KTĐT - Sẽ như thế nào nếu bạn lên mạng, bấm vào một liên kết (link) mà không thấy gì xảy ra? Rồi sẽ ra sao nào nếu hàng tỷ liên kết trên Internet đồng loạt ngừng hoạt động?
Khi năm 2010 đang tới, đó thực sự là vấn đề Internet đang phải đối mặt. Xuất phát điểm của vấn đề này là ở các dịch vụ rút gọn địa chỉ Internet (URL shorterner). Các địa chỉ web thường rất dài nhưng một số trang web cho phép người dùng giảm xuống chỉ còn vài ký tự. Những dịch vụ này như bit.ly và tinyurl.com đang rất phổ biến. Trung bình mỗi tháng những người dùng Internet trên toàn cầu đã tạo ra hàng tỷ địa chỉ web rút gọn.
Công cụ rút gọn địa chỉ đặc biệt phổ biến trên Twitter, tiểu blog cho phép người dùng gửi tin nhắn giới hạn trong phạm vi 140 ký tự. Các công cụ này còn được dùng trong hàng triệu email, tin nhắn và thông tin cập nhật trên các mạng xã hội như Facebook và MySpace.
Tuy nhiên, nhiều công ty và website cung cấp hoặc áp dụng dịch vụ rút gọn địa chỉ web có thể sẽ bị phá sản trong bối cảnh suy thoái kinh tế hiện nay. Nếu điều đó xảy ra, hàng tỷ liên kết trên mạng Internet toàn cầu sẽ ngừng hoạt động.
Internet Archive, tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở ở San Francisco, Mỹ đang triển khai dự án thư viện số toàn cầu mở, trong đó có một hoạt động là lưu giữ toàn bộ thông tin trên web. Tổ chức này cho biết tiểu dự án lưu giữ toàn bộ thông tin trên web, gọi là 301Works sẽ góp phần giải cứu nguy cơ hàng tỷ địa chỉ web chết.
Tuy nhiên, Stowe Boyd, Giám đốc dự án 301 Works cho rằng các dịch vụ rút gọn địa chỉ web đang tiềm ẩn nguy cơ thực sự, đặc biệt là khi doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ đó phá sản. “Nếu bạn là công ty truyền thông lớn như các báo điện tử, bạn đã tạo ra hàng triệu địa chỉ web sử dụng công cụ rút gọn địa chỉ và nhúng chúng vào trang web thì đó là vấn đề rất đau đầu. Bạn sẽ phải xóa bỏ tất cả các địa chỉ rút gọn đó và thay bằng những địa chỉ mới”, Stowe Boyd nói.
Các luật sư cho rằng việc duy trì các liên kết rút gọn đó rất quan trọng khi chúng được dùng làm chứng cứ trong các vụ kiện như phỉ báng hay bôi nhọ trên website. Những vụ kiện này sẽ thất bại nếu các liên kết đó không truy cập được.
Các dịch vụ rút gọn địa chỉ đang được dùng rất phổ biến. Bit.ly, dịch vụ rút gọn địa chỉ web nổi tiếng nhất thế giới hiện nay, đã nhận được 2,1 tỷ lượt truy cập vào các liên kết được tạo ra bởi dịch vụ rút gọn địa chỉ web này trong tháng 11/2009.
John Borthwick, Giám đốc hãng phim Betaworks Studio cho rằng lo ngại về hàng tỷ địa chỉ web chết bắt đầu xuất hiện vào tháng 8/2009 khi Tr.im, một công ty kinh doanh dịch vụ rút gọn địa chỉ web, tuyên bố có thể sẽ phá sản nếu không có hỗ trợ tài chính từ các nhà đầu tư.
Các chuyên gia phân tích tin rằng hầu hết công ty làm dịch vụ rút gọn địa chỉ web sẽ không thể tồn tại trong dài hạn. Stowe Boyd cho biết nhóm dự án 301Works đang đàm phán với hai công ty làm dịch vụ rút gọn địa chỉ web dự kiến sẽ đóng cửa trong tháng 12.
Hiện nay, Internet Archive đang hợp tác với 20 công ty làm dịch vụ rút gọn địa chỉ web để lưu trữ tất cả các liên kết rút gọn của họ. Nếu một trong số các công ty này phá sản, Internet Archive sẽ sử dụng cơ sở dữ liệu dự phòng để duy trì hoạt động của các liên kết này.
301Works được đánh giá là một trong những dự án tu sửa quan trọng nhất trong lịch sử web. Tuy nhiên, theo Stowe Boyd, chi phí cho dự án này chỉ tốn vài nghìn USD. Các thông tin về các địa chỉ rút gọn có thể lưu trong thiết bị không lớn hơn ngón tay cái.
