| PGS.TS Nguyễn Mạnh Hà - nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng (Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh) |
Thế trận lòng dân
Đã có rất nhiều đánh giá, nghiên cứu khoa học về chiến thắng 30/4 giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, vậy tựu trung lại, theo ông, những bài học kinh nghiệm quan trọng nào đã làm nên chiến công hiển hách đó và vẫn “khả thi” trong giai đoạn hiện nay?
- Sở dĩ chúng ta giành được thắng lợi là nhờ ý Đảng và lòng dân thực sự hòa hợp. Đảng đã hiểu được mong muốn của Nhân dân là sớm kết thúc chiến tranh, thu non sông về một mối, sống độc lập, tự do và hòa bình. Ngược lại, Nhân dân cũng hiểu chỉ có Đảng mới thực hiện được điều đó nên không tiếc sức người, sức của, thậm chí cả máu xương đóng góp cho sự nghiệp giải phóng dân tộc. Sau Hiệp định Paris 1973, chúng ta đã giành thắng lợi trên bàn đàm phán, đế quốc Mỹ đã phải rút quân, tuy nhiên thực tế vẫn còn muôn vàn khó khăn khi một số nước đồng minh đã hạn chế viện trợ. Thách thức là vậy, nhưng Đảng vẫn quyết tâm giải phóng miền Nam trên cơ sở những giúp đỡ đã có, kết hợp với sức mạnh nội lực toàn dân với nhiều phong trào vì miền Nam ruột thịt, người người, nhà nhà thi đua sản xuất để đóng góp cho tiền tuyến.
Bên cạnh đó, dựa vào nội lực, cũng chính là bài học kinh nghiệm đáng quý trong giai đoạn hiện nay, trong bối cảnh đất nước đang hội nhập quốc tế một cách sâu rộng, mạnh mẽ. Tình hình quốc tế, quả thực có ảnh hưởng rất lớn, tuy nhiên, phải thấy rằng nội lực vẫn là yếu tố căn bản, mang tính quyết định. Chiến thắng của 30/4 là chiến thắng của nội lực khi Đảng đã huy động được tất cả nguồn lực của đất nước, từ sức dân, cơ sở vật chất đến lực lượng vũ trang tinh nhuệ, anh hùng. Thực tế chứng minh Đảng đã đúng khi dựa vào chính mình để lãnh đạo Nhân dân đồng lòng đứng lên chiến đấu.
Bài học về tinh thần đoàn kết, tạo nên sức mạnh cũng rất giá trị. Phải nói rằng, không có sự đoàn kết trong Đảng, giữa Nhân dân với Đảng, đoàn kết quân dân từ trên xuống dưới thì sẽ khó tạo nên sức mạnh áp đảo như vậy. Bởi lẽ, dù Mỹ đã rút quân, nhưng vẫn tìm mọi cách viện trợ cho ngụy quân bằng cách huấn luyện, cố vấn, trang bị vũ khí hiện đại. Nhưng khi cả dân tộc một lòng dưới ngọn cờ sáng suốt của Đảng, không gì có thể ngăn cản được.
Tôi cho rằng, một bài học rất quan trọng nữa là về nhận định tình hình và chớp thời cơ. Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy của quân và dân ta ở miền Nam đã diễn ra vào mùa Xuân 1975 với 3 chiến cuộc lớn: Chiến dịch Tây Nguyên; Chiến dịch Huế và chiến dịch Đà Nẵng và cuối cùng là Chiến dịch Hồ Chí Minh đánh vào Sài Gòn, giải phóng hoàn toàn miền Nam. Điều đó chứng minh nhận định đúng tình hình về thế và lực của cả quân ta, quân địch cũng như khả năng lãnh đạo cuộc tổng tiến công và nổi dậy, chớp thời cơ rất kịp thời của Đảng. Sự linh hoạt này đã mang lại thành công lớn cho dân tộc khi thống nhất được đất nước, thu non sông về một mối.
Những bài học của Chiến thắng 30/4 vẫn nóng hổi tính thời sự trong giai đoạn hiện nay, thưa ông?
- Đúng thế, qua nghiên cứu lịch sử có thể thấy, ở bất kỳ giai đoạn nào, từ đấu tranh giải phóng dân tộc đến công cuộc xây dựng và đổi mới đất nước hiện nay luôn phải lấy dân làm gốc, ý Đảng là lòng dân vì vai trò của Nhân dân rất lớn. Từ bài học Đại thắng mùa Xuân 1975, chúng ta cần ra sức xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, tăng cường mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với Nhân dân.
Từ ý nghĩa đó, vấn đề xây dựng “thế trận lòng dân”, xây dựng Đảng đủ sức mạnh để chèo lái con thuyền đất nước nhìn từ thực tiễn vai trò nổi dậy của quần chúng trong Đại thắng mùa Xuân 1975 vẫn còn nguyên giá trị lịch sử và hiện thực.
Trong giai đoạn đất nước hội nhập sâu vào kinh tế thế giới, thời cơ và thách thức đan xen, chúng ta phải tranh thủ các nguồn lực để phát triển đất nước, đồng thời phải thấy được đâu là điểm hạn chế để khắc phục. Muốn làm được điều này chỉ có đoàn kết đồng lòng. Đoàn kết là sức mạnh, là chìa khóa để đất nước vững bước trên con đường hội nhập.
