Ảnh: VGP/Minh Huệ
Hội thảo “Địa chất công trình Nhà máy Thủy điện Sông Tranh 2” được Hội Địa chất công trình và Môi trường Việt Nam tổ chức ngày 9/11 tại Hà Nội, thu hút hơn 200 đại biểu, gồm đại diện Bộ Xây dựng, Bộ Công Thương, Bộ Khoa học và Công nghệ, Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Tổng hội Địa chất Việt Nam và các nhà khoa học về địa chất công trình, nền móng, xây dựng, địa chất, địa vật lý…
Các tham luận được trình bày tại hội thảo khẳng định, nền đập Thủy điện Sông Tranh 2 được cấu tạo từ đá gneis cứng chắc, ít nứt nẻ. Đập được đặt hoàn toàn trên đới IIA có giá trị cường độ kháng nén rất cao, đạt 90 - 100 kg/cm2, cường độ kháng cắt cao (góc ma sát trong đạt 51 độ, lực dính kết đạt 0,58 MPa). Như vậy, nền đập Thủy điện Sông Tranh 2 hoàn toàn ổn định về cường độ và đương nhiên ổn định về biến dạng.
Độ dốc hai vai đập không lớn, lớp phủ phong hóa mỏng đã được bóc bỏ, vai đập đặt trên đới IIA nên rất bền vững. Tuy nhiên, trên vai trái của đập tồn tại khối trượt nhỏ trong tầng phủ, do vậy cần có biện pháp xử lý.
Nền và vai đập là đá gneis cứng chắc, ít nứt nẻ và đã được xử lý bằng màng chống thấm nên lượng thấm nước không đáng kể.
Trong khu vực tồn tại các đứt gãy bậc II và bậc III có khả năng sinh chấn. Đứt gãy bậc II Hưng Nhượng - Tà Vi là đứt gãy lớn nhất có khả năng sinh chấn động đến 5,5 độ richter nhưng không đi qua nền đập. Hệ thống đứt gãy bậc IV phát triển nhưng không ảnh hưởng đến ổn định nền đập. Hiện không có bằng chứng vững chắc để khẳng định có đứt gãy đang hoạt động tại khu vực nền đập.
Theo quy luật, cường độ và tần suất động đất kích thích tại Thủy điện Sông Tranh 2 sẽ giảm dần.
Đến nay, dự báo động đất kích thích do hồ chứa là rất khó. Tuy nhiên, theo thống kê, hầu hết các hồ chứa trên thế giới đều có động đất kích thích dưới 5 độ richter. Do vậy, hồ Thủy điện Sông Tranh 2 không phải là hồ lớn nên ít khả năng gây động đất kích thích trên 5 độ richter. Theo thiết kế, đập Thủy điện Sông Tranh 2 ổn định khi cường độ động đất dưới 5,5 độ richter.
Tuy nhiên, các tham luận đều có chung ý kiến cần tổ chức thẩm định đánh giá về đặc điểm kiến tạo của vùng trong mối liên quan đến động đất tự nhiên và động đất kích thích.
Bên cạnh đó, các ý kiến đề nghị các nhà khoa học cần thận trọng trong phát biểu về tính ổn định địa chất công trình vùng Thủy điện Sông Tranh 2, tránh đánh giá thiếu căn cứ, gây hoang mang trong cộng đồng.
Gần đây, động đất kích thích tại khu vực Thủy điện Sông Tranh 2 xảy ra với cường độ và tần suất tăng. Kể từ khi tích nước đến ngày 2/9/2012 đã xảy ra 41 trận động đất nhưng cường độ chỉ trên dưới 3 độ richter. Từ ngày 3/9/2012 đến 25/10/2012 đã xảy ra 27 động đất, trong đó 3 trận có cường độ trên 4 độ richter.
