Ngành Giáo dục xem xét lại hệ thống quản trị, tăng khả năng ứng phó với mọi trường hợp

Đại biểu Huỳnh Thanh Phương (đoàn Tây Ninh) đặt câu hỏi: Cử tri vô cùng lo lắng và cho rằng phương pháp học trực tuyến hiện nay chưa hiệu quả, chưa phù hợp với giáo dục truyền thống Việt Nam, nhất là với học sinh cấp Tiểu học còn nhiều khó khăn, bất cập. Trước tình hình diễn biến dịch đang phức tạp, cử tri chưa yên tâm về chất lượng dạy và học trực tuyến. Cử tri kiến nghị năm học 2021- 2022 nên được xem là “năm học dự phòng”, làm quen với phương pháp hiện đại; việc đánh giá học sinh lùi lại sang năm học 2022- 2023. Bộ trưởng có ý kiến gì về đề nghị này của cử tri và giải pháp của Bộ trưởng để giải quyết tốt vấn đề này trong thời gian sắp tới như thế nào?

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng, việc dạy học trực tuyến đương nhiên là phi truyền thống. Đây là một hoạt động vừa là công cuộc chuyển đổi số nói chung theo xu thế của thế giới, Việt Nam cũng không là ngoại lệ nhưng trước đây chúng ta mới thực hiện trên các quy mô nhỏ, là bổ trợ. Tuy nhiên, khi áp dụng thay thế toàn bộ chương trình trong một thời gian dài, thực sự đây vẫn là một điều rất mới, chưa có tiền lệ nên cũng cần có thời gian để điều chỉnh và hoàn thiện dần.

“Vì những khó khăn trước mắt mà lùi việc kiểm tra, đánh giá của một năm sang năm học sau theo tôi, chuyện đó cũng không hợp lý”- Bộ trưởng cho biết và nêu: Học đến đâu thì kiểm tra, đánh giá đến đó và khi đánh giá sẽ có tính đến các tác động của khó khăn của dịch bệnh và dựa theo chuẩn đầu ra của chương trình cốt lõi để đánh giá. Có đánh giá việc học chúng ta mới nắm được tình hình giảng dạy, học tập một năm vừa qua. Rõ ràng, việc củng cố, bồi đắp kiến thức cho một lứa học sinh thiệt thòi từ năm ngoái, năm nay cũng không phải việc của một sớm một chiều. Đó là công việc cần quá trình nhiều năm mới có thể củng cố, bồi đắp được, nhưng quan điểm của Bộ là đã học thì phải có kiểm tra, đánh giá; qua đó biết được những hạn chế để có hướng bồi dưỡng, bồi đắp và khắc phục cho hợp lý…

Đại biểu Điểu Huỳnh Sang (đoàn Bình Phước) cho rằng, việc tổ chức đào tạo theo hình thức trực tuyến nói chung, dạy học theo hình thức trực tuyến nói riêng cũng là giải pháp tình thế để duy trì và giữ học sinh, sinh viên không dừng việc học. Tuy nhiên, việc đào tạo theo hình thức này hiện nay chưa có kế hoạch bài bản cũng như chưa có sự chuẩn bị chu đáo do còn nhiều khó khăn, bất cập. Việc học này thiếu hệ thống dạy học trực tuyến về hỗ trợ bài toán quản trị dạy học, ứng dụng công nghệ và có thể đánh giá trong quá trình dạy học. Vậy giải pháp của Bộ trưởng trong thời gian tới như thế nào để đảm bảo căn cơ về chất lượng đào tạo theo hình thức đào tạo trực tuyến nói chung và dạy học theo hình thức trực tuyến nói riêng để đảm bảo chất lượng giáo dục, đào tạo khi mà tình hình dịch bệnh vẫn đang diễn biến phức tạp?

Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, trước tình hình diễn biến dịch bệnh còn phức tạp và lâu dài, một điểm rất quan trọng là cần phải đầu tư để hình thành một nền tảng dạy học trực tuyến đồng bộ, đủ lớn và bền vững mang tầm quốc gia. Vừa qua, Bộ GD&ĐT đã phối hợp với Bộ TT&TT giải quyết được một số vấn đề mang tính cụ thể. Trong số 1919 điểm "lõm sóng" thì chỉ trong vòng hai tháng Bộ TT&TT đã giải quyết được 283 điểm, tăng cường ngay và kịp thời. Tuy vậy, việc "lõm sóng" còn ở rất nhiều nơi, do đó, một phần của hạ tầng cần phải tăng cường. Các tập đoàn lớn trong hệ thống bưu chính viễn thông phải tham gia trong một kế hoạch lớn thuộc về chuyển đổi số toàn quốc gia, chứ không chỉ là mỗi nơi có một nền tảng khác nhau, làm mỗi kiểu. Như vậy sẽ rất thiếu tính bền vững và lâu dài.

Bộ trưởng cho biết, các quy định, các hướng dẫn hiện nay cũng tương đối đầy đủ nhưng đang thiên về tính ứng phó tạm thời. Bộ sẽ có những đánh giá sâu hơn và sẽ pháp chế hóa một số các văn bản còn có tính chất hướng dẫn, quy định tạm thời. Bên cạnh đó, theo Bộ trưởng, cần xây dựng một kho học liệu, bộ cơ sở dữ liệu đủ lớn để khi có nền tảng thì việc học tập trực tuyến sẽ đảm bảo. 

Chuyển đổi số là một trong các đột phá chiến lược của ngành trong thời gian sắp tới. Trong chiến lược về tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số của ngành giáo dục đã có những nội dung liên quan đến việc chuẩn bị một cách bền vững, lâu dài cho việc chuyển đổi này. Bộ trưởng nhấn mạnh, việc dạy trực tuyến lúc này đang là một hình thức ứng phó tạm thời nhưng vẫn là một công việc lâu dài ngay cả khi dịch đã ổn định và đây vẫn là nội dung quan trọng mà ngành cần phải đưa vào thực hiện trong tầm chiến lược của mình.

Nhấn mạnh việc ngành giáo dục đã có các giải pháp ứng phó với Covid-19 tích cực, chủ động và phù hợp, rất nhiều bài học đã được rút ra với nhiều kiến nghị về chính sách, tuy nhiên đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga (đoàn Quảng Bình) cho rằng, đại dịch Covid-19 vẫn tiếp tục diễn biến khó lường và sẽ là vấn đề lâu dài. Đại biểu hỏi Bộ trưởng còn vấn đề lớn gì cần tiếp tục thực hiện và Bộ GD&ĐT có giải pháp chiến lược dài hạn cho ứng phó đại dịch để dành sự chủ động trong triển khai nhiệm vụ giáo dục.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng, để việc dạy và học trực tuyến trong tương lai một cách bền vững, cần xây dựng hệ thống nền tảng đủ mạnh với trang thiết bị, cơ sở vật chất đầy đủ. Về phương diện về con người, là tinh thần, thái độ xem việc dạy học trực tuyến là một phần của chuyển đổi số quốc gia chứ không chỉ là ứng phó với dịch bệnh, các kỹ năng của giáo viên, tăng cường các nguồn học liệu. Đặc biệt, những văn bản chỉ đạo còn tính chất nhất thời ứng phó, cần phải rà soát để đảm bảo nền tảng cho việc triển khai lâu dài và bền vững.

Về phương diện chuyên môn, sau đợt triển khai học trực tuyến, ngành sẽ có những nghiên cứu, khảo sát sâu về các phương diện chuyên môn, về phương pháp dạy và nội dung kiểm tra, tổng kết, đánh giá sâu hơn, điều chỉnh trong tương lai.

Bộ trưởng cho biết, chuyển đổi trạng thái nền giáo dục từ bình thường sang ứng phó với dịch bệnh, từ dạy và học trực tiếp sang trực tuyến là cơ hội để đổi mới, để thay đổi những thói quen cũ. Qua nhiều lần điều chỉnh, rút gọn chương trình cho thấy, ngay cả chương trình dạy và học cũng cần phải có những đợt rà soát tiếp theo, kể cả phương diện nội dung, phương pháp, cách tổ chức, cũng là dịp xem xét khả năng quản trị để có thể ứng phó với mọi trường hợp.