Tuy nhiên, muốn người dân đồng lòng, Đảng phải trong sạch, vững mạnh. Muốn vậy, trong công cuộc chỉnh đốn Đảng, phải làm mạnh mẽ hơn nữa, để “bộ phận không nhỏ suy thoái về đạo đức, phẩm chất, lối sống” sẽ thành nhỏ, không còn tồn tại trong Đảng. Làm được như vậy, chắc chắn sẽ lấy lại niềm tin của dân với Đảng.
Cần hiểu dân mong chờ gì
Nhân đề cập đến chuyện lấy lại niềm tin của dân với Đảng, hiện việc xây dựng, chỉnh đốn, ngăn chặn suy thoái trong Đảng đang được rốt ráo thực hiện và đạt những kết quả bước đầu. Qua nghiên cứu lịch sử Đảng, ông nhận định thế nào về vấn đề này?
- Đảng ta là Đảng cầm quyền nên phải thực sự trong sạch, vững mạnh thì mới giữ được vai trò, vị trí của mình. Quả là nguy hiểm nếu Đảng không mạnh, không còn niềm tin của Nhân dân, sẽ mất chỗ đứng trong lòng dân và dân không còn tin theo nữa.
Sở dĩ chúng ta giành được những chiến thắng vang dội trong các cuộc chiến đấu giữ nước là nhờ dân tộc đoàn kết, Đảng mạnh, tuy số đảng viên không nhiều như hiện nay. Trong quá trình phát triển, Đảng cũng luôn nhận thức được nhiều vấn đề nội tại cần phải sửa, để đổi mới cho phù hợp.
Có thể nói rằng, trong lịch sử xây dựng Đảng, chưa có giai đoạn nào chúng ta xử lý nhiều cán bộ, kể cả cấp cao như thế. Điều đó bước đầu mang lại niềm tin trong Nhân dân về việc xử lý tham nhũng, thoái hóa… không có vùng cấm. Đồng thời, hàng loạt những quy định, nghị quyết cũng được ban hành để bịt những kẽ hở, khắc phục tình trạng “đúng quy trình”, nhưng sau đó lại lộ ra nhiều sai phạm; công tác kiểm tra, giám sát cũng chặt chẽ hơn, hạn chế nhiều “con voi chui lọt lỗ kim”.
Đây là việc tích cực, nhưng người dân còn mong muốn Đảng phải làm mạnh hơn nữa. Đảng phải quyết tâm rà soát, làm rốt ráo hơn nữa, dùng đúng người, sử dụng đúng cán bộ, đúng chức năng; xử lý kiên quyết hơn nữa những người vi phạm, thực sự làm trong sạch đội ngũ, mang lại niềm tin trong Nhân dân hơn nữa.
Như vậy có thể thấy, thực tế “cuộc chiến” làm trong sạch mình của Đảng hiện nay vẫn còn nhiều việc là phải như T.Ư đã nhận định. Vậy theo ông, cần làm gì để hiện thực hóa các mục tiêu đã đề ra, để bài học tập hợp người dân đồng lòng dưới cờ Đảng thực sự được phát huy hiệu quả trong hiện tại?
- Chúng ta đã trải qua nhiều khó khăn, phải đối mặt với nhiều kẻ thù rất mạnh nhưng đều giành chiến thắng vang dội bằng bản lĩnh, tinh thần đoàn kết, bằng nội lực của chính mình. Theo tôi, nếu phát huy được sức mạnh toàn dân tộc, tập hợp được người dân đồng lòng dưới cờ Đảng thì khó khăn, thử thách đến đâu cũng sẽ giành được thắng lợi. Muốn vậy, theo tôi, phải hiểu được người dân đang mong chờ điều gì để tập trung giải quyết, tạo dựng sự ủng hộ của người dân.
Khi chúng ta tiến hành cuộc Tổng tiến công mùa Xuân năm 1975, số lượng đảng viên không lớn, nhưng Đảng đã kêu gọi được toàn dân cùng tham gia giành chiến thắng. Bây giờ chúng ta có gần 5 triệu đảng viên, lực lượng hùng hậu hơn rất nhiều, người dân lại có trình độ nhận thức, có phương tiện thông tin đại chúng hàng ngày, hàng giờ tác động, vậy làm sao uy tín của Đảng thuyết phục người dân là vấn đề cần phải xem xét.
Chúng ta phải soi lại những bài học từ lịch sử, nhìn nhận trong bối cảnh hiện tại khi đất nước đang đổi mới và hội nhập, Đảng không những phải phát huy những kinh nghiệm đã có, mà còn phải luôn xây dựng và chỉnh đốn, giữ gìn Đảng thật trong sạch, vững mạnh, đổi mới và sáng tạo trong lãnh đạo, chỉ đạo, để xứng đáng với vai trò tiền phong. Khi dân đã tin, sẽ ủng hộ hết lòng, đó là điểm tựa vững chắc nhất để cùng với Đảng xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh.
Xin trân trọng cảm ơn ông!
