Nhà đầu tư quốc tế “quay xe”: cổ phiếu Trung Quốc hút vốn kỷ lục

Lượng mua cổ phiếu Trung Quốc của nhà đầu tư nước ngoài đã tăng lên mức cao nhất trong bốn năm, đánh dấu sự đảo chiều đáng chú ý đối với thị trường từng bị xem là “không thể đầu tư”.

Theo dữ liệu của Viện Tài chính Quốc tế (IIF), dòng vốn ngoại rót vào cổ phiếu Trung Quốc từ tháng 1 đến tháng 10 năm nay đạt 50,6 tỷ USD, tăng mạnh so với mức 11,4 tỷ USD của năm 2024. Sự cải thiện này diễn ra trong bối cảnh cổ phiếu niêm yết tại đại lục và Hồng Kông (Trung Quốc) phục hồi mạnh mẽ, nhờ làn sóng quan tâm tới trí tuệ nhân tạo sau khi mô hình DeepSeek xuất hiện, cùng đà niêm yết sôi động tại trung tâm tài chính châu Á.

Diễn biến tích cực này đối lập với giai đoạn nhiều năm ảm đạm, khi nhà đầu tư nước ngoài liên tục bán tháo cổ phiếu vì lo ngại tăng trưởng chậm lại và căng thẳng Mỹ - Trung leo thang.

“Trung Quốc đang giao dịch ở mức chiết khấu kỷ lục so với phần còn lại của thế giới, nhưng lại sở hữu nhiều doanh nghiệp công nghệ hàng đầu,” Jonathan Pines, Giám đốc bộ phận cổ phiếu châu Á tại Federated Hermes - công ty quản lý tài sản toàn cầu có trụ sở tại Mỹ - nhận xét. Theo ông, ở một số lĩnh vực, Trung Quốc gần như là “đối thủ cạnh tranh thực tế duy nhất của Mỹ”.

Dù vậy, lượng mua ròng năm nay vẫn thấp hơn mức kỷ lục 73,6 tỷ USD của năm 2021, thời điểm chỉ số CSI 300 phục hồi mạnh sau cú sốc đại dịch và chạm mức cao nhất lịch sử. Tuy nhiên, đà hồi phục hiện tại vẫn đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong bối cảnh dòng vốn ngoại từng suy giảm liên tục trong những năm trước.

Yan Wang, chiến lược gia trưởng tại Alpine Macro, nhận xét: “Hai năm trước, nhiều nhà đầu tư vẫn khá thận trọng khi tiếp cận thị trường Trung Quốc.”

Một yếu tố khác khiến việc theo dõi dòng vốn trở nên khó khăn là việc Bắc Kinh ngừng công bố dữ liệu giao dịch hàng ngày qua kênh liên thông Hồng Kông - Trung Quốc từ năm ngoái. IIF hiện phải dựa vào biến động nợ danh mục đầu tư nước ngoài để ước tính mức độ mua bán, và nguồn dữ liệu này không bao gồm các doanh nghiệp Trung Quốc niêm yết tại Mỹ.

Theo phân tích của Citi, tập đoàn dịch vụ tài chính có trụ sở tại Mỹ, hoạt động mua cổ phiếu Trung Quốc đã tăng lên đáng kể kể từ khi Washington áp dụng mức thuế “ngày giải phóng” vào tháng 4.

Các nhóm khách hàng khác nhau ghi nhận tỷ lệ mua chiếm khoảng 55%, cao hơn mức bán ra 45%. Dữ liệu từ EPFR, đơn vị theo dõi dòng vốn toàn cầu, cũng cho thấy các quỹ chủ động nước ngoài tiếp tục bán ròng cổ phiếu Trung Quốc, nhưng dòng vốn đổ vào các quỹ thụ động, gồm quỹ giao dịch hoán đổi và quỹ tương hỗ, đã bù đắp phần lớn lượng bán ra.

Dòng tiền trong nước cũng đóng vai trò quan trọng trong đà phục hồi. Theo Stuart Rumble, Giám đốc đầu tư khu vực châu Á - Thái Bình Dương tại Fidelity International, tập đoàn quản lý tài sản toàn cầu, hiệu suất mạnh mẽ của thị trường Trung Quốc trong năm nay chủ yếu được thúc đẩy bởi lực mua từ nhà đầu tư bán lẻ đại lục.

Từ đầu năm đến nay, nhà đầu tư nội địa đã rót 1,3 nghìn tỷ USD Hồng Kông (tương đương 168,7 tỷ USD) vào thị trường chứng khoán Hồng Kông, mức cao chưa từng có và hiện chiếm khoảng 20% tổng doanh thu giao dịch.

Tuy nhiên, tâm lý thận trọng của nhà đầu tư nước ngoài vẫn chưa hoàn toàn phai nhạt sau những biến động sâu rộng của thị trường bất động sản, chiến dịch siết chặt doanh nghiệp tư nhân và căng thẳng thương mại Mỹ - Trung. Những yếu tố này từng khiến thị trường chứng khoán Trung Quốc mất gần một nửa giá trị so với đỉnh.

Đọc thêm: Nga - Ukraine đẩy mạnh tấn công tầm xa trong tuần biến động

“Đã có thời điểm mọi người ít còn đề cập tới thị trường Trung Quốc,” Daniel Morris, chiến lược gia thị trường trưởng tại BNP Paribas Asset Management - công ty quản lý tài sản thuộc Tập đoàn BNP Paribas, tập đoàn tài chính - ngân hàng của Pháp, chia sẻ.

“Nhưng hiện nay, chúng tôi trao đổi về chủ đề này thường xuyên hơn.” Theo ông, các biện pháp cải cách gần đây cho thấy nỗ lực của Bắc Kinh nhằm củng cố niềm tin thị trường. Pines cũng nhận định: “Rõ ràng là họ muốn thị trường vốn của mình cải thiện trở lại.”

Sự gia tăng dòng vốn năm nay diễn ra trong bối cảnh một số quỹ hưu trí nhà nước của Mỹ, như Texas và Indiana, tiếp tục thoái vốn khỏi doanh nghiệp Trung Quốc do quan hệ song phương thiếu ổn định. Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư quốc tế khác vẫn muốn tiếp cận các công ty công nghệ tiên tiến của Trung Quốc để đa dạng hóa danh mục, đặc biệt khi thị trường chứng khoán Mỹ đang giao dịch gần mức đỉnh lịch sử.

Các cổ phiếu như Alibaba hiện vẫn thấp hơn nhiều so với mức định giá đỉnh và được xem là đang rẻ hơn so với các doanh nghiệp cùng lĩnh vực tại Mỹ. “Bạn sẽ không muốn dồn toàn bộ khoản đầu tư của mình vào Nasdaq,” Morris nói, nhấn mạnh sự cần thiết của việc phân bổ rủi ro một cách hợp lý.