Ngày 13/12, tại TP Hồ Chí Minh, Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao (DNHVNCLC) phối hợp cùng CLB Doanh nhân Bến Tre tại TP Hồ Chí Minh (HBBC) tổ chức tọa đàm “Nâng cao chuỗi giá trị dừa trong xu hướng xanh hóa nền kinh tế”.
Đây một trong những hoạt động quan trọng thuộc chuỗi sự kiện tiền Mekong Connect 2024, tọa đàm không chỉ mang ý nghĩa khởi động mà còn là hành động cụ thể, khẳng định quyết tâm thực hiện các sáng kiến xanh hóa, phát triển bền vững trong lĩnh vực kinh tế vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).
Tại tọa đàm, các chuyên gia, doanh nghiệp đã cùng đề xuất giải pháp cho ngành dừa - một ngành kinh tế chủ lực tại Bến Tre và các tỉnh ĐBSCL, hướng đến vừa gợi mở định hướng phát triển bền vững, vừa tạo điều kiện thúc đẩy hợp tác giữa cộng đồng doanh nghiệp trong và ngoài nước.
Chủ tịch HBBC Huỳnh Kỳ Trân cho biết, tỉnh Bến Tre nổi tiếng với dừa và tiềm năng cây ăn trái, từ nguồn nông sản chủ lực đã có nhiều sản phẩm xây dựng được thương hiệu cạnh tranh trên thị trường trong và ngoài nước. Tuy nhiên, để duy trì lợi thế cạnh tranh thì cần nâng cao chuỗi giá trị dừa trong xu hướng xanh hóa nền kinh tế là yêu cầu cấp thiết hiện nay.
Trong đó, nâng cao chuỗi giá trị dừa là không ngừng đổi mới sáng tạo, nghiên cứu phát triển nhiều sản phẩm mới để đáp ứng nhu cầu thị trường và thị hiếu tiêu dùng mới. Bên cạnh đó, trong xu hướng xanh hóa nền kinh tế thì đơn sản xuất kinh doanh phải nắm bắt công nghệ mới khai thác tính bản địa của dừa và cải tiến sản phẩm truyền thống, cũng như phát triển sản phẩm đạt tiêu chuẩn thị trường nội địa lẫn xuất khẩu.
PGS.TS Lê Hoài Quốc - Chủ tịch Hội Tự động hóa TP Hồ Chí Minh phân tích, dừa từ lâu đã là nguyên liệu cho nhiều lĩnh vực sản xuất kinh doanh thực phẩm, mỹ phẩm, dược phẩm, đồ dùng thiết yếu... tuy nhiên trong bối cảnh xanh hóa nền kinh tế, xu hướng tiêu dùng mới thì dừa và sản phẩm từ dừa cũng đối mặt với cả thách thức và cơ hội. Ngoài ra, cây dừa góp phần vào sự bền vững của môi trường, nên đơn vị sản xuất kinh doanh làm sao tối đa hóa giá trị, thúc đẩy chuỗi giá trị bền vững như trồng cây dừa hữu cơ đang được phát triển ở nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ.
Chia sẻ góc nhìn về xuất khẩu dừa và logistics, ông Nguyễn Phong Phú - Phó Giám đốc kỹ thuật của Tập đoàn Vina T&T cho biết, Việt Nam có thuận lợi về vùng trồng với sản lượng cao và ổn đinh, cùng đó là nằm ở trung tâm một khu vực thị trường lớn. Chưa kể, những thuận lợi về cảng biển và cả đường bộ với những kho hàng lớn. Theo ông Phú, Trung Quốc vẫn là thị trường lớn nhất của trái dừa Việt Nam. Trung Quốc hiện chỉ mua dừa tươi số lượng nhỏ, nhưng dừa khô, sữa dừa thì họ nhập rất lớn. Một doanh nghiệp Trung Quốc có thể mua 5-10 container nước sữa dừa, 1 container nước sữa dừa tương đương 100.000 trái dừa tươi, tức là số lượng rất lớn.
Nói về khó khăn khi xuất khẩu dừa, ông Nguyễn Phong Phú cho rằng dừa rất khó trong bảo quản, trong quá trình vận chuyển với trái dừa khô, nhất là những đơn vị xuất khẩu sang châu Âu và Mỹ. Yêu cầu bảo quản nghiêm ngặt về bảo quản trong quá trình vận chuyển đường dài.
Tiếp đến là các tiêu chuẩn chất lượng, nghiêm ngặt đến từ các thị trường châu Âu và Mỹ, cũng như mã số vùng trồng với thị trường Trung Quốc. Tình trạng mua bán mã số vùng trồng trong ngành dừa và nông sản xuất khẩu đang gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và khả năng cạnh tranh của Việt Nam trên thi trường quốc tế, đặc biệt là thị trường Trung Quốc.
Ngoài ra, một số doanh nghiệp hoặc cá nhân đã thực hiện các hành vi gian lận như bán hoặc cho thuê mã số vùng trồng, gia lận nguồn gốc sản phẩm. Điều này sẽ ảnh hưởng tiêu cực làm mất uy tín quốc gia, vi phạm trong mã số vùng trồng có thể dẫn đến việc các nước nhập khẩu đặc biệt là Trung Quốc siết chặt kiểm soát, thậm chí đình chỉ nhập khẩu từ Việt Nam.
“Để khắc phục khó khăn trong xuất khẩu doanh nghiệp cần phải đầu tư công nghệ bảo quản và vận chuyển. Bên cạnh đó phải đào tạo nông dân về kỹ thuật trồng và thu hoạch, điều này đòi hỏi phải có chính sách của nhà nước cũng như tổ chức phi lợi nhuận…Song song đó cần phải tăng cường kiểm soát chất lượng và tìm kiếm thị trường mới và đa dạng sản phẩm cách doanh nghiệp lớn sẽ có các kênh khác nhau các công ty nhỏ cần phải tham gia hội chợ ở nước ngoài và xúc tiến với các khách hàng tiềm năng ở trên thế giới” - ông Phú đề xuất.
