nguyễn Tuấn Anh đánh giá: Thông tin bước đầu là do sự bất cẩn của thợ hàn trong quá trình cải tạo, sửa chữa tại tầng 2, nhà số 68 gây cháy. Tuy nhiên, đối với quán karaoke này, chủ đầu tư đã tự ý chuyển đổi công năng từ nhà ở sang làm quán hát. Qua kiểm tra, chủ đầu tư không xuất trình được các hồ sơ liên quan đến công tác PCCC. Chủ đầu tư cũng đã có cam kết chỉ đưa cơ sở vào hoạt động sau khi đã có đầy đủ hồ sơ theo quy định của pháp luật. Thế nhưng, khi chưa được Cảnh sát PCCC nghiệm thu, cơ sở này không chấp hành.
Trung tá Bùi Quang Việt - Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát PCCC và cứu nạn cứu hộ cho biết: “Các cơ sở kinh doanh karaoke luôn tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ cao và gây thiệt hại nhiều về người và tài sản. Riêng Hà Nội từ đầu năm đến nay xảy ra 6 vụ cháy karaoke, đặc biệt vụ cháy tại quán karaoke 68 đã khiến 13 người tử vong và thiệt hại tài sản lớn”. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc chữa cháy gặp nhiều khó khăn là do thiết kế các quán karaoke thường có biển quảng cáo lớn bên ngoài bịt kín lối thông gió, gây khó khăn cho công tác cứu hộ. Bên cạnh đó, các cơ sở này thường dùng cách âm là vật liệu dễ cháy nên khi xảy ra cháy, lửa, khói lan nhanh, còn người bên trong không phát hiện được nên đã xảy ra những trường hợp đáng tiếc khi có cháy, nổ. Việc thay đổi từ nhà ở thành quán karaoke cũng là nguyên nhân chính dẫn đến xảy ra cháy nổ nhiều do thiếu điều kiện an toàn trong PCCC cũng như hướng dẫn thoát nạn khi xảy ra cháy…
Trách nhiệm thuộc về ai?
Đề cập về trách nhiệm trong vụ cháy quán karaoke 68 Trần Thái Tông, Đại tá Nguyễn Tuấn Anh cho rằng, lực lượng PCCC đã thực hiện đúng quy trình. Phòng Cảnh sát PCCC số 3 cùng phối hợp với lực lượng cơ sở đã thực hiện các kiểm tra cụ thể. “Chủ đầu tư cam kết rồi nhưng không chấp hành. Lực lượng của chúng tôi có hạn, trong khi có tới 1.204 cơ sở kinh doanh thì không thể lúc nào cũng rải ra để kiểm tra 24/24” – Đại tá Nguyễn Tuấn Anh cho biết.
Theo Luật sư Nguyễn Anh Thơm (Đoàn Luật sư Hà Nội), để xác định trách nhiệm trong vụ hoản hoạn trên, cơ quan điều tra cần làm rõ nguyên nhân xảy ra hỏa hoạn, vai trò của chủ cơ sở và những người liên quan. Trường hợp nếu là người thợ hàn gây ra cháy sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội “Vi phạm quy định về PCCC” theo Điều 240, Bộ luật Hình sự và có trách nhiệm bồi thường thiệt hại đã gây ra theo quy định của pháp luật. Nếu xác định người thợ thi công hàn xì được thuê mướn thì người chủ thi công (nếu có) phải có trách nhiệm liên đới bồi thường dân sự vì đã không áp dụng biện pháp bảo hộ và đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng lao động gây thiệt hại về người, tài sản… Chủ cơ sở karaoke có thể bị xử lý hình sự nếu không thực hiện hoặc thực hiện không đúng các quy định về PCCC dẫn tới làm nhiều người chết, thiệt hại về tài sản.
Trước thực trạng liên tiếp xảy ra những vụ cháy quán karaoke, trung tá Bùi Quang Việt đưa ra khuyến cáo: Các cơ sở kinh doanh karaoke phải tổ chức cho nhân viên thực tập kỹ năng PCCC, quản lý nguồn lửa, nhiệt tại cơ sở. Tổ chức phương tiện chữa cháy, cứu hộ tại chỗ để đưa người gặp nạn ra khỏi hiện trường. Đối với người dân phải tìm hiểu kỹ năng thoát nạn khi tham gia tại các điểm vui chơi giải trí, không mang chất cháy, chất nổ đến nơi này. Phải quan sát trước khi tham gia vui chơi tại các điểm này để thoát nạn khi xảy ra cháy...
