Người dân Lâm Đồng "xa dần" với thắng cảnh hồ Than Thở
Kinhtedothi – Từng là một trong những thắng cảnh nổi tiếng tại Đà Lạt, hồ Than Thở (phường Lâm Viên - Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng) nay bị rào chắn và thu vé vào cổng với mức giá cao, khiến nhiều người dân địa phương không còn được tự do ra vào như trước.
Danh thắng quốc gia trở thành khu du lịch khép kín
Hồ Than Thở cách trung tâm TP Đà Lạt khoảng 6km về phía Đông, trước đây là không gian sinh hoạt cộng đồng, gắn bó với đời sống người dân Lâm Đồng. Tuy nhiên, khu vực này hiện được khai thác như một khu du lịch tư nhân, yêu cầu khách mua vé với giá từ 250.000 – 350.000 đồng/lượt, mức phí bị cho là quá cao đối với người dân bản địa.
Hồ Than Thở đã bị rào chắn, thu vé vào cổng.
Một người dân sống gần khu vực hồ chia sẻ: “Trước đây, mỗi sáng chúng tôi ra hồ tập thể dục, dạo chơi, hít thở không khí trong lành. Nay muốn vào chỉ để ngắm cảnh cũng phải mua vé, mà giá quá cao. Người dân địa phương ngày càng xa dần với chính danh thắng quê mình”.
Theo tìm hiểu, khu du lịch hồ Than Thở hiện do Công ty TNHH Thùy Dương có trụ sở tại phường Lâm Viên - Đà Lạt, do bà Lê Nữ Thùy Dương – Chủ tịch Hội đồng thành viên – đại diện pháp luật.
Công ty TNHH Thùy Dương quản lý, theo Giấy chứng nhận đầu tư số 42121000680 do UBND tỉnh Lâm Đồng cấp ngày 27/8/2010. Dự án có tên “Đầu tư nâng cấp, phục hồi cảnh quan khu du lịch hồ Than Thở, TP Đà Lạt”.
Doanh nghiệp này cần bảo tồn nguyên trạng, hạn chế các hoạt động xây dựng hay khai thác ảnh hưởng đến cảnh quan của danh lam thắng cảnh cấp quốc gia – khu vực theo quy định của Luật Di sản văn hóa.
Dấu hiệu vượt thẩm quyền cấp phép
Nhiều chuyên gia cho rằng, việc UBND tỉnh tự cấp Giấy chứng nhận đầu tư cho dự án trong vùng bảo vệ danh thắng quốc gia có dấu hiệu vượt thẩm quyền.
Di tích thắng cảnh hồ Than Thở. Ảnh tư liệu
Theo Luật Đầu tư 2005 và tiếp tục được kế thừa trong Luật Đầu tư 2020, các dự án tác động đến khu vực bảo vệ di tích cấp quốc gia phải được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư.
Một chuyên gia lĩnh vực đầu tư – môi trường nhận định: “Dự án nằm trong phạm vi bảo vệ di tích cấp quốc gia thì địa phương không thể tự quyết. Nếu cấp phép không xin ý kiến Thủ tướng là vượt thẩm quyền và có thể bị xem xét xử lý theo quy định”.
Sau khi dự án đi vào hoạt động, toàn bộ khu vực quanh hồ Than Thở bị rào chắn, kiểm soát lối vào và thu phí. Người dân địa phương mất quyền tiếp cận không gian công cộng vốn gắn bó nhiều thế hệ, trong khi nguy cơ thương mại hóa quá mức cảnh quan tự nhiên ngày càng rõ.
Các chuyên gia du lịch đánh giá, việc hợp tác với doanh nghiệp khai thác danh thắng không sai, nhưng phải đảm bảo công khai, minh bạch, tuân thủ quy hoạch bảo tồn và không làm ảnh hưởng quyền tiếp cận của cộng đồng. Nếu buông lỏng quản lý, danh thắng quốc gia có thể bị biến thành tài sản riêng của một nhóm lợi ích, đi ngược mục tiêu phát triển du lịch bền vững.
Hồ Than Thở Đà Lạt - thắng cảnh quốc gia. Ảnh tư liệu
Nhiều ý kiến đề nghị Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch cùng Thanh tra Chính phủ cần rà soát toàn diện tính pháp lý của dự án hồ Than Thở, từ quy trình cấp phép đến hoạt động khai thác hiện nay. Nếu phát hiện sai phạm, cần xem xét thu hồi, điều chỉnh hoặc giao lại khu vực này cho cơ quan Nhà nước quản lý.
Hồ Than Thở không chỉ là điểm du lịch, mà còn là một phần ký ức, văn hóa và bản sắc Đà Lạt. Việc người dân bị ngăn cách bởi rào chắn và vé vào cổng đang làm phai nhạt giá trị cộng đồng của danh thắng.
Câu chuyện hồ Than Thở đặt ra vấn đề lớn hơn: ai thực sự có quyền tiếp cận và hưởng lợi từ danh thắng quốc gia – cộng đồng hay doanh nghiệp? Và liệu những giấy phép được cấp có đang khiến di sản bị đánh đổi cho lợi ích ngắn hạn?
