| Thủ tướng phát biểu tại Hội nghị. |
Điều này thể hiện mức tăng NSLĐ của Việt Nam cao hơn nhiều so với các nước ASEAN cũng như nhiều nước trên thế giới. Cụ thể, năm 2018, tốc độ tăng NSLĐ khoảng 6% so với năm 2017. Bình quân giai đoạn 2016 - 2018 tăng 5,8%.
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cho rằng: Nếu tính NSLĐ theo cách lấy GDP chia cho tổng số lao động thì con số này của Việt Nam còn thấp. Tuy nhiên, Thủ tướng dẫn lời của GS. Michael Porter, cha đẻ của lý thuyết năng lực cạnh tranh quốc gia, nêu rõ “chúng ta phải hiểu đầy đủ rằng năng suất sử dụng các nguồn lực bao gồm vốn, lao động, đất đai và các tài nguyên khác, trong đó đặc biệt là năng suất của lao động đóng vai trò trung tâm, vì đây là thước đo chính xác nhất và có ý nghĩa duy nhất cho năng lực cạnh tranh, mặc khác đây là nhân tố quyết định sự thịnh vượng của các quốc gia”.
Thủ tướng cũng chỉ ra nguyên nhân khiến năng suất lao động chưa cao. Trước tiên là các điểm nghẽn về thể chế, chính sách, pháp luật. Kế đến và quan trọng bậc nhất là tiền lương chưa được vận hành linh họat theo cơ chế thị trường.
"Tiền lương là điểm nghẽn chúng ta phải thấy được. Trước đây ngành quân đội, công an lương rất thấp, nhưng chúng ta đã cải cách được. Lương cao thì làm việc mới tận tụy được" - Thủ tướng nhấn mạnh.
Bên cạnh đó là trình độ, kỹ năng nguồn nhân lực còn thấp. Thiếu nhân lực kỹ năng cao, đặc biệt là kỹ năng mới nổi của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, nền kinh tế số. Động cơ sáng tạo đổi mới còn thiếu và yếu.
Thủ tướng nêu các định hướng lớn để thúc đẩy tăng NSLĐ mà đầu tiên là phải cải cách thể chế để khắc phục “nút thắt” ở trên. Nâng cao năng lực quản trị Nhà nước, năng lực cạnh tranh quốc gia, nâng cấp chất lượng môi trường kinh doanh, xây dựng cơ chế để mọi lao động được trao cơ hội, qua đó có thể phát huy tối đa năng lực của mình, đóng góp vào sự thịnh vượng chung của nền kinh tế và xã hội.
Thủ tướng nói: "Chuyển dịch lao động từ khu vực năng suất thấp sang cao, từ nông nghiệp sang khu vực công nghiệp, dịch vụ hoặc nông nghiệp công nghệ cao. Muốn nông nghiệp phát triển, năng suất cao, chúng ta cần 100 nhà làm nông nghiệp như bà Thái Hương (cố vấn chiến lược của Tập đoàn TH True Milk, nguyên Chủ tịch TH Group) 100 bà làm sữa như bà Kiều Liên (Tổng Giám đốc Vinamilk)".
Một hướng quan trọng để giải bài toán năng suất hiện nay là thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu lao động từ nông nghiệp sang công nghiệp và dịch vụ, từ lao động giản đơn sang lao động có kỹ năng. Ngoài ra, cải cách khu vực tài chính ngân hàng để dòng vốn chảy vào khu vực có năng suất cao nhất.
Cần cải cách mạnh mẽ và nhanh hơn nữa khu vực doanh nghiệp Nhà nước để khơi thông và giải phóng các nguồn lực cho phát triển, thúc đẩy, hỗ trợ khu vực tư nhân và các khu vực khác như hợp tác xã trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế. Đặc biệt là khuyến khích tinh thần khởi nghiệp sáng tạo.
Tiếp tục thu hút FDI một cách có chọn lựa, ưu tiên các dự án sử dụng nguồn lực chất lượng cao để cùng với khu vực kinh tế trong nước nâng cấp nền sản xuất, tăng năng suất chung của nền kinh tế.
Thủ tướng nhấn mạnh, định hướng tiếp tục hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng, tham gia vào các dòng chảy thương mại và đầu tư quốc tế, các chuỗi giá trị toàn cầu, biến các dòng chảy đó trở thành lực đẩy cho các cải cách, nâng cao năng lực cạnh tranh và năng suất quốc gia.
Người đứng đầu Chính phủ kêu gọi tài năng quốc tế, tài năng người Việt ở nước ngoài về nước làm việc, đặc biệt là lớp trẻ. Ông coi đây là những bộ não, chiến lược gia cho Việt Nam: "Người xưa nói "một người lo bằng một kho người làm", người tài bao giờ cũng giải quyết được vấn đề, năng lực của năng suất của họ cực kỳ quan trọng".
Cuối cùng, Thủ tướng phát động phong trào nâng cao năng suất quốc gia kêu gọi các Bộ, ngành và địa phương tích cực thực hiện để tăng năng suất lao động, bứt phá để đưa đất nước đi lên.
