Phó Giám đốc HPA Lê Tự Lực cho biết, ngành dệt may Việt Nam trong nhiều năm qua luôn là một trong những ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam. Năm 2022 là thời điểm mà các doanh nghiệp dệt may từng bước phục hồi sau ảnh hưởng nặng nề của dịch Covid-19.
Trong 6 tháng đầu năm 2022, kim ngạch xuất khẩu dệt may đạt 22,3 tỷ USD, tăng 17,7% so với cùng kỳ năm 2021. Kim ngạch xuất siêu đạt 8,86 tỷ USD, tăng 32% so với cùng kỳ 2021.
Sau tác động của dịch Covid-19, các doanh nghiệp dệt may đang tập trung đầu tư vào việc nghiên cứu phát triển nguyên phụ liệu phục vụ cho sản xuất, nâng cao tính chủ động nhằm giảm bớt sự phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu. Đồng thời, tìm cách thích ứng nhanh với điều kiện kinh doanh mới, như đa dạng hóa dòng hàng, thị trường; ứng dụng cơ chế thanh toán mới khác cách mua bán truyền thống trước đây.
Đồng tình với nhận định này, Phó Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ KH&ĐT) Nguyễn Anh Tuấn nêu rõ, thách thức càng lớn thì cơ hội càng cao. Việc tham gia các Hiệp định thương mại tự do (FTA) đang mở ra cơ hội rất lớn cho ngành dệt may Việt Nam. Tuy nhiên ngành dệt may đang thiếu tính liên kết theo chuỗi giá trị. Điều này dẫn đến Việt Nam đạt thặng dư thương mại đối với sợi và hàng may mặc nhưng lại thâm hụt lớn đối với vải.
“Sợi sản xuất ra không được sử dụng trong nước để dệt vải mà chủ yếu xuất khẩu. Vải sản xuất trong nước chỉ đáp ứng được gần 50% nhu cầu, khiến mỗi năm Việt Nam phải nhập khẩu hơn 10 tỷ USD vải các loại” - ông Nguyễn Anh Tuấn nêu ví dụ.
Thực tế cho thấy, các FTA thế hệ mới đặt ra yêu cầu về quy tắc xuất xứ, sợi và vải phải sản xuất, sử dụng tại Việt Nam hoặc ở các nước trong khối FTA thì mới được chứng nhận quy tắc xuất xứ và được hưởng thuế ưu đãi. Do đó, các doanh nghiệp dệt may buộc phải tập trung phát triển theo toàn bộ chuỗi, hình thành nên chuỗi giá trị trong nước.
Chia sẻ thêm, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS) Trương Văn Cẩm thông tin, dệt may Việt Nam đang phải cạnh tranh quyết liệt với các nước có kim ngạch xuất khẩu dệt may lớn như Trung Quốc, Bangladesh, Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ… Tại thị trường nội địa cũng phải cạnh tranh quyết liệt với các thương hiệu lớn nước ngoài đã có mặt tại Việt Nam.
Không những vậy, thị trường các nước nhập khẩu dệt may của Việt Nam phần lớn là thị trường đẳng cấp và khó tính, yêu cầu cao về chất lượng, vệ sinh an toàn sản phẩm, môi trường, hàm lượng tái chế, tiêu chuẩn lao động… Xu hướng thế giới cũng đang thay đổi, chuyển từ thời trang nhanh sang thời trang bền vững (tăng tuổi thọ sản phẩm, tỷ lệ tái chế, phí cacbon…).
Để ngành dệt may có thể vượt qua thách thức, tận dụng tốt những cơ hội “vàng”, các chuyên gia kinh tế tham gia toạ đàm đề xuất, thời gian tới cần thu hút đầu tư vào ngành dệt may, nhất là dự án dệt - nhuộm, sản xuất nguyên liệu mới có nguồn gốc tự nhiên, thân thiện môi trường… Đồng thời, nâng cao năng lực quản trị, phát triển nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp dệt may.
Các doanh nghiệp cần tiếp tục đẩy mạnh phát triển thương hiệu, sản phẩm mới, đa dạng hóa nguồn cung nguyên phụ liệu và thị trường xuất khẩu, “xanh hoá” công nghiệp dệt may… qua đó thực hiện mục tiêu kim ngạch xuất khẩu đạt 68 - 70 tỷ USD vào năm 2030.
